Πρόοδος παρατηρείται το 2017 στη μετεγκατάσταση προσφύγων, ωστόσο ο ρυθμός της εξακολουθεί να είναι χαμηλότερος από αυτόν που απαιτείται.  

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με έκθεση της Κομισιόν, χάρη στην εντατικοποίηση των προσπαθειών των κρατών μελών, ο αριθμός των ατόμων που έχουν μετεγκατασταθεί μέχρι σήμερα, εντός του 2017, είναι σχεδόν ίσος με τον συνολικό αριθμό των μετεγκατασταθέντων κατά το 2016.

Με βάση τα στοιχεία της Κομισιόν, έως τις 12 Μαΐου πραγματοποιήθηκαν συνολικά 18.418 μετεγκαταστάσεις: 5.711 από την Ιταλία και 12.707 από την Ελλάδα.

Ωστόσο, ενώ τα περισσότερα κράτη μέλη έχουν δραστηριοποιηθεί και πραγματοποιούν τακτικά μετεγκαταστάσεις, Ουγγαρία, Πολωνία και Αυστρία δεν έχουν ακόμη πραγματοποιήσει ούτε μία, παραβλέποντας τη νομική υποχρέωσή τους.

«Η στάση τους παραβιάζει τις νομικές υποχρεώσεις τους, τις δεσμεύσεις που έχουν αναλάβει έναντι της Ελλάδας και της Ιταλίας, καθώς και τη δίκαιη κατανομή των ευθυνών», τονίζει η Επιτροπή.

Συμμόρφωση, αλλιώς κυρώσεις τον Ιούνιο

Στην έκθεση περιλαμβάνονται συστάσεις προς τα κράτη μέλη που δεν έχουν ακόμη εφαρμόσει τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Η Επιτροπή τα καλεί να δώσουν βάση στις συστάσεις της και να επισπεύσουν τις προσπάθειές τους στον τομέα της μετεγκατάστασης πριν από την επόμενη έκθεση του Ιουνίου. Επιπλέον, η Επιτροπή παροτρύνει τα κράτη μέλη που δεν έχουν πραγματοποιήσει καμία μετεγκατάσταση ή που δεν έχουν αναλάβει δεσμεύσεις για την Ιταλία και την Ελλάδα για σχεδόν ένα έτος να προβούν άμεσα στις κατάλληλες ενέργειες και σε κάθε περίπτωση εντός του επόμενου μήνα.

Σε διαφορετική περίπτωση θα προσδιορίσει τον Ιούνιο τη θέση της σχετικά με τη χρήση των εξουσιών που της παρέχουν οι Συνθήκες, και ιδίως σχετικά με την κίνηση διαδικασιών επί παραβάσει. 

Οι συστάσεις

Αναλυτικά, καλούνται η Ουγγαρία και η  Πολωνία να ξεκινήσουν αμέσως να αναλαμβάνουν δεσμεύσεις και να πραγματοποιούν μετεγκαταστάσεις, η Τσεχία να ξεκινήσει εκ νέου τις μετεγκαταστάσεις χωρίς καθυστέρηση και η Αυστρία, η οποία έχει ξεκινήσει να αναλαμβάνει δεσμεύσεις για μετεγκαταστάσεις από την Ιταλία, να ξεκινήσει να αναλαμβάνει δεσμεύσεις και έναντι της Ελλάδας.

Οι συστάσεις αποσκοπούν επίσης να ενθαρρύνουν την αποτελεσματικότερη εφαρμογή των αποφάσεων του Συμβουλίου σε άλλα κράτη μέλη:

• η Βουλγαρία και η Σλοβακία θα πρέπει να επιδείξουν μεγαλύτερη ευελιξία όσον αφορά τις προτιμήσεις τους και θα πρέπει να αρχίσουν να πραγματοποιούν μετεγκαταστάσεις από την Ιταλία το συντομότερο δυνατόν·
• η Ιρλανδία και η Εσθονία, σε συνεργασία με την Ιταλία, θα πρέπει να βρουν αμοιβαία αποδεκτές λύσεις για τη διεξαγωγή πρόσθετων συνεντεύξεων ασφαλείας, προκειμένου να ξεκινήσουν τις μετεγκαταστάσεις το συντομότερο δυνατόν.
• ορισμένα κράτη μέλη θα πρέπει να αυξήσουν τις μηνιαίες δεσμεύσεις τους (η Ισπανία, το Βέλγιο και η Κροατία για την Ιταλία και την Ελλάδα· η Γερμανία, η Ρουμανία και η Σλοβακία για την Ελλάδα και η Γαλλία για την Ιταλία), ενώ η Κύπρος θα πρέπει να ξεκινήσει να αναλαμβάνει δεσμεύσεις για την Ιταλία και να πραγματοποιεί μετεγκαταστάσεις το συντομότερο δυνατόν·
• τα κράτη μέλη μετεγκατάστασης συνολικά θα πρέπει να αυξήσουν την ικανότητά τους να επεξεργάζονται αιτήματα επανεγκατάστασης, να αποφεύγουν τις υπερβολικά περιοριστικές προτιμήσεις και τις καθυστερήσεις, να περιορίσουν τις απαιτήσεις που προκαλούν καθυστερήσεις στη διαδικασία μεταφοράς και να δώσουν προτεραιότητα στις αιτήσεις που αφορούν ευάλωτους αιτούντες, ιδίως ασυνόδευτους ανηλίκους.
• επιπλέον, η Ιταλία θα πρέπει να επιταχύνει επειγόντως τις διαδικασίες για τον εντοπισμό και την καταγραφή όλων των επιλέξιμων αιτούντων το συντομότερο δυνατόν και να διασφαλίσει ότι τα άτομα που φθάνουν στην Ιταλία και είναι επιλέξιμα για μετεγκατάσταση κατευθύνονται με συντεταγμένο τρόπο σε ειδικά κέντρα μετεγκατάστασης. Για τον σκοπό αυτό, η Επιτροπή χορήγησε πρόσφατα βοήθεια έκτακτης ανάγκης ύψους 15,33 εκατ. ευρώ για να βελτιώσει τη λειτουργία του προγράμματος μετεγκατάστασης στην Ιταλία.