Από την έντυπη έκδοση
Του Α. Δ. Παπαγιαννίδη
[email protected]
Σε ένα κλίμα που σαφώς είχε μια γεύση αποχαιρετισμού, η κυβερνητική τρόικα των διαπραγματεύσεων -Τσακαλώτος/Σταθάκης/Κατρούγκαλος- έδωσε, στα πλαίσια συγκρατημένης (για τα μέτρα των καιρών) συνέντευξης Τύπου, το στίγμα του τέλους αυτής της φάσης της αξιολόγησης/review του μνημονίου-3. Στην Ουάσιγκτον, στην εαρινή σύνοδο δηλαδή του ΔΝΤ, πάμε χωρίς συμφωνία, πλην με ουσιώδη προσέγγιση των θέσεων. Και σε φορολογικά και σε ασφαλιστικό.
Στα πλαίσια, τώρα, μιας στάσης που χαρακτηρίστηκε show of constructive independence -δηλαδή επίδειξης εποικοδομητικής ανεξαρτησίας κινήσεων: μόνο... μην ξαναδούμε την constructive ambiguity/εποικοδομητική ασάφεια Βαρουφάκη της περσινής χρονιάς!- οδεύουν προς κατάθεση στη Βουλή νομοσχέδια για φορολογικό και ασφαλιστικό. Τα οποία δείχνουν τη δική μας, δηλαδή της κυβέρνησης, την ανάγνωση του πού μπορεί να φθάσει η σύγκλιση απόψεων με την τρόικα/κουαρτέτο.
Για να υποδεχθεί στην Ουάσιγκτον τους διαπραγματευτές του μνημονίου-3, το ΔΝΤ έκανε εν τω μεταξύ την (αναμενόμενη) διαρροή για την κατάσταση του ελληνικού χρέους. Το χαρακτηρίζει πλέον «εξαιρετικά μη βιώσιμο», εκεί που βρίσκεται το χρέος μας. Καθώς, δε, προσθέτει την άποψή του ότι για φέτος η ελληνική οικονομία θα συνεχίσει να βρίσκεται σε ύφεση -0,25%, το 2017 θα περάσει σε ανάκαμψη +0,5% και στο τέρμα του μνημονίου-3 (το 2018) μόλις που θα έχει πιάσει το ελληνικό ΑΕΠ ένα +1,5%, σαφώς προκύπτει μια εικόνα ασύμβατη με τις πρόνοιες του συμφωνημένου προγράμματος. Και πάντως με εκείνο το αιθεροβάμον 3,5% του ΑΕΠ σε στόχο πρωτογενούς πλεονάσματος για το 2018. (Ακόμη και για ανάγκη συμπληρωματικού προϋπολογισμού φέτος γίνεται λόγος από το Ταμείο).
Πού οδηγεί η δίδυμη αυτή -να το πούμε κι εμείς με μια βαρουφάκεια λογική- πρακτική constructive face-off/εποικοδομητικής αντιπαράθεσης; Οπου, δηλαδή, τα μέρη διατηρούν τις διαφορές προσέγγισής τους, αλλά θεωρούν ότι «η άλλη πλευρά» δεν θα φτάσει στο να προσαράξει το (κοινό, υποτίθεται!) καράβι; (Εν τω μεταξύ, η ευρωπαϊκή πλευρά δείχνεται σχετικά συγκρατημένη: ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ παραμένει απών. Ο Πιερ Μοσκοβισί αισιοδοξεί «γενικώς» για κατάληξη των διαπραγματεύσεων, εντός προθεσμιών, τον Απρίλιο. Από την ΕΚΤ ζητείται, πάντως, το είδος βαθύτερων παρεμβάσεων που έχει κήρυκα το ΔΝΤ. Ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε σπεύδει εν τω μεταξύ να δηλώσει ότι «δεν θα εκβιασθεί», δείχνοντας όμως όχι εμάς, αλλά του Ταμείου τις πιέσεις για ελάφρυνση του ελληνικού χρέους).
Εχουμε την εντύπωση -ή μάλλον την πληροφορία, αλλά με τόση παραπληροφόρηση που κυκλοφορεί, καλό είναι να μην εμπιστεύεσαι κανέναν!- ότι στην Ουάσιγκτον, παρά το γεγονός ότι η αξιολόγηση του ελληνικού προγράμματος δεν κατορθώθηκε να έχει ολοκληρωθεί, το ζήτημα της διαχείρισης του μη βιώσιμου χρέους θα συζητηθεί. Οχι απλώς, δε, θα συζητηθεί (Washington Group κ.λπ.), αλλά και θα τεθούν τα αληθινά πλαίσια και εργαλεία και όρια της ουσιαστικής αναδιάρθρωσης του χρέους που θα αποδεχθεί «η Ευρώπη» (=η Γερμανία).
Ανεξάρτητα από το πώς ακριβώς θα ντυθεί το εγχείρημα, με τι window-dressing θα προβληθεί «όταν φτάσει η ώρα του». Μια δυσάρεστη λεπτομέρεια: Από τις ουσιαστικές αυτές ζυμώσεις -που θα αφορούν την Ελλάδα, μόνο που στο βάθος θα βρίσκεται και η «πατέντα» για την ευρύτερη διαχείριση του ευρωπαϊκού χρέους που έρχεται...- η Ελλάδα θα λείπει! Με πικρό τρόπο επαληθεύεται ότι γινόμαστε αντικείμενο, αντί για υποκείμενο, των διεθνών σχέσεων.
Υπό κάποια έννοια, κατανοητή λοιπόν και η ελληνική στάση της αυτόνομης προώθησης στη Βουλή -από βδομάδα, βέβαια, με την ομολογημένη δυνατότητα να ενσωματωθούν στα νομοσχέδια οι «παρατηρήσεις» της τρόικας, δηλαδή η τελική συμφωνία εφόσον συμφωνία υπάρξει- των θεμελιωδών παρεμβάσεων σε φορολογικό και ασφαλιστικό. Και μάλιστα ΧΩΡΙΣ κατεπείγον αυτήν τη φορά και ΧΩΡΙΣ το τέχνασμα «ένας νόμος/ένα άρθρο»: Συνεπώς και συζήτηση θα υπάρξει και κάθε βουλευτής θα πάρει τις ευθύνες του. Η αξιωματική αντιπολίτευση είναι αλήθεια, το ξεκαθάρισε: Επιστρέφει στην παλιά, δοκιμασμένη πρακτική του «όχι σε όλα!» και ξεμπερδεύει. Ετσι νομίζει τουλάχιστον.
Πού οδηγούν όλα αυτά; Στο ότι αν οι πλευρές που βρίσκονται «απέναντι» η μια στην άλλη αληθινά θέλουν να αποφύγουν την προσάραξη, με αρκετή ευρηματικότητα και με αρκετά ευγενή ψέματα (π.χ. στους στόχους ανάπτυξης, ή στην προβλεπόμενη απόδοση των μέτρων) θα το πάμε παρακάτω. «Και βλέπουμε». Αλλιώς, και πάλιν πλους σε εντελώς αχαρτογράφητα νερά! Αυτό, αντιλαμβανόμαστε, είναι και το μήνυμα που κουβαλάει σε Παρίσι-Στρασβούργο-Βρυξέλλες ο Αλέξης Τσίπρας, αυτό ήταν και το μήνυμα των πυκνών τηλεφωνημάτων των τελευταίων ημερών.
Κατακλείδα; «Ούτε με ευχολόγια ούτε με αναθέματα».
