Του Στράτου Στρατηγάκη
Μαθηματικού - ερευνητή
106 φοιτητές παρέδωσαν την ίδια εργασία στο μάθημα Δυναμικά Μαθηματικά Υποδείγματα στο τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Πατρών. Εργασίες γράφονται για λογαριασμό φοιτητών πολλά χρόνια τώρα. Μια περιήγηση στο internet θα σας δώσει διευθύνσεις και τηλέφωνα. Αυτή η πρακτική ξεκίνησε στην Αμερική με τους ξένους φοιτητές που είχαν πρόβλημα με τη γλώσσα και ήρθε εδώ και πολλά χρόνια και στα μέρη μας.
Το εντυπωσιακό είναι ότι προσπάθησαν 106 φοιτητές να περάσουν το μάθημα με την ίδια εργασία. Υποθέτω ότι έγινε για λόγους κόστους. Εγείρεται, όμως, το ερώτημα: Είναι απλή τεμπελιά ή υπάρχει κάτι άλλο, που ευνοεί τέτοιες πρακτικές; Η βάση του τμήματος ήταν το 2017 11.386 μόρια, το 2016 ήταν 12.307 μόρια και το 2015 διαμορφώθηκε στα 12.849 μόρια. Οι υποψήφιοι που εισήχθησαν στο τμήμα, δηλαδή, έγραψαν στα Μαθηματικά βαθμούς από 05 μέχρι 08 περίπου. Αυτό σημαίνει ότι δεν ξέρουν Μαθηματικά. Δεν μπορούν, συνεπώς, να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του συγκεκριμένου μαθήματος. Φυσικά δε γίνεται να μάθουν τα παιδιά τα Μαθηματικά που δεν έμαθαν στα 12 χρόνια του σχολείου, άρα βρίσκονται σε αδιέξοδο όταν έχουν να αντιμετωπίσουν το συγκεκριμένο μάθημα. Πρόκειται γι’ αυτό που επισημαίνει στην ετήσια έκθεσή της η Αρχή Διασφάλισης Ποιότητας στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση (ΑΔΙΠ), ότι οι φοιτητές δεν έχουν το υπόβαθρο για να παρακολουθήσουν τα μαθήματα στο Πανεπιστήμιο. Η σημαντικότερη συνέπεια αυτού είναι η καθυστέρηση στην ολοκλήρωση των σπουδών τους ή, ακόμη, και η εγκατάλειψη των σπουδών.
Στο διάγραμμα βλέπουμε την εξέλιξη του φοιτητικού πληθυσμού των Πανεπιστημίων από το 2003-2004 μέχρι το 2014-2015, σύμφωνα με τα στοιχεία του Υπουργείου Παιδείας. Η πράσινη γραμμή μας δείχνει τον αριθμό των φοιτητών που βρίσκονται στα κανονικά εξάμηνα της φοίτησής τους, δηλαδή σε ένα τμήμα τετραετούς φοίτησης μέχρι το 8ο εξάμηνο. Παρατηρούμε ότι δεν υπάρχει σημαντική διαφορά αυτού του αριθμού την τελευταία δωδεκαετία. Η μπλε γραμμή δείχνει το πλήθος των φοιτητών που παίρνουν κάθε χρόνο πτυχίο. Ο αριθμός αυτός μένει περίπου σταθερός, με περίπου 30.000 φοιτητές να παίρνουν κάθε χρόνο το πτυχίο τους. Η κόκκινη γραμμή δείχνει το πλήθος των φοιτητών που έχουν ολοκληρώσει τα κανονικά εξάμηνα σπουδών και δεν έχουν πάρει το πτυχίο τους. Βλέπουμε ότι το 2004 ο αριθμός τους ήταν 106.925 φοιτητές και δώδεκα χρόνια μετά, το 2015 έφτασαν τους 213.098 φοιτητές. Πρόκειται για τους λιμνάζοντες φοιτητές, που κακώς αποκαλούνταν αιώνιοι. Ο αριθμός τους, λοιπόν, διπλασιάστηκε σε δώδεκα χρόνια. Η οικονομική κρίση που βιώνουμε δεν αποτελεί μια αποτελεσματική εξήγηση, γιατί από 106.925 που ήταν το 2004 έφτασαν τους 178.826 το 2011, που αρχίσαμε να βιώνουμε την κρίση στο πετσί μας. Βλέπουμε, φυσικά, ότι μετά το 2013 προστέθηκαν περίπου 30.000 επιπλέον λιμνάζοντες φοιτητές και ένα μέρος αυτής της αύξησης οφείλεται και στην κρίση, αλλά η γραμμή είχε αρχίσει να τραβάει την ανηφόρα από πολύ νωρίτερα.
