Του Κώστα Δεληγιάννη
Αν και η παράνομη αλιεία έχει παίξει καταλυτικό ρόλο στην εξάντληση των παγκόσμιων ιχθυαποθεμάτων, μέχρι σήμερα έχει αποδειχθεί ελάχιστα αποτελεσματική η αντιμετώπισή της. Ένας λόγος είναι πως τα περισσότερα κράτη δεν διαθέτουν τους πόρους και τις τεχνολογίες, για να μπορούν να ελέγχουν τις θάλασσες ή τους ωκεανούς που τα περιστοιχίζουν.
Απάντηση σε αυτό το πρόβλημα φιλοδοξεί να δώσει η Global Fishing Watch, μία online πλατφόρμα που επιτρέπει όχι μόνο στις επίσημες αρχές, αλλά και στους επιστήμονες ή τους απλούς πολίτες να παρακολουθούν την αλιευτική δραστηριότητα σε ολόκληρο τον πλανήτη. Η πλατφόρμα δημιουργήθηκε από τη συνεργασία της Google και των περιβαλλοντικών οργανώσεων Oceana και SkyTruth, ενώ διατίθεται δωρεάν στη ηλεκτρονική διεύθυνση GlobalFishingWatch.org.
Η έναρξη της πιλοτικής λειτουργίας της Global Fishing Watch ανακοινώθηκε επίσημα την περασμένη εβδομάδα, σε εκδήλωση που διοργανώθηκε στην Ουάσιγκτον με θέμα την προστασία των θαλασσών. Το «παρών» στην εκδήλωση έδωσε ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Τζον Κέρι και ο γνωστός ηθοποιός Λεονάρντο Ντι Κάπριο, το ίδρυμα του οποίου συνεισέφερε τα 6 εκατ. από τα 10,2 εκατ. δολάρια που στοίχισε συνολικά το πρότζεκτ.
«Από σήμερα, αυτή η πρωτοποριακή τεχνολογία είναι διαθέσιμη σε όλους τους κατοίκους του πλανήτη. Σας προτρέπω όλους να το δοκιμάσετε», σημείωσε ο ηθοποιός. «Η πλατφόρμα αυτή θα δώσει τη δυνατότητα στους απλούς πολίτες να υπερασπιστούν τους ωκεανούς μας».
Σύμφωνα με την Οργάνωση Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ, λόγω της παράνομης αλιείας, σήμερα τα 2/3 των ιχθυαποθεμάτων του πλανήτη κινδυνεύουν με εξαφάνιση. Μάλιστα, ο πληθυσμός ορισμένων ειδών ψαριών, όπως του τόνου και του ξιφία, έχει μειωθεί περίπου κατά 90%.
Χρησιμοποιώντας δορυφορικές τεχνολογίες και τα ραδιοσήματα που εκπέμπουν τα αλιευτικά, η πλατφόρμα επιτρέπει σε οποιονδήποτε χρήστη να παρακολουθήσει στην οθόνη του τις πορείες έως και 35.000 εμπορικών σκαφών.
Για να μπορέσει η πλατφόρμα να διατεθεί δωρεάν, η Oceana και οι συνεργάτες της ήρθαν σε συμφωνία με την εταιρεία Orbcomm, ώστε η τελευταία να παρέχει χωρίς αντίτιμο τα δεδομένα που συνέλεξαν οι δορυφόροι της το αργότερο πριν από τρεις ημέρες. Αν και αυτό σημαίνει πως τα στίγματα στον ηλεκτρονικό χάρτη δεν αναπαριστούν σε πραγματικό χρόνο τις θέσεις των αλιευτικών, κάτι που σημαίνει ότι δεν μπορεί να αξιοποιηθεί για να συλληφθούν επ’ αυτοφώρω όσοι παρανομούν.
Ωστόσο, σύμφωνα με τους υπεύθυνους, η Global Fishing Watch θα αποτρέπει τα σκάφη από το να αλιεύσουν σε μία απαγορευμένη περιοχή, αφού θα γνωρίζουν πως η παρουσία της θα αποκαλυφθεί, έστω και τρεις ημέρες νωρίτερα. Παράλληλα, θα μπορούν να εποπτευθούν τα θαλάσσια πάρκα, για τυχόν ύποπτες «επισκέψεις» αλιευτικών.
Μάλιστα, για κάθε ίχνος αναγράφεται το όνομα του αλιευτικού στο οποίο αντιστοιχεί, όπως και η χώρα προέλευσης. Παράλληλα, ο χρήστης μπορεί να επιλέξει ένα συγκεκριμένο σκάφος, ώστε να παρακολουθήσει πού βρισκόταν το τελευταίο χρονικό διάστημα.
Αυτή τη στιγμή, στην Global Fishing Watch περιλαμβάνονται μόνο τα μεγάλα αλιευτικά που υποχρεωτικά χρησιμοποιούν το σύστημα AIS (Automatic Identification System), δηλαδή διαθέτουν πομπούς ώστε να εκπέμπουν ασύρματα το σήμα τους σε μία βάση δεδομένων. Η συγκεκριμένη τεχνολογία τέθηκε σε εφαρμογή για την αποφυγή συγκρούσεων, αφού οποιοδήποτε σκάφος χρησιμοποιεί το σύστημα AIS μπορεί επίσης να δει τις θέσεις των παρακείμενων σκαφών, καθώς κι αυτά εκπέμπουν επίσης τις συντεταγμένες τους.
Βέβαια, όταν πρόκειται να αλιεύσει παράνομα, ένα σκάφος μπορεί να απενεργοποιήσει πρόσκαιρα το σύστημα. Ωστόσο, με βάση τους υπεύθυνους της πλατφόρμας, αυτή η παροδική απώλεια του στίγματος είναι αρκετή για να εγείρει υποψίες και να κάνει τις αρχές να ασχοληθούν με το συγκεκριμένο πλοίο.
Ήδη η πλατφόρμα έχει χρησιμοποιηθεί από την κυβέρνηση του Κιριμπάτι, χάρις στην οποία μπόρεσε να εντοπίσει ένα σκάφος που ψάρευε παράνομα σε προστατευμένη περιοχή. Οι ιδιοκτήτες του ψαράδικου αναγκάστηκαν να πληρώσουν πρόστιμο 1 εκατ. δολαρίων.
