Από την έντυπη έκδοση
Της Αγγελικής Κοτσοβού
[email protected]
Τέλος εποχής των ιστορικά χαμηλών επιτοκίων στην Ευρώπη; Η αρχή έγινε με την Τσεχία, με τις αρχές να αλλάζουν πορεία πλεύσης για πρώτη φορά από το 2008, εγκαινιάζοντας έναν νέο κύκλο αυστηρότερης νομισματικής πολιτικής. Είναι η πρώτη φορά έπειτα από μία πενταετία μη συμβατικών μέτρων χαλάρωσης και διοχέτευσης φθηνού χρήματος, που μια κεντρική τράπεζα της Ευρωπαϊκής Ένωσης αυξάνει το κόστος δανεισμού.
Η κίνηση της Πράγας αντικατοπτρίζει την ευρύτερη στροφή των κεντρικών τραπεζών και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού για αλλαγή πορείας πλεύσης, μακριά από την υπερ-χαλαρή νομισματική πολιτική που ήταν ο κανόνας στην εποχή μετά την πιστωτική κρίση. Στις ΗΠΑ, η διαδικασία ομαλοποίησης των επιτοκίων άρχισε από τον Δεκέμβριο του 2015 με την πρώτη αύξηση από τη Φέντεραλ Ριζέρβ. Έκτοτε ακολούθησε μία ακόμη κίνηση τον Δεκέμβριο του 2016 και δύο ακόμη εντός του 2017. Στην Ευρώπη, οι κινήσεις των μεγάλων κεντρικών τραπεζών -της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και της Τράπεζας της Αγγλίας- είναι πιο διστακτικές.
Η Τράπεζα της Αγγλίας, έχοντας μπροστά της την πρόκληση του Brexit, τήρησε χθες στάση αναμονής, αφήνοντας το κόστος δανεισμού στο ιστορικό ναδίρ του 0,25%, αλλά με ανοικτή την πόρτα για μελλοντικές αυξήσεις το 2018. Η ΕΚΤ συνεδριάζει τον Σεπτέμβριο, όπου αναμένεται να προλειάνει το έδαφος για σταδιακή κατάργηση του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης, που επισήμως ολοκληρώνεται στα τέλη του 2017. Μέσω του QE η ΕΚΤ έχει ρίξει περισσότερα από δύο τρισ. ευρώ στην οικονομία της Ευρωζώνης, συμβάλλοντας στην επιστροφή της σε πορεία ανάπτυξης.
Ο χαμηλός πληθωρισμός -απέχοντας από τον στόχο 2%- αλλά και ο κίνδυνος ενός ισχυρού σοκ σε αγορές και οικονομία, που επί τόσα χρόνια στηρίζονταν στη φθηνή ρευστότητα των κεντρικών τραπεζών, καθιστούν πιο δύσκολη την απόφαση για οριστικό κλείσιμο της στρόφιγγας. Ο Μάριο Ντράγκι πέρασε στην Ιστορία ως ο κεντρικός τραπεζίτης που έσωσε το ευρώ στη διάρκεια της κρίσης, τολμώντας την εφαρμογή μη συμβατικών μέτρων. Και τώρα πλησιάζει η ώρα να γράψει τον «επίλογο» σε αυτό το κεφάλαιο και την αρχή για μια νέα εποχή.
