Παραβίαση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας για την ελεύθερη κίνηση των κεφαλαίων αποτελεί η διακριτική φορολογική μεταχείριση των ελληνικών μη κερδοσκοπικών οργανισμών έναντι των αντίστοιχων οργανισμών που έχουν έδρα στο εξωτερικό αποφάνθηκε το Δικαστήριο της Ε.Ε.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, η ελληνική νομοθεσία για τη φορολογική μεταχείριση κληροδοσιών μη κερδοσκοπικών οργανισμών, προβλέπει χαμηλότερο φορολογικό συντελεστή για τις κληροδοσίες υπέρ νομικών προσώπων μη κερδοσκοπικού (φιλανθρωπικού κλπ) σκοπού.
Ωστόσο, ο χαμηλός συντελεστής δεν ισχύει για τις κληροδοσίες στα αντίστοιχα νομικά πρόσωπα του εξωτερικού, εκτός αν τα οικεία κράτη αναγνωρίζουν και αυτά ευνοϊκότερη μεταχείριση για τις κληροδοσίες προς τα νομικά πρόσωπα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα της Ελλάδας (δηλ. υπό τον όρο της αμοιβαιότητας).
Πρόκειται για μια υπόθεση του 2012, οπότε η Επιτροπή απηύθυνε προειδοποιητική επιστολή στην Ελλάδα σχετικά με την ενδεχόμενη ασυμβατότητα της νομοθεσίας αυτής με την αρχή της ελεύθερης κίνησης κεφαλαίων, όπως κατοχυρώνεται από τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και με τη Συμφωνία για τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο.
Κατά την Ελλάδα, η διαφορετική φορολογική μεταχείριση κληροδοσιών υπέρ ελληνικών μη κερδοσκοπικών οργανισμών, σε σχέση με παρεμφερείς οργανισμούς που εδρεύουν σε άλλες χώρες της Ε.Ε. του ΕΟΧ μπορεί να δικαιολογηθεί από υπέρτερο λόγο δημοσίου συμφέροντος που ανάγεται σε άσκηση κοινωνικής πολιτικής (φιλανθρωπία, ενίσχυση ευπαθών ομάδων, προαγωγή επιστημονικών κλάδων, πολιτιστική ανάπτυξη κλπ).
Επιπλέον, η Ελλάδα επικαλέστηκε τη δυσμενή οικονομική κατάσταση στην οποία βρίσκεται η χώρα, η οποία περιορίζει τους πόρους του ελληνικού Δημοσίου που διατίθενται στην άσκηση κοινωνικής πολιτικής, η οποία, όπως παραδέχεται, αποτελεί κατ’ αρχήν υποχρέωσή του.
Κατά την Επιτροπή, ο περιορισμός της ελεύθερης κίνησης κεφαλαίων δεν καλύπτεται από τις εξαιρέσεις του άρθρου 65 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ε.Ε., ούτε μπορεί να δικαιολογηθεί με την ανακούφιση του εθνικού προϋπολογισμού από τη δράση των εγχώριων μη κερδοσκοπικών οργανισμών.
Η αρχή της αμοιβαιότητας δεν μπορεί να δικαιολογήσει παραβίαση της αρχής της ελεύθερης κινήσεως κεφαλαίων μέσω διακρίσεων.
Ως εκ τούτου η Επιτροπή δεν έκανε δεκτά τα επιχειρήματα της Ελλάδας και προσέφυγε το 2016 στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, το οποίο αποφάνθηκε σήμερα πως οι επίδικες διατάξεις της ελληνικής νομοθεσίας συνιστούν περιορισμό της ελεύθερης κινήσεως των κεφαλαίων.
