Από την έντυπη έκδοση
Του Κώστα Ιωαννίδη
[email protected]
Πόσο κακό μπορεί να προκαλέσει η ελπίδα όταν αποκαλυφθεί ότι δεν είναι πραγματοποιήσιμη; Την απάντηση στην ελληνική κοινωνία ίσως δώσει το προσφυγικό πρόβλημα. Οι άνθρωποι που καταφθάνουν στο εσωτερικό της χώρας ελπίζουν πως θα περάσουν τα σύνορα και θα βαδίσουν προς τις χώρες της Κεντρικής Ευρώπης.
Απελπίστηκαν στη χώρα τους και επιδιώκουν την επανεκκίνηση της ζωής τους σε τόπους που επικρατούν η ειρήνη, η οικονομική ευρωστία και ελπίζουν στη δυνατότητα αφομοίωσής τους εκεί. Ξέρουν τι ζητάνε και πιστεύουν ότι μπορούν να το κατακτήσουν. Ο κίνδυνος κρύβεται στο πώς θα αντιδράσουν όταν η πραγματικότητα τους δείξει ότι αυτά που ελπίζανε δεν σχετίζονται με όσα θα βιώσουν.
Οταν πληροφορηθούν ότι όχι μόνο έκλεισαν τα σύνορα, αλλά άρχισε η επιστροφή στην Ελλάδα αρκετών από εκείνους που σταμάτησαν οι τοπικές αρχές σε βορειότερες χώρες, η ελπίδα θα δώσει τη θέση της στην απογοήτευση. Ακολουθεί ο θυμός και η αδημονία να σπάσουν τον κλοιό στον οποίο βρέθηκαν. Δείγματα αντιδράσεων έχουν φανεί σποραδικά με απόπειρες αυτοκτονίας, ξυλοδαρμούς, ξάπλωμα στη μέση των εθνικών οδών. Αλλά ακόμα το φρόνημα των προσφύγων είναι υψηλό, γιατί διατηρείται η ελπίδα. Οταν την αντικαταστήσει η απελπισία, θα αποδειχθεί πως η συγκέντρωσή τους χωρίς σχέδιο και βαθύτερη πρόβλεψη είναι μια ακόμα βόμβα στον κοινωνικό ιστό.
Η Ελλάδα αξίζει να παλέψει για την ομαλή διαβίωση των προσφύγων, αλλά χρειάζεται επίσης να υπερασπίσει τα βασικά δικαιώματα των πολιτών της και φαίνεται ότι η κυβέρνηση πάλι κυνηγάει το πρόβλημα και ελπίζει. Προέβλεπε εισροή 100.000 στο 2015 και ανήλθαν σε 911.000. Ανακοίνωσε την υποχρέωση για 5 hot spot και ξεπήδησαν πολύ περισσότερα… αυθόρμητα. Οπως οι πολίτες, από την ώρα που τους ανακοινώθηκε, πολύ συγκαλυμμένα όντως, ότι πτώχευσε το ελληνικό κράτος. Ελπίσανε ότι αυτή η εξέλιξη μπορούσε να ξεπεραστεί χωρίς πόνο. Τα προγράμματα στήριξης αντιμετωπίστηκαν μόνιμα από τη μία τους πλευρά, αυτή της λιτότητας. Ο διαχωρισμός από τις πολιτικές δυνάμεις σε μνημονιακούς και αντιμνημονιακούς που αποδέχθηκε η κοινωνία, συντήρησε την κρίση, αλλά και την ελπίδα πως αντιμνημονιακές κυβερνήσεις μπορούν να σταματήσουν την πίεση.
Η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ αποτύπωσε την ελπίδα ότι μπορεί η χώρα να λειτουργήσει ομαλά χωρίς μνημόνια, δηλαδή χωρίς επιπλέον μέτρα πίεσης. Οι επιλογές και οι κινήσεις της κυβέρνησης με τους πιστωτές, έναν χρόνο μετά, αποτύπωσαν ότι η οικονομική αδυναμία μάς τοποθέτησε στο ΝΑΙ στη στήριξη, ήτοι στην παροχή δανεικών κεφαλαίων. Η ελπίδα παύσης στις πιέσεις χάνεται. Ωσότου καταλάβουμε ότι δεν θα χαριστούν χρέη, επειδή δεν συμμετείχαμε εξίσου στη σπατάλη. Ωσότου οι πρόσφυγες συνειδητοποιήσουν πως δεν θα μεταφερθούν διά μαγείας σε χώρες που στην πραγματικότητα δεν τους θέλουν, ο πλανήτης θα ορίζει ως «ανθρωπιστική κρίση» τον κίνδυνο να γίνουμε ταυτόχρονα τόπος φιλοξενίας απελπισμένων πολιτών και προσφύγων.
