Από την έντυπη έκδοση
Του Πάνου Φ. Κακούρη
[email protected]
Τα στοιχεία για το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν αναδεικνύουν με έμφαση πως η οικονομία χρειάζεται άμεση ανάταξη. Το ζήτημα δεν είναι η οριακή επιδείνωση που εμφανίζουν τα οριστικά στοιχεία σε σχέση με τα προσωρινά της ΕΛΣΤΑΤ, αλλά πολλά προβλήματα μπορεί να εντοπίσει κανείς στους αναλυτικούς στατιστικούς πίνακες του ΑΕΠ, που αποτελούν τον καθρέφτη της οικονομικής δραστηριότητας.
Καταρχήν, το ΑΕΠ έχει υποχωρήσει, σε σύγκριση με το 2008, κατά 26,4%, με ό,τι αυτό συνεπάγεται σε περιουσίες και εισοδήματα, αλλά πίσω από τη μείωση αυτή υπάρχουν επιμέρους ανησυχητικά στοιχεία.
Πρώτο και σημαντικότερο στοιχείο είναι οι επενδύσεις. Η επενδυτική δαπάνη στα τελευταία χρόνια, από το β’ τρίμηνο του 2013 μέχρι και το β’ τρίμηνο του 2016, έχει σταθεροποιηθεί και κινείται περί των 5,5 δισ. ευρώ. Το 2008 ήταν 14,4 δισ. ευρώ, που σημαίνει πως σε μια οκταετία οι επενδύσεις μειώθηκαν κατά 60%.
Αξιοσημείωτο είναι πως επενδυτική δαπάνη σε τόσο χαμηλά επίπεδα, των 5,5 δισ. ευρώ, δεν υπάρχει στο β’ τρίμηνο κανενός έτους έως το 1995, που υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία από την ΕΛΣΤΑΤ. Ενδεικτικά, στο β’ τρίμηνο του 1995 η αξία των επενδύσεων ήταν 6,6 δισ. ευρώ και στο β’ τρίμηνο του 2016 μόλις 5,5 δισ. ευρώ.
Δεύτερο ανησυχητικό στοιχείο είναι οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών, που δείχνουν κόπωση ή «τεχνικά» προβλήματα λόγω των capital controls. Οι εξαγωγές αγαθών, που κράτησαν «άμυνα» στην τελευταία εξαετία παρουσιάζοντας αυξητικούς ρυθμούς, στο β’ τρίμηνο του 2016 εμφανίζουν μείωση, που είναι ανησυχητική δεδομένου ότι οι προσδοκίες ήταν αντίστροφες.
Η ίδια εικόνα και στον τομέα των υπηρεσιών, που ενσωματώνουν τον τουρισμό, τη ναυτιλία, τις αεροπορικές και τις οδικές μεταφορές, με τις συνολικές εισπράξεις να κινούνται στα επίπεδα του έτους 2005, ήτοι 12,2 δισ. ευρώ.
Όλες οι εξελίξεις αυτές σημαίνουν πως η οικονομία χρειάζεται ένα σοκ επενδυτικό, όχι για να επιστρέψει στο 2008, αλλά να μπει στην αντίστροφη πορεία της ανάκτησης του χαμένου εδάφους. Όμως αυτό δεν διατάσσεται ούτε δρομολογείται με ένα προεδρικό διάταγμα.
Για να συμβεί απαιτείται σταθερότητα, αποκατάσταση της εμπιστοσύνης, διευθέτηση του δημόσιου χρέους, που έχουν υποσχεθεί οι εταίροι, δηλαδή στοιχεία που ακόμη δεν υφίστανται. Χρειάζεται επίσης στήριξη των επιχειρήσεων που έχουν καταφέρει να επιβιώσουν μέσα από τη δίνη της κρίσης, με μείωση του φορολογικού βάρους, διευκόλυνση στην καταβολή οφειλών προς Δημόσιο και ταμεία, αλλά και άρση της αβεβαιότητας.