Η άποψή μου είναι ότι τα παιδιά δυσκολεύονται πολύ να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους γιατί δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν στη δυσκολία των μαθημάτων. Με την αλλαγή του συστήματος εισαγωγικών εξετάσεων που έγινε το 2000 επί υπουργίας Γεράσιμου Αρσένη, η ύλη των εξεταζομένων μαθημάτων μειώθηκε δραστικά, με αποτέλεσμα οι νέοι φοιτητές να υστερούν σε γνώσεις. Ταυτόχρονα άρχισε και μία συνεχής αλλαγή στο εξεταστικό σύστημα, που ξεκίνησε με πανελλήνιες εξετάσεις σε 14 μαθήματα στη Β και τη Γ Λυκείου, υπέστη τόσες πολλές συνεχείς και ουσιαστικές αλλαγές που αποσυντόνισαν τους πάντες. Ας θυμηθούμε μερικές: Καταργήθηκαν οι εξετάσεις στη Β Λυκείου, τα εξεταζόμενα μαθήματα μειώθηκαν από 14 σε 9, μετά σε 6 ή 7, μετά σε 4 ή 5 και τώρα η πλειοψηφία των υποψηφίων θα εξετάζεται σε 4 μαθήματα. Οι συνεχείς αλλαγές συνοδεύτηκαν με συνεχείς περικοπές της ύλης, με αποτέλεσμα οι υποψήφιοι να γνωρίζουν όλο και λιγότερα πράγματα και να παπαγαλίζουν όλο και περισσότερο. Όλα αυτά έγιναν στην προσπάθεια να μειωθεί ο φόρτος εργασίας και το άγχος των υποψηφίων. Απέτυχαν και οι δύο στόχοι, αφού οι υποψήφιοι εξακολουθούν να εργάζονται πολύ σκληρά και να αγχώνονται υπερβολικά.
Αυτό που μας έμεινε είναι ο διπλασιασμός των λιμναζόντων φοιτητών, που δημιουργεί απόγνωση στους φοιτητές και τους οδηγεί σε αδιέξοδα. Τα στοιχεία αυτά τα έχει το Υπουργείο Παιδείας, εδώ και χρόνια, και η μόνη λύση που προτάθηκε είναι να διαγράφονται οι «αιώνιοι» φοιτητές. Λύση που κινείται στη λογική «πονάει κεφάλι κόψει κεφάλι». Λύση σημαίνει να εντοπίσεις το πρόβλημα, να ψάξεις τις αιτίες που το δημιουργούν και να προσπαθήσεις με συγκεκριμένα μέτρα να το λύσεις, να μειώσεις δηλαδή τον αριθμό των λιμναζόντων φοιτητών. Φυσικά κανείς ποτέ δεν έσκυψε στο πρόβλημα, κανείς δεν προσπάθησε να το διορθώσει και βρισκόμαστε πάλι να συζητάμε για ένα καινούριο σύστημα εισαγωγής, που φοβάμαι ότι, για ακόμα μία φορά, δεν θα αντιμετωπίζει το πραγματικό πρόβλημα.
