Την ακύρωση των αποφάσεων της Ε.Ε. που αφορούν τη διαβίβαση στις αμερικανικές αρχές προσωπικών δεδομένων για επιβάτες αεροσκαφών, πρότεινε σήμερα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο ο γενικός εισαγγελέας Φιλίπ Λεζέ.
Σημειώνεται ότι η εισήγηση του γενικού εισαγγελέα δεν είναι δεσμευτική για το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο εάν και συνήθως το Δικαστήριο ακολουθεί τις προτάσεις του γενικού εισαγγελέα.
Ειδικότερα, ο γενικός εισαγγελέας, δικαιώνοντας τις προσφυγές που κατέθεσε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατά του Συμβουλίου και της Επιτροπής, υποστηρίζει ότι ούτε η απόφαση του Συμβουλίου με την οποία εγκρίθηκε η συμφωνία ΕΕ - ΗΠΑ για την προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που περιλαμβάνονται στο φάκελο των επιβατών αεροπορικών μεταφορών προς την υπηρεσία τελωνείων και προστασίας των συνόρων των ΗΠΑ, αλλά ούτε και η απόφαση της Επιτροπής με την οποία διαπιστώθηκε επαρκής προστασία των δεδομένων αυτών από τις Ηνωμένες Πολιτείες, στηρίζονται σε κατάλληλη νομική βάση.
Υπενθυμίζεται ότι μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001, οι Ηνωμένες Πολιτείες θέσπισαν νομοθεσία που ορίζει ότι οι αερομεταφορείς που εκτελούν δρομολόγια με προορισμό ή αφετηρία το έδαφος των Ηνωμένων Πολιτειών ή μέσω του εδάφους των Ηνωμένων Πολιτειών, οφείλουν να παρέχουν στις αμερικανικές αρχές ηλεκτρονική πρόσβαση στα δεδομένα που περιέχονται στα συστήματα κράτησης θέσεων και ελέγχου των αναχωρήσεων των συγκεκριμένων αερομεταφορέων. Στη συνέχεια, η Επιτροπή, εκτιμώντας ότι οι διατάξεις αυτές μπορούν να έλθουν σε σύγκρουση με την κοινοτική νομοθεσία και με εκείνη των κρατών-μελών στον τομέα της προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, άρχισε διαπραγματεύσεις με τις αμερικανικές αρχές. Μετά την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων, η Επιτροπή εξέδωσε, στις 14 Μαΐου 2004, απόφαση με την οποία διαπιστώθηκε ότι η υπηρεσία τελωνείων και προστασίας των συνόρων των Ηνωμένων Πολιτειών (CBP) «παρέχει επαρκές επίπεδο προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα» που διαβιβάζονται από την ΕΕ.
Επίσης, στις 17 Μαΐου 2004, το Συμβούλιο εξέδωσε απόφαση με την οποία εγκρίθηκε η σύναψη συμφωνίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των Ηνωμένων Πολιτειών σχετικά με την επεξεργασία και τη διαβίβαση προσωπικών δεδομένων από αερομεταφορείς που είναι εγκατεστημένοι στο έδαφος των κρατών μελών της Ε.Ε. προς τη CBP.
Στη σημερινή εισήγηση ο γενικός εισαγγελέας εξέτασε κατ' αρχήν αναλυτικότερα το κατά πόσο η απόφαση της Επιτροπής περί διαπίστωσης «επαρκούς προστασίας των προσωπικών δεδομένων» μπορεί να βασιστεί στην Οδηγία 95/46. Πρόκειται για την Οδηγία «σχετικά με την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών», η οποία έχει ως σκοπό την εξάλειψη των εμποδίων στην ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα στα κράτη μέλη της Ε.Ε., καθιστώντας παράλληλα ισοδύναμο, εντός των κρατών-μελών, το επίπεδο προστασίας των δικαιωμάτων και των ελευθεριών έναντι τέτοιων δεδομένων.
Ο γενικός εισαγγελέας έκρινε ότι η συγκεκριμένη Οδηγία δεν εφαρμόζεται στην επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που έχει ως αντικείμενο, μεταξύ άλλων, τη δημόσια ασφάλεια και τις δραστηριότητες του κράτους σε τομείς του ποινικού δικαίου.
Κατά συνέπεια, ο γενικός εισαγγελέας υποστηρίζει ότι η Επιτροπή δεν διέθετε, με βάση την Οδηγία, την εξουσία να εκδώσει απόφαση σχετικά με το επαρκές επίπεδο προστασίας αυτών των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που διαβιβάζονται στο πλαίσιο και ενόψει μιας επεξεργασίας που αποκλείεται ρητώς από το πεδίο εφαρμογής της Οδηγίας αυτής.
Στη συνέχεια, εξετάζοντας εάν το άρθρο 95 της Συνθήκης της Ε.Ε. (αφορά τη θέσπιση μέτρων σχετικά με την προσέγγιση των νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων των κρατών-μελών που έχουν ως αντικείμενο την εγκαθίδρυση και τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς) αποτελεί την κατάλληλη νομική βάση για την έκδοση της απόφασης του Συμβουλίου, ο γενικός εισαγγελέας θεωρεί ότι αυτό δεν ισχύει και προτείνει στο Δικαστήριο να ακυρώσει και αυτή την απόφαση.
Τέλος, σε ό,τι αφορά την εξέταση του σκοπού και του περιεχομένου της συμφωνίας με τις Ηνωμένες Πολιτείες, που εγκρίθηκε με την απόφαση του Συμβουλίου, ο γενικός εισαγγελέας αναγνωρίζει ότι η συγκεκριμένη συμφωνία επιδιώκει την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και άλλων σοβαρών εγκλημάτων, αλλά και την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αρνήθηκε να σχολιάσει τη γνωμοδότηση αυτή, εισημαίνοντας πως περιμένει την απόφαση του Ευρωδικαστηρίου. «Όταν θα έχει μιλήσει το δικαστήριο, τότε θα αντιδράσουμε», δήλωσε ο εκπρόσωπος της Επιτροπής Γιοχάνες Λαϊτενμπέργκερ, ερωτηθείς σχετικά από τους δημοσιογράφους.
Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων
