Τα σωματίδια και τα οξείδια του αζώτου είναι αέριοι ρύποι που επηρεάζουν άμεσα και έμμεσα την υγεία μας. Ρύποι οι οποίοι βρίσκονται καθημερινά στην ατμόσφαιρα και εισέρχονται στον ανθρώπινο οργανισμό μέσω της αναπνευστικής διόδου. Ρύποι που αναλύονται συστηματικά από την επιστημονική κοινότητα στην προσπάθεια ανεύρεσης λύσεων.
Η ανθρώπινη υγεία επηρεάζεται άμεσα
Έρευνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας το 2013 κατέληξαν πως τα αιωρούμενα σωματίδια σχετίζονται άμεσα με τον καρκίνο του πνεύμονα. Μικρά παιδιά μεγαλουπόλεων γίνονται δυστυχώς τα επικρατέστερα θύματα αναπνευστικών λοιμώξεων. Τα περιστατικά άσθματος σε πληθυσμούς πόλεων όπως είναι η Αθήνα έχουν αυξηθεί και, σύμφωνα με μελέτες, πιο ευπαθείς ομάδες για αναπνευστικά νοσήματα είναι ο γυναικείος πληθυσμός και οι νέοι κάτω των 18, ενώ ο αντρικός πληθυσμός έχει περισσότερα περιστατικά καρδιακών παθήσεων.
Αύξηση των θανάτων από τους ρύπους
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) προειδοποιεί για τις επιπτώσεις της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στον ανθρώπινο οργανισμό και κρούει τον κώδωνα κινδύνου για τις συνέπειες και τα αυξημένα ποσοστά θανάτων. Οι ετήσιοι θάνατοι από κάρδιο-αναπνευστικά προβλήματα συνδεδεμένα με τα αιωρούμενα σωματίδια είναι 3%, ενώ ποσοστό 5% αγγίζουν οι θάνατοι λόγω καρκίνου του πνεύμονα από τα αιωρούμενα σωματίδια. To 2012 περίπου 3 εκατομμύρια άνθρωποι έχασαν την ζωή τους πρόωρα εξαιτίας της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Το μεγαλύτερο ποσοστό (88%) ήταν σε λιγότερο αναπτυγμένες χώρες. Πιο συγκεκριμένα, υπολογίζεται πως το 72% των πρόωρων θανάτων οφείλεται σε καρδιακά νοσήματα και εγκεφαλικά, το 14% σε αναπνευστικά νοσήματα και το 14% σε καρκίνο του πνεύμονα.
Νέα ευρωπαϊκή οδηγία για τους ρύπους
Ακολουθώντας τα στοιχεία και τις μελέτες αυτές, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θέτει όρια μέσα από οδηγίες για τη μείωση των ρύπων. Την 31η Δεκεμβρίου 2016 τέθηκε σε εφαρμογή η οδηγία 2016/2284/EΕ που έχει σαν σκοπό τη θέσπιση νέων ορίων εκπομπών ρύπων που είναι επιβλαβή για την ανθρώπινη υγεία. Η οδηγία αφορά τους εξής ρύπους: Διοξείδιο του θείου (SO2), οξείδια του αζώτου (ΝΟΧ), πτητικές οργανικές ενώσεις (VOC), αμμωνία (ΝΗ3) και αιωρούμενα σωματίδια (PM’s). Όλες οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα πρέπει να «υιοθετήσουν» τα όρια αυτά από το 2020 με σκοπό τη μείωση στα ποσοστά εκπομπών μέχρι το 2030. Τον Απρίλιο του 2019 όλες οι χώρες μέλη θα πρέπει να παρουσιάσουν το πρόγραμμα μείωσης εκπομπών της χώρας τους.
Οι ρύποι αυτοί επηρεάζονται άμεσα από τα αυτοκίνητα καθώς διοχετεύονται στην ατμόσφαιρα από τις εξατμίσεις των αυτοκινήτων και σχεδόν αποκλειστικά από τα παλαιότερης τεχνολογίας. Η Ε.Ε. προσπαθεί να απομακρύνει τα αυτοκίνητα παλαιότερης τεχνολογίας θεσπίζοντας τις “Euro” και ασκώντας πίεση στις αυτοκινητοβιομηχανίες να εφαρμόζουν τις ανάλογες νομοθεσίες. Στην παρούσα φάση η αγορά της αυτοκινητοβιομηχανίας πλαισιώνεται από τα “Euro 6”. Οι διαφορές των “Euro” προσδιορίζονται κυρίως στους ρύπους των αυτοκινήτων.
Με την παρέλευση του χρόνου, τα μέτρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όσον αφορά τις εκπομπές, γίνονται όλα και αυστηρότερα. Σύμφωνα με τα ισχύοντα μέτρα για τον περιορισμό της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, μόνο τα τεχνολογίας “Euro 6” αυτοκίνητα εισέρχονται στην κυκλοφορία και τώρα οδεύουμε για την τεχνολογία των “Euro 7”.
Τι αλλάζει όμως κάθε φορά που αλλάζουν τα “Euro”;
Η αλλαγή αυτή απευθύνεται στους ρύπους των αιωρούμενων σωματιδίων και των οξειδίων του αζώτου.
Είναι αξιοσημείωτο πως μεταξύ των τεχνολογιών “Euro 5” και “Euro 6” οι διαφορές στις προδιαγραφές που πρέπει να πληρούν τα νέα οχήματα, επικεντρώνονται κυρίως στα οξείδια του αζώτου (ΝΟx). Τα οξείδια του αζώτου εκπέμπονται από κινητήρες πετρελαιοκίνητων αυτοκινήτων, λόγω των υψηλών θερμοκρασιών που αναπτύσσουν κατά τη λειτουργία τους.
Ο ανθρώπινος οργανισμός επηρεάζεται άμεσα από τις μεγάλες συγκεντρώσεις των οξειδίων του αζώτου με επιπτώσεις όπως: αναπνευστικών προβλημάτων, πονοκεφάλων και ενοχλήσεων στην όραση.
