Από την έντυπη έκδοση
Αρθρο του Ε. Βεκρή Δ/ντή ε.τ. του Γ.Λ. Κράτους
[email protected]
Τα τελευταία χρόνια και ιδιαίτερα από τότε που ενέσκηψε η δημοσιονομική κρίση που μαστίζει τη χώρα, κοινό τόπο όλων των συζητήσεων, επισήμων και μη (καφενεία κ.λπ.), αποτελεί η εφιαλτική λέξη «έλλειμμα» που αναφέρεται βεβαίως στον κρατικό προϋπολογισμό.
Πολλές προσπάθειες καταβάλλονται, υποκριτικά ή μη δήθεν για τον περιορισμό του, αλλά φοβούμαι ότι όλες στρέφονται λανθασμένα μόνο προς την κατεύθυνση της αύξησης των δημόσιων εσόδων, ενώ επιδεικνύεται επιδεικτικά ολιγωρία στον περιορισμό των δαπανών των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης, η διαχείριση των οικονομικών των οποίων πρέπει να διέπεται από τις αρχές της: α) χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης (οικονομικότητα, αποδοτικότητα και αποτελεσματικότητα), β) υπευθυνότητας και λογοδοσίας, γ) διαφάνειας και δ) ειλικρίνειας.
Και ενώ οι δεξαμενές άντλησης νέων εσόδων στερεύουν (ό,τι γάλα είχε να δώσει η αγελάδα το έδωσε), παρά το στύψιμο των οικονομικών εγκεφάλων και την εξουθένωση τόσο των μισθωτών και συνταξιούχων όσο και των παραγωγικών τάξεων, ο περιορισμός των δημόσιων δαπανών και η κατασπατάληση των εν απολύτω ανεπαρκεία δημόσιων πόρων ευρίσκεται στο απυρόβλητο και ο χορός καλά κρατεί, παρά την κρίση.
Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι αμέσως μόλις αναλαμβάνουν τα καθήκοντά τους οι πολιτικοί προϊστάμενοι στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους αναζητούν προτάσεις για τον περιορισμό δαπανών, οι οποίες όμως μετά την υποβολή τους αραχνιάζουν σε κάποια συρτάρια και θυσιάζονται στον βωμό πολιτικών σκοπιμοτήτων χωρίς καμιά περαιτέρω συνέχεια.
Ενδεικτικά αναφέρεται ότι από τις υπέρ τις πενήντα (50) υποβληθείσες προτάσεις για κατάργηση διατάξεων που αποτελούν γενεσιουργό αιτία καταχρηστικής διαχείρισης δημόσιου χρήματος, προχώρησε, μετά πολλής επιμονής των υπηρεσιακών παραγόντων, μόνο μία (κατάργηση επιδότησης αγοράς / ανέγερσης κατοικίας σε προβληματικές περιοχές).
Οι προτάσεις αυτές διατυπώνονται κυρίως από τους υπαλλήλους των Υπηρεσιών Δημοσιονομικού Ελέγχου (ΥΔΕ, «Εντελλόμενα» κατά το κοινώς λεγόμενο), οι οποίοι καθημερινά κάτω από ιδιαίτερα αντίξοες συνθήκες εργασίας (ελλιπέστατη στελέχωση, παρά την αύξηση των αρμοδιοτήτων τους, απαιτήσεις και πιέσεις των Διατακτών αλλά δυστυχώς σε πολλές περιπτώσεις και των υπηρεσιακών και πολιτικών προϊσταμένων του Γ.Λ. Κράτους για πληρωμή μη σύννομων δαπανών, διαμαρτυρίες «ενδιαφερομένων» κ.λπ.) επιτελούν το έργο τους και γνωρίζουν πολύ καλά από πρώτο χέρι τις αιτίες κατασπατάλησης του δημόσιου πλούτου και της αφαίμαξης του φορολογούμενου.
Οι υπηρεσίες αυτές, για όσους δεν το γνωρίζουν, αποτελούν, όπου λειτουργούν, το προκεχωρημένο φυλάκιο του υπουργού Οικονομικών και συντελούν αποτελεσματικά στην επιτυχή εκτέλεση του κρατικού προϋπολογισμού, όσον αφορά το σκέλος των δαπανών, αφού αποτελούν αποφασιστικό παράγοντα στη συγκράτησή τους εντός των σχετικών προβλέψεων.
Οπου λειτουργούν ασκούν έλεγχο επί των αναλαμβανομένων υποχρεώσεων αποτρέποντας σε πρώιμο στάδιο τη δέσμευση δημόσιων πόρων για την πληρωμή μη σύννομων δαπανών, προληπτικό έλεγχο των δαπανών του οικείου φορέα (έλεγχο νομιμότητας, κανονικότητας, παρεμπίπτοντα έλεγχο των διοικητικών πράξεων που υποστηρίζουν τις δαπάνες, ενώ σε περίπτωση αμφιβολιών ως προς το ουσιαστικό μέρος της δαπάνης ζητούν αρμοδίως επιτόπιο έλεγχο), διασφαλίζουν τις συναλλαγές, ενώ σε καμιά περίπτωση δεν θα πρέπει να αγνοείται ο αποτρεπτικός τους ρόλος στις ορέξεις των Διατακτών για πλημμελή τήρηση των διαδικασιών και κατασπατάληση των πόρων που θέτει στη διάθεσή τους η νομοθετική εξουσία.
