Από την έντυπη έκδοση
Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
Το Ηνωμένο Βασίλειο, του οποίου το όνομα ακούγεται ειρωνικό το τελευταίο διάστημα, και η Ιταλία, της οποίας το τραπεζικό σύστημα πυροδοτεί ειρωνικές συγκρίσεις με τον κεκλιμένο Πύργο της Πίζας, έφυγαν για λίγο από την πρώτη γραμμή της επικαιρότητας εξαιτίας των δραματικών γεγονότων στην Τουρκία.
Εξακολουθούν, ωστόσο, να είναι οι δύο χώρες στις οποίες οι εξελίξεις όχι μόνο θα απασχολήσουν, αλλά θα καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό το μέλλον της Ευρώπης.
Οι διαφορές μεταξύ τους πολλές, μοιράζονται ωστόσο άκρως ενδιαφέροντα κοινά στοιχεία. Η πρώτη έχει βγει από ένα δημοψήφισμα, που προκάλεσε σεισμικές δονήσεις ανά την ήπειρο. Η δεύτερη οδεύει προς ένα δημοψήφισμα, το οποίο θα μπορούσε να φέρει το μετασεισμικό τσουνάμι.
Οι πολίτες μίλησαν στην Αγγλία και θα μιλήσουν και στην Ιταλία, επισήμως για τη Συνταγματική Αναθεώρηση, ανεπισήμως για πολύ περισσότερα. Οι ομοιότητες, όμως, δεν σταματούν εκεί. Και οι δύο χώρες αντιμετωπίζουν την προοπτική πρόωρων εκλογών - παρά τις επίσημες διαψεύσεις. Και τούτο γιατί και στις δύο χώρες τα ηνία κρατούν σε τόσο κρίσιμες περιόδους πρωθυπουργοί στους οποίους το δαχτυλίδι της εξουσίας παραδόθηκε κομματικά και όχι μέσα από κάλπες.
Είναι αυτό πρόβλημα; Υπό κανονικές συνθήκες όχι. Και στις δύο χώρες, άλλωστε, υπάρχει προηγούμενο. Στην Ιταλία ο Ματέο Ρέντσι είναι ο τρίτος διαδοχικά διορισμένος και όχι εκλεγμένος πρωθυπουργός.
Προηγήθηκαν ο τεχνοκράτης Μάριο Μόντι το 2011, μετά την πτώση της κυβέρνησης Μπερλουσκόνι, και ο Ενρίκο Λέτα, ο οποίος ανέλαβε το 2013 την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης, ύστερα από εκλογές στις οποίες το Δημοκρατικό Κόμμα είχε κατέβει με αρχηγό τον Πιερ Λουίτζι Μπερσάνι.
Ο Ρέντσι ανέλαβε έναν χρόνο αργότερα -και πάλι χωρίς εκλογές- επειδή εξελέγη πρόεδρος του κόμματος. Αν οι πολίτες πουν όχι στη Συνταγματική Αναθεώρηση που προωθεί, μάλλον δεν έχει άλλη επιλογή από το να κηρύξει πρόωρες εκλογές σε μια περίοδο κατά την οποία το Κόμμα των Πέντε Αστέρων του Μπέπε Γκρίλο καλπάζει στις δημοσκοπήσεις.
Στην Αγγλία την πρωθυπουργία είχαν αναλάβει μέσα από εσωκομματικές διαδικασίες ο Τζιμ Κάλαχαν το 1976, ο Τζον Μέιτζορ το 1990 και πιο πρόσφατα ο Γκόρντον Μπράουν το 2007.
Ο τελευταίος απέφυγε να προκηρύξει εκλογές και μάλλον το μετάνιωσε. Πολλοί πιστεύουν ότι το ίδιο θα συμβεί και με τη Μέι, αν αποφασίσει να διατηρήσει χωρίς κάλπη την εξουσία έως το 2020.
Γιατί; Γιατί σήμερα δεν έχουμε «κανονικές» συνθήκες. Σήμερα καταγράφεται πανευρωπαϊκά μια σοβαρότατη κρίση εμπιστοσύνης του πολιτικού συστήματος.
Η δυσφορία και η καχυποψία απέναντι στο «κατεστημένο», στις «ελίτ» και πολύ περισσότερο σε μη εκλεγμένους φορείς της εξουσίας έχει χτυπήσει κόκκινο.
Μπορεί η παραμονή στην εξουσία, χωρίς άμεση λαϊκή νομιμοποίηση, να φαντάζει αυτή τη στιγμή ως επιλογή σταθερότητας, αλλά στην πράξη μάλλον υποδαυλίζει την αστάθεια.
