Το Εθνικό Θέατρο παρουσιάζει ένα από τα πιο ενδιαφέροντα και, συγχρόνως, αινιγματικά έργα του Ευριπίδη, την «Άλκηστη», αναθέτοντας την παρουσίασή του στην Κατερίνα Ευαγγελάτου, που πραγματοποιεί την πρώτη της σκηνοθεσία στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου (Αρχαιολογικός Χώρος Ασκληπιείου - Αργολίδα), στις 28 και 29 Ιουλίου, στις 9 το βράδυ.
Από τις 21 Αυγούστου, η παράσταση θα πραγματοποιήσει περιοδεία, η οποία θα ολοκληρωθεί στο Ηρώδειο, στις 14 Σεπτεμβρίου.
Προκλητική συνύπαρξη τραγικών και κωμικών στοιχείων
Η «Άλκηστη», το πρώτο από τα σωζόμενα έργα του Ευριπίδη (438 π.Χ.), προκάλεσε ατελεύτητες συζητήσεις για το είδος, στο οποίο ανήκει, εξαιτίας της συνύπαρξης τραγικών και κωμικών στοιχείων. Παράλληλα, η εμφανής σοφιστική επίδραση πυροδότησε σειρά από θέματα ηθικής των διαπροσωπικών σχέσεων. Σε έναν κόσμο, όπου έχει κανείς τη δυνατότητα να ανταλλάξει τον θάνατό του με τη ζωή κάποιου άλλου, ο συγγραφέας του «Αθηναϊκού Διαφωτισμού» υποβάλλει σε εξονυχιστικό έλεγχο σχέσεις «αδιαμφισβήτητης» ανιδιοτέλειας.
PATROKLOS SKAFIDAS
Αντιμέτωπος με ένα βουβό αίνιγμα Στην υπόθεση του έργου, ο Απόλλωνας, τιμωρημένος από τον Δία, αναγκάστηκε να υπηρετήσει σαν κοινός θνητός τον βασιλιά των Φερών, Άδμητο. Ως αντάλλαγμα για τη φιλόξενη και ευγενική συμπεριφορά του βασιλιά, ο θεός τού χάρισε το μοναδικό προνόμιο να ξεφύγει από τον πρόωρο θάνατο, αρκεί κάποιος άλλος να δεχτεί να πεθάνει στη θέση του. Οι ηλικιωμένοι γονείς του αρνούνται να τον υποκαταστήσουν στον Άδη. Η μόνη που δέχεται είναι η γυναίκα του, η Άλκηστη. Πεθαίνοντας, ζητάει από τον άντρα της ένα πράγμα: να μην ξαναπαντρευτεί ποτέ.
Το νεκρό της σώμα είναι ακόμα άταφο, όταν η αναπάντεχη επίσκεψη του Ηρακλή αλλάζει τα δεδομένα. Ο Άδμητος, γνωστός για τη φιλοξενία του, κρύβει το βαρύ πένθος από τον φίλο του και τον φιλοξενεί στο παλάτι. Ο Ηρακλής, χωρίς να γνωρίζει τη συμφορά που βαραίνει το σπίτι, πίνει και γλεντά, εξοργίζοντας με την προκλητική συμπεριφορά του τον υπηρέτη, που του αποκαλύπτει τον θάνατο της Άλκηστης. Ντροπιασμένος, ο ήρωας αποφασίζει κρυφά να πράξει το αδύνατο: να φέρει πίσω τη νεκρή από τον θάνατο.
PATROKLOS SKAFIDAS
Επιστρέφοντας, παραδίδει στον Άδμητο την πεπλοφορεμένη γυναίκα που συνοδεύει, για να τη φιλοξενήσει, χωρίς να του αποκαλύψει ότι πρόκειται για την Άλκηστη. Αρχικά, ο Άδμητος αντιστέκεται. Όμως, γρήγορα, δέχεται να πάρει στο σπίτι την άγνωστή του γυναίκα, παρά το φρέσκο πένθος και τον όρκο του. Όταν ανασηκώνει το πέπλο της, βρίσκεται αντιμέτωπος με ένα βουβό αίνιγμα.
