Του Κώστα Δεληγιάννη
Για τους επιστήμονες που αναζητούν στο διάστημα εξωπλανήτες «φιλόξενους» στην ανάπτυξη ζωής, φαίνεται πως μία από τις μεγαλύτερες ελπίδες τους βρίσκεται σε απόσταση 40 ετών φωτός στον αστερισμό του Κήτους, και σε τροχιά γύρω από LHS 1140 - έναν αρκετά αμυδρό αστέρα, που κατατάσσεται στους ερυθρούς νάνους.
Εκεί, μία διεθνής ομάδα αστρονόμων ανακάλυψε έναν «κόσμο» που, αν και δεν είναι ο «δίδυμος αδερφός» της Γης, έχει αρκετές ομοιότητες με τον πλανήτη μας.
Ο εξωπλανήτης αυτός, με όνομα LHS 1140b, είναι μία «υπερ-Γαία» καθώς έχει μεγαλύτερες διαστάσεις από τη Γη, αλλά μικρότερες από τον Ποσειδώνα. Αν και έχουν βρεθεί αρκετά ανάλογα ουράνια σώματα μέχρι σήμερα, στην πλειονότητά τους οι συνθήκες δεν ευνοούν την ανάπτυξη μικροοργανισμών.
Ωστόσο, ο LHS 1140b φαίνεται πως αποτελεί εξαίρεση στον κανόνα. Όπως αναφέρουν οι επιστήμονες σε άρθρο τους στο Nature, όπου περιγράφουν την ανακάλυψη, καθώς είναι μόλις 50% μεγαλύτερος από τη Γη και έχει μάζα 6 και πλέον φορές μεγαλύτερη, τα χαρακτηριστικά του υποδεικνύουν πως αποτελείται από πετρώματα και μέταλλα, ενώ πιθανότατα διαθέτει μία λεπτή ατμόσφαιρα, αρκετά παρεμφερή με τη γήινη.
Στις 25 ημέρες που διαρκεί μία πλήρης περιφορά του γύρω από τον LHS 1140, φαίνεται πως τον προσεγγίζει σε 10 φορές μικρότερη απόσταση από το περιήλιο, δηλαδή την ελάχιστη απόσταση στην οποία πλησιάζει η Γη τον Ήλιο.
Ακόμη όμως κι έτσι, η ακτινοβολία του LHS 1140 είναι τόσο ασθενής, που στην επιφάνειά του φθάνει μόλις το 50% της ακτινοβολίας που δέχεται ο πλανήτης μας από το «μητρικό» του άστρο. Επομένως, είναι πιθανό στην επιφάνειά του να υπάρχει νερό σε υγρή μορφή, κάτι απαραίτητο για την ανάπτυξη ζωής.
«Ο LHS 1140b είναι ο καλύτερος στόχος για να αναζητήσουμε ενδείξεις ζωής στο εγγύς μέλλον», λέει χαρακτηριστικά ο Ντέιβιντ Σαρμπονό, αστρονόμος από το πανεπιστήμιο Χάρβαρντ και επικεφαλής του MEarth Project, του δικτύου μικρών επίγειων τηλεσκοπίων που ανακάλυψε τον εξωπλανήτη. «Είναι η πρώτη φορά που βρήκαμε έναν βραχώδη πλανήτη ο οποίος μας δίνει την ευκαιρία να αναζητήσουμε την παρουσία οξυγόνου. Είναι πραγματικά αυτό που ψάχναμε», προσθέτει.
Ο εξωπλανήτης και το άστρο του εκτιμάται πως έχουν ηλικία τουλάχιστον 5 δισ. ετών, δηλαδή περίπου 500 εκατομμύρια χρόνια μεγαλύτερη από το ηλιακό μας σύστημα. Επίσης, ο LHS 1140b φαίνεται πως βρίσκεται σε σύγχρονη περιστροφή γύρω από τον LHS 1140, όπως συμβαίνει και στην περιφορά της Σελήνης γύρω από τη Γη.
Το πιο σημαντικό όμως είναι πως, κατά μήκος της τροχιάς του, για κάποιο χρονικό διάστημα παρεμβάλλεται ανάμεσα στη νοητή ευθεία που σχηματίζει ο LHS 1140b με τον πλανήτη μας. Αυτό σημαίνει πως οι επιστήμονες έχουν τη δυνατότητα να προσδιορίσουν τη σύσταση της ατμόσφαιράς του, βρίσκοντας τις χαρακτηριστικές περιοχές από το φάσμα της αστρικής ακτινοβολίας που απορροφούν τα αέρια τα οποία την αποτελούν.
Επομένως το επόμενο βήμα για τους αστρονόμους είναι να χρησιμοποιήσουν αυτή την τεχνική, αλλά και άλλες, για να βρουν τα συστατικά της ατμόσφαιρας. Με αυτό τον τρόπο, ίσως ανιχνεύσουν οξυγόνο και άλλα αέρια που κυριολεκτικά αποτελούν την «ανάσα» της ζωής στη Γη.
