Εμπνευσμένο από το Μαντείο της Δωδώνης, το νέο έργο του Γιώργου Κουρουπού, «Φωνή Δρυός», ερμηνεύεται σε πρώτη παγκόσμια παρουσίαση, στη συναυλία με τίτλο «Γη και Θάλασσα», που πραγματοποιείται στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, σήμερα, Τετάρτη 22 Μαρτίου, στις 8.30 το βράδυ.

Στη συναυλία θα ακουστούν και αποσπάσματα από τη μουσική του Γιώργου Κουρουπού για το μπαλέτο «Οδύσσεια» του Τζον Νοϊμάγερ, που ερμηνεύεται για πρώτη φορά με τη μορφή αυτόνομης σουίτας.

Τις συνθέσεις του Γιώργου Κουρουπού ερμηνεύουν οι σολίστ Άρτεμις Μπόγρη (σοπράνο) και Τάσος Αποστόλου (μπάσος - «Φωνή Δρυός», αφηγητής - «Οδύσσεια»). Μαζί τους, η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, την οποία διευθύνει ο Μίλτος Λογιάδης. Συμμετέχει χορωδιακό σύνολο υπό τη διδασκαλία του Νίκου Βασιλείου, ο οποίος έχει αναλάβει και τη μουσική προετοιμασία. Στη «Φωνή Δρυός», τον ρόλο της αφηγήτριας έχει η Ιουλίτα Ηλιοπούλου, ενώ την εικαστική επιμέλεια των προβολών που συνοδεύουν τα μουσικά μέρη έχει ο Τάκης Μαυρωτάς.

«Ήταν σαν κάποιος να με προκαλούσε»

Το έργο «Φωνή Δρυός» είναι λυρικό τελετουργικό δράμα για σοπράνο, μπάσο, αφηγητή και ορχήστρα. Η ιδέα για τη δημιουργία του γεννήθηκε, όταν ο συνθέτης επισκέφθηκε, την άνοιξη του 2012, το νέο Αρχαιολογικό Μουσείο Ιωαννίνων και το Αρχαίο Θέατρο Δωδώνης. Τα κείμενα του έργου είναι μια επιλογή από αυθεντικά ερωτήματα των επισκεπτών του Μαντείου της Δωδώνης στην αρχαιότητα. Το κείμενο της «Παράβασης» είναι μια σύνθεση - ανάπλαση της Ιουλίτας Ηλιοπούλου, βασισμένη σε κείμενα των Αισχύλου, Πίνδαρου, Ευριπίδη, Ερμή Τρισμέγιστου, Κικέρωνα, Πλούταρχου, Ιάμβλιχου, Διονύσιου Σολωμού και Οδυσσέα Ελύτη.

Αναφερόμενος στη σημασία του Μαντείου της Δωδώνης ως πηγής έμπνευσης, ο Γιώργος Κουρουπός σημειώνει: «Έμεινα έκπληκτος  στη θέα των μολύβδινων πινακιδίων, με τα απτά προαιώνια ερωτήματα των ανθρώπων στους θεούς, που μόνον αυτοί μπορούν να προβλέψουν το μέλλον και να το αποκαλύψουν στους θνητούς μέσω των ιερέων τους. Στον χώρο του θεάτρου, και ειδικότερα στον χώρο της τωρινής βελανιδιάς, έμαθα για τη διαδικασία της μαντικής λειτουργίας και τη σημασία των φυσικών ήχων ως φορέων των πολύτιμων απαντήσεων, που αποκωδικοποιούσε η Ιέρεια - Πελειάς. Ήταν σαν κάποιος να με προκαλούσε να αναπαραστήσω νοητά - και, προφανώς, ως συνθέτης, μουσικά - αυτήν την ηχητική και πλήρη νοημάτων πανδαισία.

Γυρίζοντας, ρίχτηκα στη μελέτη όσων ιστορικών και αρχαιολογικών πηγών, ελληνικών και ξένων, μπορούσα να βρω. Τα έμπειρα και αφοσιωμένα στελέχη του Μουσείου Ιωαννίνων και ο ίδιος ο διευθυντής, κ. Κωνσταντίνος Σουέρεφ, με βοήθησαν με ιδιαίτερη προθυμία. Επιθυμία μου δεν ήταν να αναπαραστήσω την αρχαία τελετή χρησμοδότησης, αλλά να εκφράσω το δέος του ανθρώπου απέναντι στο άγνωστο και την προαιώνια προσπάθειά του να βρει απαντήσεις στα βασανιστικά ερωτήματα, που, όπως καταμαρτυρούν τα πινακίδια της Δωδώνης, δεν άλλαξαν από τον Όμηρο έως σήμερα».

