Το τελευταίο διήγημα του Γεώργιου Βιζυηνού, το οποίο έγραψε έγκλειστος στο ψυχιατρείο και δημοσιεύτηκε, εν αγνοία του, στο περιοδικό Εστία, το 1895, «Ο Μοσκώβ - Σελήμ», παρουσιάζεται σε σκηνοθεσία Δημήτρη Ξανθόπουλου, στην Εφηβική Σκηνή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση, από τις 12 Νοεμβρίου, κάθε Σάββατο και Κυριακή, στις 7 το απόγευμα.

Πρόκειται για ένα από τα πιο σπουδαία διηγήματα του Γεώργιου Βιζυηνού, ένα έργο που υμνεί τον άνθρωπο και τη φιλία. Χαρακτηριστική είναι η φράση: «Καλά, λοιπόν, το λέγουν πως δύο άνθρωποι μπορεί να είναι τόσο ξένοι μεταξύ τους, και όμως οι ψυχές τους να είναι αδέλφια!».

Η μοναξιά ενός ανθρώπου που η κοινωνία τον θεωρεί «τρελό»

Ο «Μοσκώβ - Σελήμ» είναι η ανάγκη της αποδοχής, η μοναξιά ενός ανθρώπου που η κοινωνία τον θεωρεί «τρελό», η ιστορία ενός αντιήρωα, που αντίστοιχες βρίσκουμε στις σελίδες της «ένδοξης» ιστορίας κάθε λαού. Το διήγημα, με φόντο τους ρωσοτουρκικούς πολέμους του ύστερου 18ου αιώνα, αφηγείται την ιστορία ενός Τούρκου στρατιώτη, ο οποίος, μετά την απόρριψη από τον πατέρα του, επιζητεί την επιβεβαίωση και τη δικαίωσή του στα πεδία των μαχών. Όταν, μετά από χρόνια, βρίσκεται αιχμάλωτος στη Ρωσία, θα έρθει αντιμέτωπος με μία «αποκάλυψη». Η ανάγκη του για τρυφερότητα και δικαιοσύνη βρίσκει ανταπόκριση, ανέλπιστα, στον αιώνιο εχθρό. Η καρδιά του ελαφραίνει, όταν μοιράζεται την ιστορία του με έναν Έλληνα στρατιώτη, που επιθυμεί να τον ακούσει.

Ο Μοσκώβ - Σελήμ είναι ένας Τούρκος, που θα ήθελε να είναι Ρώσος, ένας μοναχικός άνθρωπος που όλοι αποφεύγουν και ειρωνεύονται, μέχρι που γνωρίζει έναν Έλληνα στρατιώτη, ο οποίος βλέπει στα μάτια του Σελήμ «πένθος της καρδίας». Και αποφασίζει να διηγηθεί την απίστευτη ζωή του και να μας χαρίσει ένα έργο υψηλής ψυχογραφικής ανάλυσης, βαθιά αντιπολεμικό, ένα κείμενο για την αγωνία της ταυτότητας και τις συνεχείς διαψεύσεις, ένα διήγημα που αναδεικνύει τον πλούτο και την περιπέτεια της γλώσσας μας.

Ένα υπέροχο αντιπολεμικό κείμενο, μια ωδή στον άνθρωπο

O σκηνοθέτης της παράστασης σημειώνει: «Ο Μοσκώβ - Σελήμ, μετά από 25 χρόνια πολέμου με τους μισητούς Ρώσους, ζει απομονωμένος από τον κόσμο, που τον θεωρεί τρελό. Το μόνο που επιθυμεί πια, είναι να φύγει μαζί τους πίσω στη Ρωσία. Η ανάγκη του, όμως, να μοιραστεί την ιστορία του με κάποιον που θα τον καταλάβει είναι βαθιά. Αυτή, άλλωστε, είναι και η λειτουργία, που καθιστά τη θεατρική πράξη ζωντανή και ικανή να αφορά τόσο στους δημιουργούς της, όσο και στους θεατές της. Οι ηθοποιοί μεταφέρουν την ιστορία αυτού του παράδοξου Τούρκου στρατιώτη, κάνοντάς τη δική τους, κοινή τους ιστορία. Τα σώματα, οι φωνές τους, γίνονται ένα σώμα, μια φωνή που αντηχεί αυτό το υπέροχο αντιπολεμικό κείμενο, αυτή την ωδή στον άνθρωπο.

