Η Τουρκία επιβεβαίωσε ότι είναι έτοιμη να ανοίξει ένα λιμάνι και ένα αεροδρόμιο στα κυπριακά πλοία και αεροπλάνα για ένα έτος, αλλά εντός του ίδιου χρονικού διαστήματος αναμένει διακανονισμό στο Κυπριακό και την άρση των περιορισμών των Τουρκοκυπρίων.
Επί της ουσίας είναι μία συμπυκνωμένη επανάληψη της πρότασης δέκα σημείων που είχε διατυπώσει η Αγκυρα στις 24 Ιανουαρίου 2006. Αναλυτικά, η νέα τουρκική πρωτοβουλία προτείνει άνοιγμα ενός τουρκικού λιμανιού και ενός αεροδρομίου προς τα κυπριακά πλοία και αεροσκάφη, άνοιγμα του λιμανιού της Αμμοχώστου στο άμεσο εμπόριο και του αεροδρομίου της Τύμπου στα κατεχόμενα, στις διεθνείς πτήσεις, αλλά και προσπάθειες για επίλυση του Κυπριακού στο πλαίσιο του ΟΗΕ μέσα σε ένα έτος.
Την έντονη αντίδραση της Ελλάδας και της Κύπρου προκάλεσαν στη σημερινή συνεδρίαση της Επιτροπής των Μονίμων Αντιπροσώπων οι προτάσεις της Τουρκίας, αλλά και οι χειρισμοί της φιλανδικής προεδρίας.
Στις παρεμβάσεις τους οι μόνιμοι αντιπρόσωποι της Ελλάδας και της Κύπρου τόνισαν πως επιχειρείται από την Αγκυρα να γίνει διασύνδεση της υποχρέωσης της Τουρκίας για την εφαρμογή του πρωτοκόλλου με τις προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού.
Αθήνα και Λευκωσία επικρίνουν και τη στάση της φιλανδικής προεδρίας και συγκεκριμένα το ειδικό βάρος που αποδίδει στην πρόταση της Αγκυρας, που δεν προσθέτει κανένα καινούργιο στοιχείο σε σχέση με παλαιότερες προτάσεις που έχουν ήδη απορριφθεί.
Συμφωνήθηκε ωστόσο οι συζητήσεις να συνεχιστούν αύριο σε νέα έκτακτη συνεδρίαση της επιτροπής των μονίμων αντιπροσώπων όπου η φιλανδική προεδρία δεσμεύτηκε να καταθέσει το σχέδιο συμπερασμάτων του Συμβουλίου γενικών υποθέσεων της Δευτέρας για την Τουρκία το οποίο θα αποτελέσει το αντικείμενο των συζητήσεων.
Ο υπουργός εξωτερικών της Φιλανδίας και προεδρεύων του Συμβουλίου γενικών υποθέσεων της Ε.Ε. Ερκι Τουομιόγια, σε ανακοίνωσή του που δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα της φιλανδικής προεδρίας αναφέρει ότι «η πρωτοβουλία της Τουρκίας αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της εφαρμογής του πρωτοκόλλου, ωστόσο απαιτούνται ακόμη διευκρινίσεις. Εάν η Τουρκία είναι έτοιμη για μια τέτοια κίνηση χωρίς προϋποθέσεις, το θετικό αυτό βήμα θα επηρεάσει τις συζητήσεις στο Συμβούλιο για τη συνέχιση της ενταξιακής διαδικασίας της Τουρκίας».
Λευκωσία: Μπορούμε να ζήσουμε και χωρίς συμπεράσματα
Ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Λιλλήκας προδιέγραψε τη στάση της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ενωση λέγοντας ότι μπορεί να ζήσει και χωρίς συμπεράσματα όσον αφορά την ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας. Επίσης προανήγγειλε μπλοκάρισμα των διαπραγματευτικών κεφαλαίων.
Ο κ. Λιλλήκας δήλωσε ότι η πρόταση της Τουρκίας είναι μια προσχεδιασμένη κίνηση εντυπωσιασμού, την οποία η Κυπριακή Δημοκρατία ανέμενε και χαρακτήρισε την τουρκική πρόταση εμπαιγμό της Ευρωπαϊκής Ενωσης και στερούμενη σοβαρού περιεχομένου.
