Από την έντυπη έκδοση
Της Έφης Τριήρη
[email protected]
Ο φόβος είναι ο μεγαλύτερος εχθρός του ανθρώπου, αλλά και των αγορών, και προκαλείται από τη συνειδητοποίηση ενός πραγματικού ή πλασματικού κινδύνου ή απειλής.
«Εάν κοιτάξεις τον φόβο κατάματα, ο φόβος θα φοβηθεί και θα φύγει» είχε πει ο Ν. Καζαντζάκης στο έργο του «Αναφορά στον Γκρέκο». Τα πράγματα όμως σήμερα δεν είναι τόσο απλά, ειδικά όσον αφορά τη λειτουργία των αγορών.
Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε δήλωσε πρόσφατα ότι οι αγορές είναι περισσότερο ασταθείς και νευρικές απ’ όσο δικαιολογείται, χωρίς ωστόσο να δώσει μια εμπεριστατωμένη εξήγηση για τη διαπίστωση αυτή.
Μήπως οι αγορές βλέπουν κάτι που δεν βλέπει ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών ή ο οποιοσδήποτε κορυφαίος αξιωματούχος της Ευρωζώνης, των ΗΠΑ ή κάποιας άλλης οικονομίας του πλανήτη;
Εάν βγει ένας κορυφαίος αξιωματούχος και υποστηρίξει δημοσίως ότι η έντονη μεταβλητότητα των χρηματοοικονομικών αγορών είναι απόλυτα δικαιολογημένη, ο πανικός θα χτυπήσει «κόκκινο», με όλα όσα αυτό συνεπάγεται.
Άρα, λοιπόν, υπάρχουν πολύ περισσότεροι παράγοντες για τους οποίους θα μπορούσαν οι αγορές και οι επενδυτές να φοβούνται πέρα από τον φόβο αυτόν καθαυτό, που ενυπάρχει ως πρωταρχικό αίτιο.
Η Κίνα αποτελεί τον υπ’ αριθμό ένα παράγοντα φόβου, καθώς τα στοιχεία παραμένουν αντιφατικά και μέχρι στιγμής δεν υπάρχει ουδεμία ένδειξη ότι η οικονομία της αρχίζει να σταθεροποιείται παρά τα άνευ προηγουμένου μέτρα οικονομικής και νομισματικής πολιτικής που έχουν ληφθεί από τους διαμορφωτές πολιτικής.
Το ενδεχόμενο ενός Brexit είναι σταθερή απειλή για τις επιπτώσεις που θα έχει σε οικονομία, επιχειρήσεις και εμπόριο. Η νομισματική πολιτική των ΗΠΑ, που άρχισε να γίνεται πιο αυστηρή, με την πρώτη αύξηση των επιτοκίων πέρυσι τον Δεκέμβριο εδώ και μία δεκαετία, παραμένει αβέβαιη.
Ούτε και γνωρίζει κανείς εάν οι αγορές μετοχών θα πανικοβληθούν από μία μικρή επιτοκιακή αύξηση ή εάν θα την εκλάβουν ως ψήφο εμπιστοσύνης στην αμερικανική οικονομία.
Άλλωστε, μόνο φθηνές δεν θα μπορούσες να χαρακτηρίσεις τις αποτιμήσεις των αμερικανικών μετοχών. Σε σύγχυση και οι επενδυτές στην αγορά ομολόγων.
Γι’ αυτό και οι τοποθετήσεις σε χρυσό κερδίζουν ολοένα και μεγαλύτερο έδαφος, με τον γνωστό μεγαλοεπενδυτή Τζορτζ Σόρος να στρέφεται σε διαπραγματεύσιμα χρυσού.
Από την άλλη, η τιμή πετρελαίου καθορίζεται από τις προθέσεις των κορυφαίων πετρελαιοπαραγωγών του πλανήτη, για το εάν θα αυξήσουν ή όχι την παραγωγή τους, ενώ η τρομοκρατία δεν έχει πει ακόμη την «τελευταία της λέξη» στην κίνηση των αγορών.
Αυτό λοιπόν που πρέπει να γνωρίζουμε είναι ότι η γνώση ξεπερνά τον φόβο και φόβο προκαλούν όχι όσα έγιναν ούτε τα παρόντα κακά, σύμφωνα με τον Πλάτωνα, αλλά όσα περιμένουμε.