Ο Βιζυηνός, όμως, δεν μένει μόνο σε αυτό. Ο “Μοσκώβ - Σελήμ” είναι ένα διήγημα, που μιλά για την επιθυμία ενός παιδιού να αγαπηθεί, να γίνει αποδεκτό από τον πατέρα του, για τη στρεβλή έννοια της αγάπης που μπορεί να διακατέχει μια οικογένεια, για το πώς αυτό που φαίνεται δεν είναι πάντα αυτό που είναι. Για την αρετή του ανθρώπου που δεν γνωρίζει σύνορα, φύλο, χρώμα ή εθνικότητα.

Μέσω της υπέροχης γλώσσας του Βιζυηνού, αναγνωρίζουμε το ταξίδι, την περιπέτεια της γλώσσας μας. Τον ήχο του τόπου μας. Σε μια εποχή που χρειάζεται να πατήσουμε ξανά γερά στα πόδια μας, ας προσπαθήσουμε να ανακαλύψουμε ξανά το παρελθόν μας. Κι αυτό καθιστά αναγκαίο να φτάσει αυτός ο λόγος ζωντανός στο κοινό, ιδίως στους εφήβους που θα παρακολουθήσουν την παράστασή μας. Να μην είναι ένα μουσειακό κείμενο, που είναι υποχρεωμένοι να διδαχτούν στη σχολική τους ύλη. Ο πλούτος, άλλωστε, της γλώσσας του Βιζυηνού δεν είναι παρά πλούτος συναισθημάτων».

Σκηνοθεσία: Δημήτρης Ξανθόπουλος, σκηνικά - κοστούμια: Ελένη Μανωλοπούλου, κίνηση: Χαρά Κότσαλη, φωτισμοί: Τάσος Παλαιορούτας, μουσική: Αλέξης Καλοφωλιάς, βοηθός σκηνοθέτη: Μαντώ Γιαννίκου, βοηθός σκηνογράφου - ενδυματολόγου: Δάφνη Παπαϊωάννου, κατασκευή σκηνικού: Περσεφόνη Νικολακοπούλου - Νίνα Ιωαννίδου (FLERIA), φιλολογικός σύμβουλος - σύμβουλος δραματουργίας: Ιωάννης - Ιόλαος Μανιάτης, παραγωγή: Στέγη Ιδρύματος Ωνάση. Ερμηνεύουν: Νικολίτσα Ντρίζη, Αγγελική Παπαθεμελή, Κώστας Σεβδαλής, Γιώργος Φριντζήλας.

Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση: λεωφ. Συγγρού 107 - Αθήνα, τηλ.: 210 9005800. Παραστάσεις: 12 Νοεμβρίου 2016 έως 9 Απριλίου 2017: για το κοινό: Σάββατο και Κυριακή: 19.00, για σχολεία: πρωινές παραστάσεις. Τιμές εισιτηρίων: κανονικό: 12 ευρώ, μειωμένο ή μικρή παρέα (5 - 9 άτομα): 10 ευρώ, μεγάλη παρέα (10+ άτομα): 9 ευρώ, ΑΜΕΑ - άνεργοι: 5 ευρώ, συνοδός ΑΜΕΑ: 9 ευρώ. Πώληση εισιτηρίων: ταμείο Στέγης (Δευτέρα - Κυριακή: 9:00 - 21:00), καταστήματα: Γερμανός και ΟΤΕSHOP, Ιανός οδού Σταδίου, τηλεφωνικά:  210 9005800, γραμμή Φίλων της Στέγης: 213 0178200 (Δευτέρα - Κυριακή: 9:00 - 20:00), ηλεκτρονικά: sgt.gr, η υπηρεσία print@home είναι διαθέσιμη για τις online αγορές εισιτηρίων. Τυπώστε το εισιτήριό σας από όπου κι αν βρίσκεστε και μπείτε με αυτό απευθείας στην αίθουσα.

naftemporiki.gr