«Ένα αδυσώπητο κυνικό δράμα που γελά σαρκαστικά» «Η συνύπαρξη τραγικών και κωμικών στοιχείων στο έργο, οι εκπληκτικές ρεαλιστικές του λεπτομέρειες, καθώς και το αινιγματικό τέλος του, καθιστούν την “Άλκηστη” μοναδική και δυσχεραίνουν την ειδολογική κατάταξή της» σημειώνει η Κατερίνα Ευαγγελάτου. «Αν είναι τραγωδία, τότε είναι μια τραγωδία, που γελάει σαρκαστικά και κλείνει δίχως κάθαρση. Αν είναι κωμωδία, τότε το γέλιο παγώνει στα χείλη μας σαν διαρκής υπενθύμιση της θνητότητάς μας. Το φινάλε είναι ειρωνικό και διφορούμενο: η Άλκηστη και επιστρέφει από τον θάνατο και δεν επιστρέφει.
Η παράσταση τοποθετεί το έργο σε μία ανδροκρατούμενη στρατιωτική κοινωνία της νεότερης Ελλάδας, όπου η ζωή της γυναίκας είναι σαφώς μικρότερης αξίας από εκείνη του άνδρα και οι πολίτες δεν τολμούν να αντιταχθούν στις εντολές του αρχηγού τους. Ήδη την εποχή που γράφτηκε (438 π.Χ.), η “Άλκηστη” ήταν ένα τολμηρό σχόλιο στους ηγέτες, αλλά και στον θεσμό του γάμου.
Η παράσταση επιχειρεί να αναδείξει τη συνύπαρξη των δύο κόσμων του έργου, του ρεαλισμού και της ποίησης, του πικρού σαρκαστικού χιούμορ και της αγωνίας του ανθρώπου μπροστά στον θάνατο. Η “Άλκηστη” είναι για εμάς ένα αδυσώπητο κυνικό δράμα που γελά σαρκαστικά».
PATROKLOS SKAFIDAS
Ταυτότητα παράστασης Μετάφραση: Κώστας Τοπούζης, σκηνοθεσία - επεξεργασία μετάφρασης: Κατερίνα Ευαγγελάτου, σκηνικά: Εύα Μανιδάκη, κοστούμια: Βασιλική Σύρμα, κίνηση: Πατρίσια Απέργη, μουσική: Γιώργος Πούλιος, φωτισμοί: Σίμος Σαρκετζής, μουσική διδασκαλία: Μελίνα Παιονίδου, βοηθός σκηνοθέτη: Δήμητρα Δερμιτζάκη, Β’ βοηθοί σκηνοθέτη: Δημήτρης Οικονομίδης - Μαριλένα Κουτρουλάκη, βοηθός χορογράφου: Ειρήνη Καλαϊτζίδη, βοηθός ενδυματολόγου: Ειρήνη Γεωργακίλα, βοηθοί σκηνογράφου: Θάλεια Μέλισσα - Μυρτώ Μεγαρίτου.
PATROKLOS SKAFIDAS
Διανομή: Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος: Άδμητος, Κίττυ Παϊταζόγλου: Άλκηστη, Γιάννης Φέρτης: Φέρης, Δημήτρης Παπανικολάου: Ηρακλής, Ερρίκος Μηλιάρης: υπηρέτης, Κώστας Βασαρδάνης: Απόλλων, Σωτήρης Τσακομίδης: Θάνατος, παιδιά: Σπύρος Γουλιέλμος, Νικόλ Φαλτσέτα. Χορός: Κωνσταντίνος Γεωργαλής, Γιώργος Ζυγούρης, Στάθης Κόικας, Μιχάλης Μιχαλακίδης, Αντώνης Μιχαλόπουλος, Γιώργος Νούσης, Χρήστος Ξυραφάκης, Στέλιος Παυλόπουλος, Δημόκριτος Σηφάκης, Περικλής Σκορδίλης, Αλέξανδρος Σταυρόπουλος, Μιχαήλ Ταμπακάκης, Βαλάντης Φράγκος. Μουσικοί επί σκηνής: Κωνσταντίνος Κωστίδης, Κωνσταντίνος Τσιώλης, Θοδωρής Σοφόπουλος. [email protected]
