Από την έντυπη έκδοση
Του Δημήτρη Η. Χατζηδημητρίου
[email protected]
Λίγες ώρες πριν ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας φθάσει στο Πεκίνο, ο ηγέτης της Κίνας Σι Τζινπίνγκ αξιοποίησε την 95η επέτειο από την ίδρυση του ΚΚΚ για να διακηρύξει: «Οι μεταρρυθμίσεις και το άνοιγμα είναι η βασική επιλογή που θα καθορίσει την τύχη της σύγχρονης Κίνας».
Για τον πρόεδρο Σι, αυτό επιβάλλει στις Αρχές «με χειρουργικές επεμβάσεις να αντιμετωπίσουν επίμονες, χρόνιες ασθένειες, να σπάσουν τα καταφύγια των διαπλεκόμενων συμφερόντων και να σαρώσουν τα εμπόδια που εμποδίζουν την ανάπτυξη».
Αν φαίνονται γνώριμα αυτά τα λόγια, είναι γιατί ακούγονται χρόνια τώρα και στη μικρή μας χώρα, με συχνότητα που η διαρκής επανάληψή τους έχει φθείρει το περιεχόμενό τους. Ωστόσο στην Κίνα τα πιστεύουν, είναι επίσημη διακηρυγμένη πολιτική «η μεταρρύθμιση ως δεύτερη επανάσταση» από τον Τενγκ Σιαοπίνγκ στο 11ο Συνέδριο του Κ.Κ. Κίνας το 1978.
Αν ο Τσου Εν Λάι ήταν ο «τελευταίος μανδαρίνος» της Κίνας, που με μοναδική σοφία συνάρθρωσε το παρελθόν με το παρόν της μεγάλης χώρας του, ο Τενγκ υπήρξε αναμφίβολα αυτός που άνοιξε διάπλατα τις λεωφόρους του μέλλοντος.
Με την πολιτική σύλληψή του, «μια χώρα δύο συστήματα», αφύπνισε «τον κοιμισμένο κόκκινο γίγαντα» και απελευθέρωσε το τεράστιο δυναμικό του.
Στη δεκαετία του ‘80 όσοι δυτικοί δημοσιογράφοι επισκέπτονταν την Κίνα άκουγαν έκπληκτοι τους Κινέζους αξιωματούχους να διεκτραγωδούν τα πάθη της μαοϊκής περιόδου: «Το Μεγάλο Άλμα προς τα Εμπρός, το 1958-61, μας κόστισε 50 εκατ. θανάτους από σιτοδεία. Η Πολιτιστική Επανάσταση του 1966 διέλυσε τη χώρα».
Η αναθεώρηση και η κριτική επανεξέταση της κληρονομιάς του «Μεγάλου Τιμονιέρη» κινήθηκε παράλληλα με το «άνοιγμα» της Κίνας και την υιοθέτηση των οικονομικών πρακτικών της Δύσης.
Έχοντας απόλυτη επίγνωση των μεγεθών, της κρισιμότητας και της διακύβευσης του σχεδίου που προωθούσε, ο Τενγκ κινητοποίησε την κινεζική κοινωνία, καλώντας την να απαντήσει στο ερώτημα: «Υπάρχει κινεζικός δρόμος για τον σοσιαλισμό ή η μοίρα μας στο πλαίσιό του είναι η διαρκής ανέχεια;».
Πυροδότησε έναν γόνιμο διάλογο, μέσω του οποίου αφύπνισε τους Κινέζους και επούλωσε, όσο ήταν δυνατόν, τις πληγές που είχε ανοίξει στο κοινωνικό σώμα ο αδυσώπητος εμφύλιος στις τάξεις του Κ.Κ. Κίνας την προηγούμενη περίοδο.
Κι ένα βράδυ εμφανίστηκε ο ίδιος στην τηλεόραση κι έριξε το σύνθημα: «Κινέζοι, πλουτίστε». Αποδαιμονοποίησε την έννοια του κέρδους, διορίζοντας αριστίνδην στη Βουλή έναν πτηνοτρόφο που έγινε ο πρώτος εκατομμυριούχος στην Κίνα κι έδειξε την οδό της «ιδιωτικής πρωτοβουλίας», φτάνοντας έως την υπερβολή της μυθοποίησης των 18 αγροτών από το χωριό Ζιαογκάνγκ, που «έσωσαν την Κίνα».
Τριάντα και πλέον χρόνια μετά τα αποτελέσματα είναι ορατά. Η Κίνα είναι η δεύτερη οικονομία του πλανήτη και σε λίγα χρόνια θα είναι η πρώτη!
Τα διδάγματα από την «κινεζική περίπτωση» είναι παρόντα. Αυτό που μας λείπει είναι ένας Έλληνας Τενγκ Σιαοπίνγκ.
