Από την έντυπη έκδοση
Της Αγγελικής Κοτσοβού
[email protected]
Πολλά τα ανοικτά μέτωπα για την παγκόσμια οικονομία: Ο κινεζικός «δράκος» χάνει τη δύναμή του, οι αναδυόμενες αγορές «αιμορραγούν», το πετρέλαιο και τα περισσότερα εμπορεύματα «βουλιάζουν», συμπαρασύροντας στη δίνη τους και τις άλλοτε κραταιές οικονομίες εξαγωγής πρώτων υλών.
Το ΔΝΤ έχει κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου για τις προοπτικές της παγκόσμιας ανάπτυξης και προετοιμάζεται να αναθεωρήσει προς τα κάτω τις οικονομικές του προβλέψεις. Παρά τις τονωτικές «ενέσεις» των κεντρικών τραπεζών, ο παγκόσμιος «ασθενής» κινδυνεύει να υποτροπιάσει και, αυτή τη φορά, δεν είναι σίγουρο ότι έχουν απομείνει πολλές διαθέσιμες θεραπείες.
Από την κατάρρευση της Lehman Brothers, το 2008, το «φάρμακο» της ρευστότητας έφθασε τα 10 τρισ. δολ., με τις κεντρικές τράπεζες να έχουν μειώσει τα επιτόκια πάνω από 600 φορές.
Μπορεί στις ΗΠΑ η Fed να ετοιμάζεται να γράψει και πάλι ιστορία, δρομολογώντας την έναρξη ενός κύκλου αύξησης του κόστους χρήματος, οι υπόλοιπες όμως μεγάλες κεντρικές τράπεζες -της Ιαπωνίας και η ΕΚΤ- δεν εμφανίζονται διατεθειμένες να βάλουν τέλος στην υποστηρικτική νομισματική πολιτική, χωρίς να αποκλείουν επέκταση των προγραμμάτων ποσοτικής χαλάρωσης.
Για την Ευρωζώνη, το 1 τρισ. ευρώ ίσως να μην είναι αρκετό για την επιστροφή της οικονομίας σε δυναμική και σταθερή ανάκαμψη. Εν μέσω όμως τόσο επικίνδυνων προκλήσεων, οι κεντρικές τράπεζες εξαντλούν τα όρια των δυνατοτήτων τους, παρότι δεν φοβήθηκαν φέτος ακραίες κινήσεις: Ακόμη είναι χαραγμένο στη μνήμη των επενδυτών το ισχυρό σοκ που υπέστησαν τον Ιανουάριο από την αιφνίδια απόφαση της ελβετικής κεντρικής τράπεζας να αφήσει το φράγκο «έρμαιο» των αγορών, στέλνοντάς το σε ιστορικά υψηλά.
Ορισμένοι κεντρικοί τραπεζίτες δοκίμασαν μέχρι και το «πείραμα» των αρνητικών επιτοκίων, ώστε να συμβάλουν στην πιστωτική επέκταση και τη διοχέτευση περισσότερου χρήματος στην πραγματική οικονομία. Δεν απομένουν παρά ελάχιστα «όπλα» στη φαρέτρα των κεντρικών τραπεζιτών, που γνωρίζουν τους κινδύνους που κρύβει το εύκολο χρήμα.
Το ΔΝΤ χτύπησε «καμπανάκι» για τον κίνδυνο μιας νέας χρηματοπιστωτικής κρίσης, αυτή τη φορά στις αναδυόμενες αγορές, που θα πρέπει να παρακολουθούν στενά τη «φούσκα» ενός εταιρικού χρέους 18 τρισ. δολ. Σε αυτή τη μάχη για τη στήριξη της παγκόσμιας οικονομίας, οι κεντρικές τράπεζες δεν έχουν άλλη επιλογή από το να ζητήσουν τη «συμμαχία» των κυβερνήσεων.
Ο Μάριο Ντράγκι της ΕΚΤ έχει επανειλημμένως ζητήσει τη συμβολή των εθνικών αρχών στην εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων, αλλά και στην αύξηση των κρατικών δαπανών όπου υπάρχουν τα περιθώρια. Η Ευρώπη συνεχίζει να ανήκει στο «τάγμα» της λιτότητας. Η Ιαπωνία, από την άλλη, με τα «Αbenomics», πειραματίζεται με συνδυασμό δημοσιονομικών και νομισματικής στήριξης.
Και οι αναδυόμενες, που βρίσκονται στο «μάτι του κυκλώνα», έχουν το δίχτυ ασφαλείας των συναλλαγματικών τους αποθεμάτων, αλλά και την πείρα τους από την αντιμετώπιση της ασιατικής κρίσης του 1997.
