Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να απευθύνει τελική προειδοποίηση στη χώρα μας σχετικά με παραβάσεις των κανόνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσον αφορά τη διαχείριση των αποβλήτων στην Κρήτη.
Η Επιτροπή, όπως επισημαίνει σε ανακοίνωσή της, αναλαμβάνει εν προκειμένω δράση επειδή οι ελληνικές αρχές δεν έχουν καθαρίσει παράνομη χωματερή, για την οποία το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο επέβαλε πρόστιμο στην Ελλάδα κατά το 2000, καθώς και επειδή δεν έχει καθαριστεί χώρος προσωρινής αποθήκευσης αποβλήτων. Οι παραβάσεις αυτές θέτουν σε κίνδυνο την υγεία του ανθρώπου και ενδέχεται να επιβαρύνουν το περιβάλλον.
Ιστορικό
Κατά το 2000 το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο επέβαλε στην Ελλάδα ημερήσιο πρόστιμο 20.000 ευρώ για παραβάσεις της νομοθεσίας της ΕΕ λόγω των αποβλήτων στην Κρήτη, μεταξύ άλλων και για τη λειτουργία παράνομης χωματερής στις εκβολές του ποταμού Κουρουπιτού στη νομαρχία Χανίων. Το Δικαστήριο διέταξε επίσης το κλείσιμο της χωματερής, η οποία λειτουργούσε τουλάχιστον από το 1988. Συνολικά η Ελλάδα κατέβαλε για το πρόστιμο αυτό 4.72 εκατομ. ευρώ πριν η Επιτροπή να θεωρήσει ότι η χωματερή είχε όντως κλείσει το Φεβρουάριο 2001. Τα απόβλητα μεταφέρθηκαν σε αποθηκευτικό χώρο στο Μεσομούρι εν αναμονή της κατασκευής μόνιμων εγκαταστάσεων διαχείρισης αποβλήτων στην τοποθεσία Κορακιά.
Νέες παραβάσεις
Η νέα υπόθεση εστιάζεται στο γεγονός ότι δεν έχουν καθαριστεί οι χώροι της τοποθεσίας του Κουρουπιτού και του Μεσομουρίου. Έκθεση που συνέταξαν για την Επιτροπή ανεξάρτητοι εμπειρογνώμονες κατά το 2003 επισημαίνει πολλά προβλήματα στους δύο ως άνω χώρους που συνεπάγονται κινδύνους για την υγεία του ανθρώπου και το περιβάλλον.
Στη χωματερή του Κουρουπιτού, χρησιμοποιήθηκε χώμα για την επικάλυψη της τοποθεσίας, μεγάλος μέρος του οποίου παρασύρθηκε από τις βροχές. Εξακολουθεί η καύση αποβλήτων εντός της χωματερής που δεν αποκλείεται να συνεπάγεται τοξικές εκπομπές. Εκφράστηκαν ανησυχίες σχετικά με τη σταθερότητα του χώρου και το ενδεχόμενο να υπάρχουν κίνδυνοι κατολισθήσεων ως εκ τούτου.
Ο χώρος στο Μεσομούρι, όπως τονίζεται στην ανακοίνωση της Κομισιόν, έχει καταστεί παράνομη χωματερή. Πολλά από τα δεματοποιημένα απόβλητα έχουν διαρραγεί και έχουν μετρηθεί υψηλές συγκεντρώσεις μεθανίου. Εκκρέοντα υγρά από το χώρο αντί να συγκεντρώνονται ή να αποτελούν αντικείμενο επεξεργασίας, καταλήγουν σε χαράδρα η οποία οδηγεί στη θάλασσα.
Μολονότι αρχικά επρόκειτο για χώρο προσωρινής αποθήκευσης αποβλήτων, το Μεσομούρι λειτούργησε για περισσότερο από ένα χρόνο λόγω των καθυστερήσεων που σημειώθηκαν στην κατασκευή των μόνιμων εγκαταστάσεων στην Κορακιά.
Η Επιτροπή απέστειλε στην Ελλάδα πρώτη προειδοποιητική επιστολή για τους χώρους αυτούς τον Απρίλιο του 2004. Απαντώντας οι ελληνικές αρχές δεν αμφισβήτησαν τα ευρήματα της ανεξάρτητης έκθεσης. Πληροφόρησαν την Επιτροπή ότι είχε ήδη εγκριθεί σχέδιο προετοιμασίας του χώρου για το Μεσομούρι και ότι τα μισά από τα απόβλητα μεταφέρθηκαν σε νέα χωματερή στην Κορακιά. Ωστόσο, ανέφεραν ότι παρά την έγκριση των μελετών για τον καθαρισμό των δύο χώρων, δεν είχε εξασφαλιστεί η απαραίτητη χρηματοδότηση για την ολοκλήρωση των ως άνω έργων.
Βάσει της εν λόγω κατάστασης η Επιτροπή αποφάσισε να απευθύνει στην Ελλάδα τελική γραπτή προειδοποίηση. Η Επιτροπή θεωρεί ότι η Ελλάδα παραβαίνει την οδηγία πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα απόβλητα[1] και στους δύο ως άνω χώρους. Μεταξύ άλλων, η οδηγία πλαίσιο υποχρεώνει τα κράτη μέλη να εξασφαλίζουν τη διάθεση των αποβλήτων δίχως να τίθεται σε κίνδυνο η υγεία του ανθρώπου ή το περιβάλλον καθώς και να αποκαθιστούν τους χώρους που δεν ανταποκρίνονται προς τις ήδη θεσπισθείσες προδιαγραφές. Επιπλέον η Επιτροπή θεωρεί ότι δεν τηρείται στο Μεσομούρι η οδηγία του 1999 που εξέδωσε η Ευρωπαϊκή Ένωση για τους χώρους υγειονομικής ταφής των αποβλήτων[2], δεδομένου ότι οι αρχές δεν έχουν λάβει τα απαραίτητα μέτρα μετέπειτα φροντίδας μετά από το κλείσιμο του χώρου.
Η Επιτροπή μπορεί να αποφασίσει να παραπέμψει την υπόθεση αυτή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο εάν η απάντηση από τις ελληνικές αρχές δεν είναι ικανοποιητική.
Δεδομένου ότι η αποκατάσταση της χωματερής του Κουρουπιτού και η λειτουργία του Μεσομουρίου δεν καλύφθηκαν από την απόφαση που εξέδωσε το Δικαστήριο το 2000 για την επιβολή προστίμου στην Ελλάδα, η Επιτροπή θεωρεί ότι θα πρέπει να αντιμετωπιστούν ως νέα υπόθεση βάσει του άρθρου 226 της συνθήκης και όχι ως συνέχεια προηγούμενης υπόθεσης.
