Του Κώστα Δεληγιάννη
Ένα από τα σημαντικότερα κινεζικά ινστιτούτα γενετικής, το BGI στην πόλη Σεντζέν, ανακοίνωσε πως σύντομα θα ξεκινήσει θα διαθέσει στην αγορά σαν κατοικίδια τους γενετικά τροποποιημένους χοίρους που έχει δημιουργήσει.
Με μικρότερο μέγεθος από τις ράτσες γουρουνιών που υπάρχουν στη φύση, οι χοίροι χρησιμοποιούνται από το BGI εδώ και καιρό σε έρευνες, ως μοντέλα ανθρώπινων ασθενειών. Ωστόσο, όπως ανακοινώθηκε σε συνέδριο που έγινε πρόσφατα στη Σεντζέν, το ινστιτούτο σχεδιάζει να αρχίσει να τα πουλά σε φιλόζωους, που θα τα προτιμούσαν από τα υπόλοιπα κατοικίδια.
Οι μεταλλαγμένοι χοίροι προέρχονται από μία ράτσα γουρουνιών που λέγεται Μπάμα. Οι Κινέζοι επιστήμονες χρησιμοποίησαν υπερσύγχρονες τεχνικές γενετικές τροποποίησης, ώστε να προκύψει ένα νέο είδος με μικρότερο μέγεθος και βάρος. Έτσι, ένα μεταλλαγμένο γουρούνι δεν ξεπερνά σε βάρος τα 15 κιλά, περίπου δηλαδή και όσο ένας σκύλος μεσαίων διαστάσεων.
Στο συνέδριο, οι επιστήμονες ανάφεραν πως η τιμή θα κινείται στα 1.600 δολάρια, «αν και στην πορεία θα εκτιμήσουμε καλύτερη την αγορά», όπως ανέφερε ο Γιόνκ Λι, τεχνικός διευθυντής του αντίστοιχου τμήματος του BGI. Στο μέλλον, μάλιστα, οι πελάτες θα μπορούν να αγοράσουν χοίρους με διαφορετικά χρώματα ή σχέδια στο δέρμα τους, τα οποία θα φροντίσει να εξασφαλίσει το ινστιτούτο παρεμβαίνοντας στα κατάλληλα γονίδια.
Άλλοι επιστήμονες, πάντως, είναι τουλάχιστον επιφυλακτικοί με τα σχέδια του BGI. «Είναι αμφισβητήσιμο το κατά πόσο μπορούμε να επεμβαίνουμε ελαφρά τη καρδιά στη ζωή και την υγεία άλλων ειδών του πλανήτη», σημειώνει στο περιοδικό Nature o γενετιστής Για Μποχ από το γερμανικό πανεπιστήμιο Μάρτιν Λούθερ στη Βιτεμβέργη.
Έτσι κι αλλιώς, η ανακοίνωση έρχεται να προστεθεί σε πρόσφατες ειδήσεις που έχουν αναζωπυρώσει σε όλο τον κόσμο τη συζήτηση για τη θέσπιση κανόνων και περιορισμών στις εφαρμογές της γενετικής τροποποίησης. Ακόμη και το BGI συμφωνεί πως θα πρέπει να τεθούν κανόνες, είτε η γενετική παρέμβαση αφορά κατοικίδια είτε ιατρικές εφαρμογές, προορίζοντας για αυτή την έρευνα τα κέρδη από τις πωλήσεις των μικρών χοίρων.
Συγκριτικά με τα ποντίκια, η φυσιολογία των χοίρων προσεγγίζει περισσότερο την ανθρώπινη, επομένως αποτελούν καλύτερα ζωικά μοντέλα των ανθρώπινων ασθενειών. Επειδή όμως έχουν μεγάλο μέγεθος, η «σμίκρυνσή» τους έγινε αρχικά από το ινστιτούτο για να μειωθεί το κόστος συντήρησής τους και οι δοκιμές πειραματικών φαρμάκω να μπορούν να γίνουν με μικρότερες δόσεις.
Κάποιοι ερευνητές πιστεύουν πως, μετά τα γουρούνια, θα ακολουθήσουν τα σκυλιά ή οι γάτες. Όμως η Τζίντιν Λούνσχοφ, ειδική στη βιοηθική στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ, κάθε άλλο παρά βρίσκει θετικό ένα τέτοιο ενδεχόμενο, αφού η γενετική παρέμβαση θα είχε αποκλειστικό σκοπό την ικανοποίηση των αισθητικών προτιμήσεων του ανθρώπου.
Από την άλλη πλευρά, γενετιστές φοβούνται μήπως τα κλωνοποιημένα κατοικίδια κάνουν την κοινή γνώμη να στραφεί εναντίον των τεχνικών γενετικής τροποποίησης, οι οποίες πρωτίστως στοχεύουν στη θεραπεία ανθρώπινων νόσων.
Χαρακτηριστικές είναι οι δηλώσεις στο Nature του Ντάνιελ Βόιτας, γενετιστή στο πανεπιστήμιο της Μινεσότα. «Ελπίζω να δημιουργηθεί ένα ρυθμιστικό πλαίσιο, δηλαδή κανόνες για την ασφαλή και δεοντολογική χρήστη των τεχνολογιών. Φοβάμαι πως οι χοίροι-κατοικίδια θα προκαλέσουν σύγχυση στους βασικούς στόχους μας».
