«Το Οικουκενικόν Πατριαρχείον ηργάσθη εξ΄αρχής με συνείδησιν ευθύνης και χωρίς να φείδεται κόπου και χρόνου, δια την προετοιμασίαν και δια την ολοκλήρωσιν αυτού του εγχειρήματος». Αυτό ανέφερε ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος στην ομιλία που έκανε χθες, με αφορμή την ονομαστική του εορτή, σχετικά με την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο των Ορθοδόξων Εκκλησιών. Κι αυτό, με δεδομένη την αοριστία που υπάρχει ως προς τη συμμετοχή Εκκλησιών όπως αυτές της Ρωσίας, της Σερβίας, της Βουλγαρίας, της Γεωργίας και του Πατριαρχείου Αντιοχείας.
Η Σύνοδος θα πραγματοποιηθεί στις 20-25 Ιουνίου στην Ορθόδοξη Ακαδημία Κρήτης στα Χανιά.
Σύμφωνα με το ΑΜΠΕ, κύκλοι του Οικουμενικού Πατριαρχείου εκφράζουν «απορία και έκπληξη» για τη στάση των Εκκλησιών που έχουν προκαλέσει την αοριστία αυτή. Πρέπει να σημειωθεί όμως μια αλλαγή που διαφαίνεται στη στάση τουλάχιστον της Εκκλησίας της Σερβίας, πράγμα που σε συνδυασμό με την έκτακτη συνεδρίαση της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ρωσίας, που θα πραγματοποιηθεί αύριο, Δευτέρα, μπορεί να οδηγήσει σε κάποιες αλλαγές.
Ως προς την Εκκλησία Σερβίας ο Πατριάρχης Σερβίας Ειρηναίος, σε χθεσινό ευχετήριο μήνυμά του προς τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο για την ονομαστική του γιορτή, ανέφερε πως η Εκκλησία της Σερβίας «θα συμβάλει προς την θετική πλευράν εις το έργον της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου εν Κρήτη». Το μήνυμα αυτό διαφοροποιεί τα πράγματα σε σχέση με το προηγούμενο μήνυμα της Εκκλησίας της Σερβίας προς το Φανάρι, με το οποίο αφηνόταν να εννοηθεί ότι δεν θα υπάρξει Σερβική συμμετοχή στην Κρήτη.
Ωστόσο, στο δεύτερο μήνυμα δεν αναφέρεται ρητά ότι θα μετάσχει στη Σύνοδο η Εκκλησία της Σερβίας, ούτε υπάρχει και κάποιο άλλο μήνυμα ή πληροφορία που να έχει φτάσει επισήμως στο Φανάρι για το αν θα προσέλθουν τελικά οι Σέρβοι στην Κρήτη.
Σημειώνεται ότι την ίδια στάση, με άλλα λόγια την αλλαγή στάσης, είχε επιδείξει η Εκκλησία της Σερβίας και τον περασμένο Ιανουάριο για το θέμα της συμμετοχής της στη Σύναξη των Προκαθημένων στη Γενεύη. Αρχικά είχε δηλώσει ότι δεν θα μετάσχει, τη στιγμή μάλιστα που η Ρωσική Εκκλησία ζητούσε να μην πραγματοποιηθεί η Σύναξη στην Κωνσταντινούπολη για λόγους ασφάλειας. Τελικά το Φανάρι αποφάσισε να γίνει στη Γενεύη η Σύναξη, στην οποία τελικά μετείχε η Εκκλησία της Σερβίας.
Η ίδια αοριστία ισχύει και για την Εκκλησία Γεωργίας, η οποία, σύμφωνα με δημοσιογραφικές μόνο πληροφορίες που επικαλούνται συνεδρίαση της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας Γεωργίας, δεν θα μετάσχει στη Σύνοδο. Με άλλα λόγια, η Εκκλησία Γεωργίας δεν έχει δηλώσει προς το Φανάρι αν θα μετάσχει ή όχι. Πέραν των δημοσιογραφικών πληροφοριών, το συμπέρασμα της μη συμμετοχής των Γεωργιανών, προκύπτει κι από το γεγονός ότι δεν υπάρχει εκπρόσωπος της Εκκλησίας αυτής στις εργασίες της Ειδικής Επιτροπής που βρίσκεται ήδη στην Κρήτη και προετοιμάζει το Μήνυμα της Συνόδου.
Η μόνη Εκκλησία που έχει δηλώσει στο Φανάρι ότι δεν θα μετάσχει, είναι αυτή της Βουλγαρίας.
Υπό την επιρροή της Εκκλησίας της Ρωσίας βρίσκονται οι Εκκλησίες της Σερβίας, της Γεωργίας και της Βουλγαρίας, αλλά κατά κάποιο τρόπο και το Πατριαρχείο Αντιόχειας, το οποίο δήλωσε πως δεν θα μετάσχει αν προηγουμένως δεν λυθεί η διαφορά που έχει με το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων για το θέμα του Κατάρ.
Η όλη αοριστία φαίνεται ότι είναι συνάρτηση των επιθυμιών της Εκκλησίας της Ρωσίας. Αρχικά η Μόσχα είχε δηλώσει στο Φανάρι ότι θα προσέλθει στην Κρήτη. Στη συνέχεια όμως δήλωσε πως πρέπει να συσταθεί μία επιτροπή, έτσι ώστε να συνεχιστεί η προετοιμασία της μεγάλης Συνόδου. Δήλωση στην οποία απάντησε το Φανάρι και περιμένει απάντηση. Η απάντηση αυτή, αλλά και η λύση του όλου γρίφου αναμένεται να προκύψει κατά την έκτακτη σύνοδο της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ρωσίας, που θα πραγματοποιηθεί αύριο, Δευτέρα.