Σε διάστημα 13 ετών ο αριθμός των αλλοδαπών που ζουν στην Ελλάδα έχει τετραπλασιαστεί, καθώς από 270.000 το 1991, μέχρι το τέλος του 2004 υπολογίζεται ότι ζουν περίπου 1,15 εκατ. αλλοδαποί, αποτελώντας το 10,3% του συνολικού πληθυσμού της χώρας.
Τα παραπάνω στοιχεία παρουσιάστηκαν σε ημερίδα με θέμα «Μελέτη του μεταναστευτικού φαινομένου στην Ελλάδα» που έγινε στη Θεσσαλονίκη.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της έκθεσης που έκανε το Ινστιτούτο Μεταναστευτικής Πολιτικής (ΙΜΕΠΟ) η μεγαλύτερη συγκέντρωση μεταναστών σημειώνεται στο δήμο Αθηναίων, περίπου 132.000, αντιστοιχώντας στο 17% του πληθυσμού. Η Θεσσαλονίκη παρουσιάζει τη δεύτερη μεγαλύτερη συγκέντρωση με 27.000 μετανάστες, οι οποίοι ανέρχονται στο 7% του συνολικού πληθυσμού.
Από τον Ιούλιο του 2003 μέχρι τον Οκτώβριο του 2004 εκδόθηκαν 700.000 άδειες παραμονής, ενώ τον Ιανουάριο του 2004 καταγράφεται ο μεγαλύτερος αριθμός αδειών εν ισχύ που ανερχόταν στις 509.000, ενώ τον Σεπτέμβριο ο αριθμός των αδειών εν ισχύ μειώθηκε στις 250.000.
Το μεγαλύτερο ποσοστό -63,2%- αλλοδαπών με άδεια παραμονής είναι οι Αλβανοί και ακολουθούν οι Βούλγαροι με 9,8%, οι Ρουμάνοι με 4,3%, οι Ουκρανοί με 3,4%, οι Πακιστανοί με 2,4% και οι Γεωργιανοί με 2,2%, ενώ μικρότερα ποσοστά αφορούν αλλοδαπούς διαφόρων εθνοτήτων οι οποίες υπολογίζονται ότι ξεπερνούν τις 150.
Το 68% των αδειών χορηγήθηκαν με σκοπό την εξαρτημένη εργασία, ενώ το 12% των αδειών χορηγήθηκε με σκοπό την οικογενειακή συνένωση και το 12% την ανεξάρτητη οικονομική δραστηριότητα. Το 92% των αδειών έχει διάρκεια ενός με δύο χρόνια, το 3% έχει χορηγηθεί σε μέλη οικογένειας υπηκόων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ μόνο το 0,1% έχουν στην κατοχή του άδεια παραμονής αορίστου χρόνου.
Η έκθεση του ΙΜΕΠΟ καταλήγει, επισημαίνοντας ότι οι ελληνικές κρατικές υπηρεσίες, την παρούσα στιγμή, δεν είναι σε θέση να παρέχουν επαρκή στατιστικά στοιχεία στην έκταση και την ποιότητα που ορίζονται από το προσχέδιο του Κανονισμού της Ε.Ε και καταθέτει τις παρακάτω εννέα προτάσεις:
- το Υπουργείο Εσωτερικών, θα πρέπει να χειρίζεται όλα τα στοιχεία για τη μετανάστευση, ενώ η αρμοδιότητα για τις άδειες των ομογενών θα πρέπει να αφαιρεθεί από το Υπουργείο Δημοσίας Τάξης.
- το Υπουργείο Απασχόλησης, το οποίο κατά την παρούσα περίοδο αδυνατεί να παρέχει οποιαδήποτε στοιχεία, θα πρέπει να καταρτίσει βάση δεδομένων με αξιόπιστους μηχανισμούς για την εισαγωγή στοιχείων από τις περιφέρειες. Αυτό αποτελεί στόχο πολυδάπανο και μακροπρόθεσμο: στο μεσοδιάστημα, θα πρέπει να εξεταστεί η δυνατότητα χρησιμοποίησης της βάσης δεδομένων αδειών παραμονής του υπουργείου Εσωτερικών.
- το Υπουργείο Εσωτερικών θα πρέπει να βελτιώσει τις διαδικασίες για την εισαγωγή στοιχείων και να διορθώσει τη σημαντική χρονική καθυστέρηση, η οποία κατά την παρούσα περίοδο επηρεάζει όλα τα πρόσφατα στοιχεία που αφορούν τις ισχύουσες άδειες. Χωρίς αυτές τις διορθώσεις τα στατιστικά στοιχεία για τους νόμιμους μετανάστες δεν απεικονίζουν επαρκώς την πραγματικότητα και επομένως είναι ως προς την ποιότητά τους μη αποδεκτά.
- το Υπουργείο Εσωτερικών θα πρέπει να προσθέσει μεταβλητές για τα στοιχεία που καταγράφονται στη βάση δεδομένων, ώστε να γίνεται διαχωρισμός μεταξύ αιτήσεων για άδειες παραμονής, άδειες παραμονής που εκδίδονται για πρώτη φορά, αλλαγή των αδειών, ανανέωση και λήξη αδειών. ¶λλες μεταβλητές που απαιτούνται από την Οδηγία της Ε.Ε. περιλαμβάνουν το «χρόνο άφιξης στην Ελλάδα», τη «χώρα γέννησης», τη «χώρα προηγουμένης διαμονής» και τη «χώρα επόμενης διαμονής» (για όσους αποδημούν).
- το Υπουργείο Εσωτερικών θα πρέπει να αναβαθμίσει το λογισμικό των υπολογιστών του, προκειμένου να αξιοποιήσει στοιχεία που είναι ήδη καταγεγραμμένα, αλλά μη προσβάσιμα - δηλαδή στοιχεία για εξαρτημένα τέκνα, την ηλικία του κατόχου της άδειας, την περιφέρεια της συνήθους διαμονής και τη διάρκεια της άδειας.
- το Υπουργείο Εσωτερικών θα πρέπει να ενσωματώσει καταλλήλως σε μια κεντρική βάση δεδομένων τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή του για τη χορήγηση υπηκοότητας.
- η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία θα πρέπει να επανεξετάσει τα στοιχεία της Απογράφης του 2001 και να επιχειρήσει «στατιστική προσαρμογή» για το πρόβλημα των ομογενών που δεν αναφέρονται στα αρχεία των αλλοδαπών.
- το ΙΚΑ θα πρέπει να εξετάσει την παροχή στατιστικών στοιχείων και να εκδώσει μεταγενέστερα στοιχεία προκειμένου να καλύψει τις καθυστερημένες «εθελούσιες πληρωμές» που γίνονται από τους μετανάστες.
- θα πρέπει να ιδρυθεί μια διυπουργική Επιτροπή για τα στάνταρ των στοιχείων μετανάστευσης, προκειμένου να εναρμονιστούν σε όλο τον ελληνικό κρατικό τομέα η συλλογή, η διάταξη και οι τύποι των στοιχείων που ζητούνται από τους μετανάστες.
Πηγή: ΑΠΕ