Σημείωσε ότι στην ουσία η τουρκική κυβέρνηση δίνει ακόμα μία υπό όρους υπόσχεση προς την προεδρία της Ε.Ε., όχι για να εκπληρώσει πλήρως, αλλά μερικώς τις υποχρεώσεις της, προσθέτοντας ότι η Τουρκία υπόσχεται το άνοιγμα όχι όλων, αλλά ενός μόνο λιμανιού της σε πλοία της Κυπριακής Δημοκρατίας και μόνο για μεταφορά προϊόντων από την Κύπρο, αποκλείοντας τα κυπριακά πλοία από το υπόλοιπο διαμετακομιστικό εμπόριο της Ε.Ε..
Ο κ. Λιλλήκας είπε ότι η Ε.Ε. πρέπει να προχωρήσει στην υιοθέτηση συμπερασμάτων με βάση τα πραγματικά δεδομένα και όχι με βάση προκλητικές υποσχέσεις, και πρόσθεσε πως αν και όταν η Τουρκία έμπρακτα ξεκινήσει την υλοποίηση των δεσμεύσεων της, η Ε.Ε. μπορεί να επανέλθει και να επαναξιολογήσει την κατάσταση.
Σε σχέση με τη στάση που θα τηρήσει η Λευκωσία, ο υπουργός Εξωτερικών ανέφερε ότι η Κυπριακή Δημοκρατία είναι έτοιμη για συμβιβασμούς, αλλά, εάν ο συμβιβασμός δεν διασφαλίζει τα βασικά μας συμφέροντα, τότε εμείς μπορούμε να ζήσουμε και χωρίς συμπεράσματα.
H τουρκική πρόταση, όπως κατατέθηκε στην E.E.
Το Υπουργείο Εξωτερικών της Κύπρου έδωσε απόψε στη δημοσιότητα την τουρκική πρόταση, όπως κατατέθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. H Τουρκία είναι έτοιμη να ανοίξει «ένα μεγάλο λιμάνι σε ελληνοκυπριακά σκάφη για μεταφορά ελληνοκυπριακών προϊόντων στο πλαίσιο της τελωνειακής ένωσης», καθώς και «ένα αεροδρόμιο σε ελληνοκυπριακές εμπορικές πτήσεις από και προς τη νότια Κύπρο».
Οι Tουρκοκύπριοι, αναφέρεται στην τουρκική πρόταση, «προσδοκούν στην πλήρη εφαρμογή της απόφασης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 26ης Απριλίου 2004 και την εκπλήρωση των δεσμεύσεων που περιέχονται στο δέκατο πρωτόκολλο ένταξης».
Μέσα στο πλαίσιο αυτό, προστίθεται, το λιμάνι της Αμμοχώστου μπορεί να χρησιμοποιηθεί για απευθείας εμπόριο στη βάση του κανονισμού του απευθείας εμπορίου της Ευρωπαϊκής Eνωσης της 7ης Ιουλίου 2004.
Το αεροδρόμιο Τύμπου μπορεί να ανοίξει για απευθείας διεθνείς πτήσεις, ναυλωμένες και εμπορικές.
Η τουρκική πρόταση αναφέρει ότι τα πιο πάνω θα εφαρμοστούν δοκιμαστικά για περίοδο ενός χρόνου και δεν θα προδικάσουν το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων για συνολική λύση υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών μέχρι το τέλος του 2007.
H Τουρκία εκφράζει την ισχυρή της δέσμευση σε συνολική λύση του Κυπριακού υπό τις καλές υπηρεσίες του Γενικού Γραμματέα και στη βάση των παραμέτρων των Ηνωμένων Εθνών, και καλεί το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο «να υπογραμμίσει τη σημασία επανέναρξης μιας διαδικασίας που θα οδηγήσει ταχύτατα σε πλήρεις διαπραγματεύσεις.
Γαλλικό Πρακτορείο, ΑΠΕ-ΜΠΕ
