Άρθρο
Του Γιώργου Παξιμάδη
Υπεύθυνος θαλάσσιων προγραμμάτων
WWF Ελλάς
Από τη δεκαετία του 1970, ο κλάδος της υδατοκαλλιέργειας παγκοσμίως γνωρίζει εντυπωσιακή άνθηση. Στη Μεσόγειο συγκεκριμένα, μέσα σε δέκα χρόνια από το 1997 έως το 2007, η ανάπτυξη του κλάδου άγγιξε το 70%. γεγονός που οφείλεται στην όλο και αυξανόμενη ζήτηση αλιευτικών προϊόντων από έναν ολοένα αυξανόμενο παγκόσμιο πληθυσμό.
Κατά μέσο όρο, ο κάθε άνθρωπος σήμερα καταναλώνει τη διπλάσια ποσότητα ψαριών σε σχέση με 50 χρόνια πριν. Σύμφωνα με την τελευταία έκδοση της «Κατάστασης της παγκόσμιας αλιείας & υδατοκαλλιέργειας» που εκδίδει ανά διετία ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τροφίμων & Γεωργίας, η ετήσια κατά κεφαλήν κατανάλωση ψαρικών άγγιξε το 2014 το νέο ρεκόρ των 20 κιλών, από τα 9,9 κιλά της δεκαετίας του 1960.
Ελλάδα: Η ευκαιρία ανάπτυξης ορθών πρακτικών στην υδατοκαλλιέργεια
Τα τελευταία 30 χρόνια στην Ελλάδα, η καλλιέργεια τσιπούρας και λαβρακίου έχει αναπτυχθεί σημαντικά αγγίζοντας το 2012 το 0,38% του ΑΕΠ. Σύμφωνα με την έκθεση του WWF “MedTrends” σχετικά με τις τάσεις στη Μεσόγειο (2016), ο τομέας της υδατοκαλλιέργειας μπορεί να μεγαλώσει κατά 100% μέχρι το 2030 σε ό, τι αφορά την παραγωγή και την αξία του. Η αύξηση αυτή θα δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας - σήμερα οι άμεσα και οι έμμεσα απασχολούμενοι είναι 120,000 και 750,000 αντίστοιχα - ωστόσο θα προκαλέσει και αύξηση της πίεσης που ασκείται στο θαλάσσιο περιβάλλον.
Με στόχο να ανταποκριθεί στην ανάγκη μείωσης των επιπτώσεων της υδατοκαλλιέργειας στη Μεσόγειο μέσα από ορθές πρακτικές, το ASC αποφάσισε να δημιουργήσει ένα πρότυπο για την τσιπούρα και το λαβράκι, δύο από τα πιο δημοφιλή ψάρια στην περιοχή. Το ASC είναι ένας διεθνής φορέας που πιστοποιεί πρακτικές υπεύθυνης υδατοκαλλιέργειας. Σήμερα, διαθέτει πρότυπα για 8 είδη ψαρικών: Τιλάπια, γατόψαρο Βιετνάμ, δίθυρα (μύδια, στρείδια, χτένια, αχιβάδες) σολομό, γαρίδες, Abalone, πέστροφα, σεριόλα και κόμπια. Το WWF συνεργάζεται στενά με το ASC για τη δημιουργία ενός νέου προτύπου για την τσιπούρα και το λαβράκι.
Για να εξασφαλιστεί ότι το πρότυπο που θα δημιουργηθεί θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες της μεσογειακής υδατοκαλλιέργειας, το ASC πραγματοποιεί πιλοτικές έρευνες σε φάρμες ανά τη Μεσόγειο. Για τον σκοπό αυτό, επισκέφτηκε πρόσφατα σε συνεργασία με το WWF Ελλάς, μία μονάδα της ΝΗΡΕΑΣ ΑΕ στον Αστακό Αιτωλοακαρνανίας. H έρευνα πραγματοποιήθηκε προκειμένου να διερευνηθούν σε βάθος οι τρόποι της καλλιέργειας τσιπούρας και λαβρακίου. Τα συνολικά δεδομένα θα βοηθήσουν στη δημιουργία του προτύπου.
Η δημιουργία ενός προτύπου από τον διεθνή οργανισμό πιστοποίησης ASC για τις μεσογειακές καλλιέργειες τσιπούρας και λαβρακίου έχει διττό στόχο: οι πιστοποιημένες μονάδες που θα ακολουθούν υπεύθυνες πρακτικές θα αποκτήσουν ένα εμπορικό πλεονέκτημα και παράλληλα θα μειωθεί η πίεση που ασκείται στο θαλάσσιο περιβάλλον. Δεδομένου ότι αυτή τη στιγμή υπάρχει μεγάλη ζήτηση στην Ευρώπη και την Αμερική από ευαισθητοποιημένους καταναλωτές για ψάρι υπεύθυνης υδατοκαλλιέργειας, οι επιχειρήσεις του κλάδου που θα προτιμήσουν την ASC πιστοποίηση θα έχουν ένα μοναδικό πλεονέκτημα στις εξαγωγές τους.
To WWF Ελλάς πιστεύει ότι η εναρμόνιση του ελληνικού κλάδου υδατοκαλλιέργειας με τα επικείμενα πρότυπα του ASC θα δημιουργήσει μοναδικές ευκαιρίες τόσο για την προστασία των θαλασσών αλλά και για τις επιχειρήσεις και τις εξαγωγές τους.