Και ενώ λόγω της οικτρής δημοσιονομικής συγκυρίας που βιώνει η χώρα θα ανέμενε κάθε εχέφρων πολίτης - φορολογούμενος τη στήριξη και ενίσχυση των εν λόγω υπηρεσιών για την αποτελεσματική εκπλήρωση της αποστολής τους και τη χρηστή διαχείριση των οικονομικών θυσιών στις οποίες αυτός υποβάλλεται καθημερινά, επιχειρείται τελευταία η αποσταθεροποίηση και η εν εντέλει κατάργησή τους και η μεταφορά των αρμοδιοτήτων τους στις Γενικές Διευθύνσεις Οικονομικών Υπηρεσιών (ΓΔΟΥ) των οικείων φορέων. Εδώ θα το πούμε παραστατικά για να γίνει απολύτως κατανοητό «βάζουν τον λύκο να φυλάει τα πρόβατα».
Οποία τραγωδία! Τα διάφορα «λαμόγια» άρχισαν ήδη το πανηγύρι, προετοιμάζοντας γιορτές «σκόρδου», «μελιτζάνας», παράθεση γευμάτων σε «εκλεκτούς συνδαιτυμόνες», κάθε είδους δαπάνες «δημοσίων σχέσεων», επιχορηγήσεις-ενισχύσεις συλλόγων για εκλογική πελατεία, οδοιπορικά και υπερωρίες χωρίς νόμιμη βάση, κατατμήσεις προμηθειών, έργων και υπηρεσιών για αποφυγή της προβλεπόμενης διαγωνιστικής διαδικασίας, απευθείας αναθέσεις δημόσιων έργων και παροχής υπηρεσιών, προσλήψεις συμβασιούχων με μη σύννομες συμβάσεις μίσθωσης έργου, μεταφορές μαθητών με επιδεικτική παραβίαση των προβλεπόμενων διαδικασιών, χορήγηση ανεξέλεγκτα παροχών και επιδομάτων (φοιτητικών, ορεινών περιοχών κ.λπ.) και διάφορα άλλα νόστιμα.
Η άγνοια της ελληνικής πραγματικότητας γενικότερα αλλά και εν προκειμένω, αποτελεί αποφασιστικό παράγοντα για την αποτυχία των επιχειρουμένων. Και τούτο αγαπητοί αναγνώστες γιατί πείτε μου ποιος υπάλληλος Οικονομικής Υπηρεσίας του Διατάκτη θα τολμήσει να αντιταχθεί σε μη σύννομες δαπάνες και δεν θα βρεθεί εντός ολίγου στην «Α» ή «Β» αποθήκη ή θέση «ψυγείου» να μετρά ατέλειωτα τις ώρες να περνούν.
Περαιτέρω αγνοείται η παραβίαση της βασικής ελεγκτικής αρχής της μη ταύτισης, δηλαδή του ελέγχοντος και ελεγχομένου (Γιάννης κερνά και Γιάννης πίνει). Ο ισχυρισμός των υποστηρικτών της πρότασης ότι θα συσταθούν στους φορείς Υπηρεσίες Εσωτερικού Ελέγχου καθίσταται έωλος, καθόσον αγνοείται παντελώς ο ρόλος και οι αρμοδιότητες των υπηρεσιών αυτών, που συνίσταται βασικά στον έλεγχο τήρησης των προβλεπόμενων διαδικασιών.
Οι λοιποί έλεγχοι καταλείπονται στους κατασταλτικούς ελέγχους που διενεργούνται δειγματοληπτικά, ύστερα από μακρό χρόνο και τα αποτελέσματά τους όσον αφορά την ανάκτηση των πληρωθέντων, είναι πενιχρά έως ανύπαρκτα.
Και όλα αυτά έχοντας παραδείγματα πλήρους αποτυχίας των επιχειρουμένων. Για λόγους οικονομίας θα αναφέρουμε την κατάργηση του ελέγχου από τις ΥΔΕ των α) νοσηλίων του ΟΠΑΔ (ο έλεγχος κατέληξε να ασκείται από ιδιωτικούς φορείς με δαπάνες των ίδιων των ελεγχομένων (πρωτότυπο ομολογουμένως), β) των εφημεριών ιατρών των νοσηλευτικών ιδρυμάτων με αποτέλεσμα οι εν λόγω δαπάνες να εκτινάσσονται και να ζητούνται αναπληρωματικές πιστώσεις υπό το κράτος πιέσεων και εκβιασμών των ενδιαφερομένων.
Εκτός πλέον και εάν η ολοκλήρωση της επιχείρησης στοχεύει μακροπρόθεσμα (;) στην άσκηση του δημοσιονομικού ελέγχου από ιδιωτικούς ελεγκτικούς φορείς (three bigs κ.λπ.) κατά το πρότυπο του ελέγχου των δημόσιων εσόδων.
Καταλήγοντας θεωρώ την κρίσιμη αυτή ώρα για τη χώρα, και εν όψει νομοθέτησης μέτρων για την υλοποίηση δήθεν σχετικής μνημονιακής υποχρέωσης, ότι η προτεινόμενη άσκηση του προληπτικού ελέγχου των δημόσιων δαπανών από τους ίδιους τους ελεγχόμενους φορείς θα πρέπει να επανεξετασθεί σοβαρά και να αποκλειστεί παντελώς, αποτελώντας «κόκκινη γραμμή».
Ας ενσκήψει η πολιτική ηγεσία του ΥΠΟΙΚ με ενδιαφέρον και ιδιαίτερη προσοχή στο θέμα, αφού ενημερωθεί πλήρως για τα τεκταινόμενα και την επιχειρούμενη συρρίκνωση των αρμοδιοτήτων του υπουργού Οικονομικών και ας αποτρέψει αποφασιστικά την επερχόμενη καταστροφή, μη υποβαλλόμενη σε οικονομικό χαρακίρι.
