Από την έντυπη έκδοση
Της Έφης Τριήρη
[email protected]
Είναι μία νίκη το «ναι» που κέρδισε ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο δημοψήφισμα για την ενίσχυση των εξουσιών του, παρά τις κατηγορίες για νοθεία και αυταρχικές παρεκκλίσεις. Κατά πόσο όμως θα μπορούσε να χαρακτηριστεί επιτυχία μία πύρρειος νίκη για την επίτευξη των σκοπών του; Ο Τούρκος πρόεδρος νίκησε στη φτωχή ενδοχώρα, αλλά έχασε στις μεγάλες πόλεις, έχοντας στα χέρια του μία Τουρκία διχασμένη, με πολλά ερωτήματα για τη σταθερότητα και την οικονομία της χώρας. Αντί να φέρει τη βεβαιότητα, μία νίκη με μικρή διαφορά μπορεί να διευρύνει το ρήγμα τόσο στους κόλπους του κυβερνώντος κόμματος ΑKP όσο και στην ίδια τη χώρα, όπου ήδη ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού είναι δυσαρεστημένο με την ηγεσία. Γιατί για πολλούς στην Τουρκία η ζωή περιορίζεται στην απλή επιβίωση.
Στην ουσία, το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος έχει να κάνει περισσότερο με τη δύσκολη συνύπαρξη δύο κοινωνιών μέσα στην ίδια χώρα, όπως αναφέρουν σχολιαστές. Οι περιοχές που ψήφισαν «όχι» «αντιπροσωπεύουν σχεδόν τα δύο τρίτα της χρηματοοικονομικής, βιομηχανικής, τουριστικής και πολιτιστικής δύναμης της Τουρκίας, γεγονός που σημαίνει ότι το πιο αστικό, οικονομικά σημαντικό, μορφωμένο και κοσμοπολίτικο κομμάτι της Τουρκίας θα κυβερνάται από το λιγότερο οικονομικά ισχυρό, λιγότερο μορφωμένο και πιο εσωστρεφές κομμάτι της χώρας. Και το καίριο ερώτημα που προκύπτει είναι εάν αυτές οι δύο εντελώς διαφορετικές κοινωνικές συνιστώσες θα μπορέσουν τελικά να συνεργαστούν και να συνυπάρξουν ομαλά εφεξής. Ή θα οδηγηθούν σε σύγκρουση που θα ήταν καταστροφική για το μέλλον της χώρας;
Τη στιγμή που εκφράζονται έντονες ανησυχίες από διεθνείς σχολιαστές ότι με το νέο σύστημα, οι έλεγχοι και οι ισορροπίες, στον βαθμό που υπήρχαν, θα εξασθενήσουν και ο διαχωρισμός των εξουσιών θα καταστεί σχεδόν ανύπαρκτος. Ο κοινοβουλευτικός έλεγχος θα αντικατασταθεί από την αρχή ενός ανδρός, ο οποίος θα μπορούσε να παραμείνει στην εξουσία έως το 2029, πέρα από τα έτη που απαριθμεί ήδη στην εξουσία. Και ο οποίος είχε δηλώσει το 1996 ότι «η δημοκρατία δεν είναι ένας στόχος, αλλά ένα εργαλείο», όπως υπενθύμισε ανταποκριτής της βρετανικής εφημερίδας «The Guardian».
Αυτό που απομένει να δούμε είναι εάν ο κ. Ερντογάν είναι αποφασισμένος να «πάει την υπόθεση ως το τέλος», παρά τις όποιες αντιδράσεις. Σε μία ιδιαίτερα δύσκολη περίοδο, καθότι η πολιτική αναταραχή έχει αφήσει τα σημάδια της στην τουρκική οικονομία, η οποία αναμένεται να επηρεαστεί ακόμη περισσότερο από τις επόμενες κινήσεις του Τούρκου προέδρου.
