Σφοδρές ευρωπαϊκές επικρίσεις για την κατάσταση στα ανθρώπινα δικαιώματα δέχτηκε η κυβέρνηση της Τουρκίας, γεγονός που ενδέχεται να προκαλέσει περαιτέρω ένταση στις σχέσεις ανάμεσα στις Βρυξέλλες και την Άγκυρα σε μια συγκυρία κατά την οποία η Ε.Ε. χρειάζεται τη συνεργασία της τουρκικής πλευράς για να καμφθεί η ροή προσφύγων και μεταναστών.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε σήμερα την ετήσια έκθεση προόδου της Τουρκίας, χώρας υποψήφιας προς ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με το κείμενο να επικρίνει με σφοδρότητα την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της ελευθερίας του Τύπου στη χώρα αυτή το 2015.
Η Άγκυρα αντέδρασε άμεσα, τονίζοντας πως απορρίπτει την έκθεση.
Τα μέλη του ΕΚ «καλούν την Τουρκία να δράσει εναντίον του εκφοβισμού των δημοσιογράφων σε όλες τις μορφές του, να καταδικάσει την διά της βίας και παράνομη κατάληψη πολλών εφημερίδων και υπογραμμίζει τη σοβαρή οπισθοδρόμηση της ελευθερίας του λόγου», σημειώνεται στην έκθεση.
Οι τουρκικές αρχές κατέλαβαν ή έκλεισαν πολλές εφημερίδες της αντιπολίτευσης και διέκοψαν τη μετάδοση του σήματος αντιπολιτευόμενων τηλεοπτικών σταθμών τους τελευταίους μήνες. Εξάλλου ένας Γερμανός κωμικός βρίσκεται αντιμέτωπος με μια προσφυγή της τουρκικής κυβέρνησης στη δικαιοσύνη με την κατηγορία πως προσέβαλε τον πρόεδρο της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Ωστόσο, οργανώσεις προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατηγορούν τις Βρυξέλλες ότι παραβλέπει τις εξελίξεις στην Τουρκία επειδή χρειάζεται τη συνεργασία του Ερντογάν για να ανακοπεί η ροή μεταναστών και προσφύγων που κινούνται από τη Μέση Ανατολή μέσω Τουρκίας προς κράτη μέλη της ΕΕ.
Βάσει της διμερούς συμφωνίας στην οποία τα δύο μέρη κατέληξαν τον Μάρτιο, η Τουρκία θα προχωρά στην επανεισδοχή όλων των μεταναστών και των προσφύγων που διαπλέουν το Αιγαίο για να εισέλθουν στην Ελλάδα παράτυπα, συμπεριλαμβανομένων και των Σύρων, με αντάλλαγμα περισσότερα κεφάλαια για τη διευκόλυνση της υποδοχής προσφύγων, την άρση της προϋπόθεσης να χορηγείται θεώρηση διαβατηρίου στους Τούρκους υπηκόους που επισκέπτονται την Ευρώπη και την επιτάχυνση των ενταξιακών διαπραγματεύσεών της, που είχαν βρεθεί σε τέλμα επί μακρόν.
Στην έκθεση του ΕΚ, που δεν έχει δεσμευτικό χαρακτήρα και υιοθετήθηκε νωρίτερα στο Στρασβούργο με 375 ψήφους υπέρ έναντι 133 κατά, οι ευρωβουλευτές επικρίνουν «την οπισθοδρόμηση που παρατηρείται σε ορισμένους ουσιώδεις τομείς, όπως η ανεξαρτησία της δικαιοσύνης, η ελευθερία της συνάθροισης, η ελευθερία της έκφρασης και ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους του Δικαίου», γεγονός που «απομακρύνει όλο και περισσότερο την προοπτική εφαρμογής των κριτηρίων της Κοπεγχάγης τα οποία οι υποψήφιες χώρες (προς ένταξη στην ΕΕ) οφείλουν να σέβονται».
Ο ευρωβουλευτής Αλεξάντερ Λάμπσντορφ (Γερμανία, Φιλελεύθερος) τόνισε ότι «το κράτος του Δικαίου, η ελευθερία του λόγου και η ελευθερία της έκφρασης αποτελούν θεμελιώδεις αξίες της ευρωπαϊκής οικογένειας», και πρόσθεσε πως η «εκ νέου αποτίμηση ολόκληρης της διαδικασίας ένταξης... και η άρνηση να συνδεθεί η διαδικασία της (ενταξιακής) διαπραγμάτευσης με την κρίση των προσφύγων είναι ανάμεσα στα πιο σημαντικά μηνύματα προς την τουρκική κυβέρνηση σε αυτή την έκθεση».
Η έκθεση περιλαμβάνει στο προοίμιο της μια αναφορά σε προηγούμενο ψήφισμα του ΕΚ, για τα εκατό χρόνια «από την γενοκτονία των Αρμενίων», που είχε εγκριθεί την 15η Απριλίου 2015.
Ακόμη, η έκθεση καλεί να κηρυχθεί άμεσα κατάπαυση του πυρός στη νοτιοανατολική Τουρκία, όπου έχει αναζωπυρωθεί ο πόλεμος με τους Κούρδους αυτονομιστές, και καταγγέλλει τη δράση των Ειδικών Δυνάμεων στην περιοχή, καθώς έχουν υπάρξει πολυάριθμες καταγγελίες για δολοφονίες αμάχων.
Ο Τούρκος υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Βολκάν Μποζκίρ, σε δηλώσεις του στη Βιέννη, απέρριψε την έκθεση του ΕΚ, σημειώνοντας πως η κυβέρνησή του τη θεωρεί «χωρίς ισχύ και εγκυρότητα» και θα την επιστρέψει στο Κοινοβούλιο ως απαράδεκτη. Ο Μποζκίρ κατέστησε σαφές ότι η Άγκυρα είναι οργισμένη ιδιαίτερα διότι επαναλαμβάνονται οι αναφορές στη γενοκτονία των Αρμενίων.
Ακόμη, ο Μποζκίρ σημείωσε μιλώντας σε δημοσιογράφους στο περιθώριο επίσκεψής του στη Βιέννη ότι «είμαστε υπερήφανοι που έχουμε ελευθερία του λόγου και ελευθερία του Τύπου στην Τουρκία».
Παράλληλα, και ο Επίτροπος Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης Νιλς Μούιζνιεκς, μιλώντας σε δημοσιογράφους στην Άγκυρα έπειτα από μια επίσκεψή του στο Ντιγιάρμπακιρ, επέκρινε τα μέτρα που λαμβάνει η Άγκυρα.
«Ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων επιδεινώθηκε με τρομακτική ταχύτητα τους τελευταίους μήνες στο πλαίσιο του αγώνα της Τουρκίας εναντίον της τρομοκρατίας», ανέφερε ο Μούιζνιεκς και πρόσθεσε ότι έχει «σοβαρές αμφιβολίες» για πολλά από τα μέτρα που λαμβάνονται, όπως οι 24ωρες απαγορεύσεις κυκλοφορίας που έχουν επιβληθεί στο πλαίσιο των επιχειρήσεων εναντίον του Εργατικού Κόμματος Κουρδιστάν (PKK).