Με νέα μορφή

Το μουσικό έργο «Οδύσσεια» γράφτηκε για το ομώνυμο μπαλέτο του Τζον Νοϊμάγερ. Βασίζεται στο ομηρικό έπος και ακολουθεί την αφήγηση των διαφορετικών επεισοδίων από το μακρύ ταξίδι του Οδυσσέα, μετά τον Τρωικό Πόλεμο. Σε αυτή την αρχική του μορφή, παρουσιάστηκε ως συμπαραγωγή του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών και της Κρατικής Όπερας του Αμβούργου στο Μέγαρο (1995), στην Κρατική  Όπερα του Αμβούργου (1995 – ’96), στο Βασιλικό Θέατρο της Κοπεγχάγης (2002) και σε άλλες χώρες.

Ο Γιώργος Κουρουπός επεξεργάστηκε εκ νέου την παρτιτούρα του 1995 και διαμόρφωσε από το υλικό της μια σουίτα, δηλαδή μια σειρά από ορχηστρικά κομμάτια, τα οποία συνδέονται μεταξύ τους από σύντομα κείμενα, που προέρχονται από την ομηρική «Οδύσσεια», σε μετάφραση του αείμνηστου Δημήτρη Μαρωνίτη.

Ο συνθέτης σημειώνει για την καινούργια εκδοχή της «Οδύσσειας»: «Τα μέρη της ορχήστρας ανταποκρίνονται πιο πολύ στα στοιχεία της διήγησης, που θα μπορούσε κανείς να τα χαρακτηρίσει “δυναμικά”. Είναι, για παράδειγμα, ηχητικές αναλογίες της θάλασσας, που δεν ελευθερώνει ποτέ τον Οδυσσέα από τα δεσμά της. Τα μέρη μουσικής δωματίου ανταποκρίνονται, κυρίως, σε στιγμές ηρεμίας, όταν ο Οδυσσέας διακόπτει την περιπλάνησή του. Υπάρχουν, επίσης, αντιστοιχίες ανάμεσα στους βασικούς ήρωες της σκηνικής δράσης και στα όργανα σόλο».

Συντελεστές

Μουσική προετοιμασία: Νίκος Βασιλείου, σχεδιασμός φωτισμών: Γιώργος Τέλλος, χορωδοί: Βασίλης Ασημακόπουλος, Λεωνόρα Γαϊτάνου, Εύα Γαλογαύρου, Θεοδώρα Ζήκου, Νίκος Ζιαζιάρης, Ορέστης Καρύδας, Νίκος Μασουράκης, Κωνσταντίνα Στράνη.

«Φωνή Δρυός»: σολίστ: Άρτεμις Μπόγρη (σοπράνο), Τάσος Αποστόλου (μπάσος), αφηγήτρια: Ιουλίτα Ηλιοπούλου, χορωδιακό σύνολο: Αγγελίνα Τκάτσεβα (σόλο τσίμπαλομ [ρώσικο σαντούρι]), Λευτέρης Φραγκιουδάκης (κρητικό λαούτο). Κρατική Ορχήστρα Αθηνών: μουσική διεύθυνση: Μίλτος Λογιάδης, εικαστική επιμέλεια προβολής: Τάκης Μαυρωτάς.

«Οδύσσεια»: αφηγητής: Τάσος Αποστόλου, σολίστ: Άρτεμις Μπόγρη. Χορωδιακό σύνολο: σολίστ: Γιάννης Καραμπέτσος, (τρομπέτα), Δημήτρης Σέμσης (βιολί), Τριαντάφυλλος Λούκας (βιολί), Γιάννης Οικονόμου (όμποε). Κρατική Ορχήστρα Αθηνών: μουσική διεύθυνση: Μίλτος Λογιάδης.

Μέγαρο Μουσικής Αθηνών - Αίθουσα «Χρήστος Λαμπράκης»: Βασ. Σοφίας & Κόκκαλη - Αθήνα, τηλ.: 210 7282000. Τιμές εισιτηρίων: διακεκριμένη ζώνη: 30 ευρώ, Α΄ ζώνη: 22 ευρώ, Β΄ ζώνη: 15 ευρώ, Γ΄ ζώνη: 9 ευρώ, άνω των 65 και πολύτεκνοι: 8 ευρώ, φοιτητές- νέοι - άνεργοι - ΑΜΕΑ: 5 ευρώ. Προπώληση: ταμεία Μεγάρου, εκδοτήρια Μεγάρου: Ομήρου 8 - Αθήνα, τηλεφωνικά: 210 7282333, ηλεκτρονικά: megaron.gr.

naftemporiki.gr