Από την έντυπη έκδοση
Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
Απασχόλησε ελάχιστα την προεκλογική περίοδο, όπως και τις πρώτες ημέρες μετά την κάλπη. Ισως γιατί δεν προσφέρεται για έντονες κόντρες.
Ολοι γνωρίζουν, όμως, ότι είναι από τις μεγάλες μάχες που καλείται να δώσει η κυβέρνηση και η οποία θα κρίνει κατά πόσο το τρίτο σκληρό μνημόνιο θα αποδώσει ή θα οδηγήσει... σε τέταρτο. Ο λόγος για την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, προκειμένου να καταστεί βιώσιμο.
Ο Λευκός Οίκος κήρυξε ατύπως την έναρξη της συζήτησης, εκφράζοντας τη στήριξή του στις προσπάθειες της Αθήνας να πετύχει μία καλή συμφωνία. Για ουσιαστική λύση πιέζει εδώ και καιρό και το ΔΝΤ, έχοντας προειδοποιήσει ότι το χρέος μπορεί εκτιναχθεί στο 200% του ΑΕΠ έως το 2018. Οι Ευρωπαίοι εταίροι δηλώνουν έτοιμοι να συζητήσουν μέτρα ελάφρυνσης.
Λένε πεισματικά «όχι» στο κούρεμα της ονομαστικής αξίας. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν άλλοι, έμμεσοι τρόποι απομείωσης.
Στην πλειονότητά τους οι οικονομολόγοι ζητούν δραστικά μέτρα, προειδοποιώντας ότι σε διαφορετική περίπτωση η κρίση συνεχώς θα ανακυκλώνεται, ακόμη και εάν εφαρμοστούν όλες οι συμφωνηθείσες μεταρρυθμίσεις.
Στη διαπραγμάτευση η ελληνική πλευρά έχει επιχειρήματα. Ενδεχομένως να έχει αρωγό της την πραγματικότητα στην υπόλοιπη Ευρώπη. Το ελληνικό χρέος δεν είναι το μόνο, που διογκώνεται επικίνδυνα.
Το ιταλικό υπερβαίνει το 135% του ΑΕΠ και το γαλλικό προσεγγίζει το 100%. Ακόμη και το γερμανικό είναι μόλις 75%, αλλά εάν συνυπολογιστούν οι δημόσιες εγγυήσεις προς περιφερειακές τράπεζες, σύμφωνα με τη Eurostat, αγγίζει το 220%.
Καμία από τις παραπάνω χώρες, βέβαια, δεν βρίσκεται στη δική μας ζοφερή θέση. Το ζητούμενο λοιπόν είναι να αξιοποιήσουμε τα δεδομένα με σοβαρότητα και όχι με κραυγές, απειλές, δήθεν ηρωισμούς.
Ορισμένοι θεωρούν ότι στα «όπλα» μας περιλαμβάνεται και το πρόσφατο ψήφισμα στη γενική συνέλευση του ΟΗΕ, βάσει του οποίου «ένα κυρίαρχο κράτος έχει το δικαίωμα να σχεδιάζει τη δική του μακροοικονομική πολιτική, συμπεριλαμβανομένων θεμάτων αναδιάρθρωσης χρέους».
Δεν έχει δεσμευτική ισχύ. Το καταψήφισαν τόσο η Γερμανία όσο και οι ΗΠΑ. Η έγκρισή του αποκαλύπτει πάντως ότι πολλοί αναγνωρίζουν πως στη θέση που βρέθηκε χθες η Αργεντινή και σήμερα η Ελλάδα, αύριο ίσως βρεθούν άλλοι. Απαιτείται ένα διεθνές πλαίσιο κανόνων.
Τα υπέρογκα χρέη, που είτε δημιουργήθηκαν στις «καλές εποχές» του φθηνού δανεισμού είτε ήταν αποτέλεσμα της χρηματοπιστωτικής απορρύθμισης ή των δαπανηρών σχεδίων διάσωσης κατά την παγκόσμια κρίση, συνιστούν απειλή. Από το 2008 έως τα τέλη του 2014 το παγκόσμιο χρέος αυξήθηκε κατά 57 τρισ. στα 199 τρισ. ευρώ. Ολοι αντιλαμβάνονται πως η βιωσιμότητα του χρέους είναι καθοριστικής σημασίας.
Κανείς, όμως, δεν συγκινείται από ρητορικές υπερβολές για πιστωτές-γύπες. Κανείς δεν αποδέχεται μονομερείς διαγραφές. Ούτε βέβαια πιστεύει πως εάν κατηγορήσεις το χρέος ως επαχθές, θα πάψει να υπάρχει.
