Κάθε φορά που η αμερικανίδα υπουργός Εξωτερικών επιχειρεί να εξηγήσει τη νομιμότητα των πρακτικών της CIA, γεννώνται καινούργια ερωτήματα, αφού η κα Ράις αποφεύγει επιμελώς να αναφερθεί στην ουσία: Πότε, που, πως και πόσες πτήσεις μεταφοράς κρατουμένων έχουν γίνει, ποιοί ήταν οι επιβάτες στα δρομολόγια αυτά και τι μεταχείριση τους επεφυλάχθη.
Η CIA λέγεται ότι διατηρούσε μυστικά κέντρα ανακρίσεων στην Πολωνία και τη Ρουμανία, όπου κρατούμενοι έχουν ανακριθεί και πιθανότατα βασανιστεί. Το άρθρο 52 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα ορίζει ότι και οι δύο χώρες πρέπει να υποβάλουν στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο λεπτομερείς αναφορές για τα όσα συνέβησαν. Προς το παρόν, οι δύο χώρες έχουν αρνηθεί οποιαδήποτε σχέση.
Οι καταγγελίες δεν είναι νέες: ο πρώην υπουργός Εσωτερικών της Γερμανίας Οτο Σίλι είχε ήδη από τον Φεβρουάριο του 2005 θέσει στον διευθυντή της CIA Πόρτερ Γκος το ζήτημα της απαγωγής του γερμανού πολίτη Χάλεντ ελ-Μάσρι, που μεταφέρθηκε και βασανίστηκε στο Αφγανιστάν. Σήμερα, η αντιπροσωπεία της Ε.Ε. της ΠΓΔΜ ζήτησε εξηγήσεις από τις αρχές της χώρας για την υπόθεση.
Ο Χαλίντ Ελ Μάσρι, πολίτης της Γερμανίας, (λιβανέζικης καταγωγής) ισχυρίζεται ότι συνελήφθη το 2003 από τις αστυνομικές αρχές της ΠΓΔΜ στα σύνορα της χώρας αυτής με την Σερβία - Μαυροβούνιο, και κρατήθηκε παρανόμως κάποιο διάστημα στα Σκόπια. Εν συνεχεία οι αρχές της ΠΓΔΜ τον παρέδωσαν στις αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες, οι οποίες τον θεωρούσαν ύποπτο για τρομοκρατικές ενέργειες και τον μετέφεραν μυστικά σε φυλακή στο Αφγανιστάν. Εκεί κρατήθηκε για περίπου πέντε μήνες και απελευθερώθηκε, αφότου διαπιστώθηκε ότι δεν πρόκειται για το άτομο το οποίοι καταζητούσαν οι αμερικανικές υπηρεσίες.
Οι αρχές της ΠΓΔΜ, μέχρι στιγμής δεν έχουν τοποθετηθεί επισήμως για την υπόθεση αυτή.
Τον Φεβρουάριο του 2005, η βρετανική εφημερίδα «Ιndependent» έγραψε ότι δύο αεροπλάνα της CIA χρησιμοποιούσαν αεροδρόμια στη Βρετανία και την Ιρλανδία για να μεταφέρουν μυστικά κρατουμένους. Χρειάστηκαν εννέα μήνες στους πολιτικούς θεσμούς της Ευρώπης για να ξυπνήσουν και να διατάξουν έρευνες. Ο Τόνι Μπλερ χαρακτήρισε, ωστόσο, παράλογο το αίτημα για διεξαγωγή έρευνας στη Βρετανία, όπως κάνουν η Ισπανία, η Ιταλία και η Γερμανία. «Η ιδέα ότι οφείλουμε να κάνουμε έρευνα κάθε φορά που ένα αμερικανικό κυβερνητικό αεροσκάφος φτάνει στη χώρα είναι εντελώς παράλογη», τόνισε στη σύνοδο του κοινοβουλίου.
Η «Washington Post» δημοσίευσε μεγάλα ρεπορτάζ για το θέμα, στηριζόμενη σε πληροφορίες πρακτόρων της CIA που διαφωνούν με την πορεία που έχει πάρει η χώρα μετά την 11η Σεπτεμβρίου 2001. Οσοι από τον Λευκό Οίκο και τις αμερικανικές υπηρεσίες υποστηρίζουν τα βασανιστήρια δεν μπορούν να στηρίζονται πλέον στην εχεμύθεια των υπαλλήλων τους.
Ο πρόεδρος Μπους μπορεί να λέει ότι «εμείς δεν βασανίζουμε», αλλά ο αντιπρόεδρος Τσέινι δήλωσε σαφώς μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου ότι η Αμερική πρέπει να ακολουθήσει «διαφορετικούς, νέους δρόμους» για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας.
Η πρόταση Ράμσφελντ να εξαναγκάζονται οι ύποπτοι να στέκονται όρθιοι επί δέκα ώρες αποτελεί μια μέθοδο βασανιστηρίων.
«Κι εγώ ο ίδιος στέκομαι όρθιος για δέκα ώρες κάθε μέρα», αναφέρει ο Ράμσφελντ σε ένα υπόμνημα. Υποθέτουμε όχι δέσμιος.
K.T.
