Του Κώστα Δεληγιάννη
Μία μόλις εβδομάδα από την πρώτη πετυχημένη ανίχνευση βαρυτικών κυμάτων από τους ανιχνευτές Advanced LIGO στις ΗΠΑ, το υπουργικό συμβούλιο της Ινδίας ενέκρινε καταρχήν την κατασκευή μιας ανάλογης διάταξης στη χώρα της Νότιας Ασίας.
Ο ανιχνευτής θα ονομασθεί LIGO-India και υπεύθυνη για την κατασκευή του θα είναι η ερευνητική ομάδα IndIGO (Indian Initiative in Gravitational-wave Observations), η οποία συνέβαλε στην ανακάλυψη της περασμένης εβδομάδας.
Όταν ολοκληρωθεί, θα ενταχθεί στο παγκόσμιο δίκτυο των παρατηρητηρίων βαρυτικών κυμάτων που βρίσκονται ήδη σε λειτουργία και τα οποία, εκτός από τις ΗΠΑ, βρίσκονται στη Γερμανία, την Ιταλία και την Ιαπωνία.
Σχολιάζοντας την απόφαση με μηνύματά του στο Twitter, ο Ινδός πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι σημείωσε πως η κατασκευή του ανιχνευτή θα γίνει με τη συνεργασία του Caltech and MIT, τα δύο ιδρύματα που λειτουργούν την αντίστοιχη διάταξη στις ΗΠΑ. Σύμφωνα επίσης με τον Μόντι, το LIGO-India θα προσφέρει σημαντικές ευκαιρίες και στην ινδική βιομηχανία, για να αξιοποιήσει τεχνολογίες αιχμής.
Το σήμα που ανιχνεύθηκε την περασμένη εβδομάδα αφορούσε τη συγχώνευση δύο μελανών οπών, με μάζα 36 και 29 φορές μεγαλύτερης από τη μάζα του Ήλιου, από την οποία προέκυψε μία μελανή οπή με 62πλάσια μάζα από τον Ήλιο, σε απόσταση 1,3 δισ. ετών φωτός από τη Γη.
Ινδοί επιστήμονες συμμετείχαν τόσο στην προσομοίωση της μορφής των βαρυτικών κυμάτων που θα μπορούσα να προκύπτουν από ένα τέτοιο κοσμικό γεγονός όσο και στην επεξεργασία του σήματος, το οποίο έχει ονομασθεί GW150914.
Το Advanced LIGO χρησιμοποιεί δύο ανιχνευτές, στην Ουάσιγκτον και τη Λουιζιάνα, ώστε ένα σήμα να θεωρείται αξιόπιστο όταν ανιχνεύεται και από τις δύο πειραματικές διατάξεις.
Η ύπαρξη ωστόσο και άλλων παρατηρητηρίων βαρυτικών κυμάτων, σε άλλα σημεία του πλανήτη, θα επιτρέπει στους επιστήμονες να εξάγουν περισσότερα στοιχεία για τις πηγές που προκαλούν τις διαταραχές στο χωροχρονικό συνεχές και να υπολογίζουν με μεγαλύτερη ακρίβεια τη θέση τους στο σύμπαν.
Εκτός από τις δύο διατάξεις του Advanced LIGO, στο παγκόσμιο δίκτυο συμμετέχει ο ανιχνευτής GEO600 detector στη Γερμανία και οι ανιχνευτές Virgo και KAGRA, στην Ιταλία και την Ιαπωνία αντίστοιχα, που αυτή τη στιγμή βρίσκονται σε φάση αναβάθμισης.
Σύμφωνα με ερευνητές που συνεργάζονται στο πλαίσιο του παγκόσμιου δικτύου, το LIGO-India θα αυξήσει την ακρίβεια εντοπισμού των πηγών των βαρυτικών κυμάτων κατά 5 έως 10 φορές.
