H Ευρωπαϊκή Ενωση και η Ρωσία θα μοιρασθούν από την 1η Μαΐου 2.000 χιλιόμετρα κοινών συνόρων έπειτα από τη διεύρυνση προς ανατολάς της Ε.Ε., σε μία στενή γειτονία που προκαλεί την ανησυχία της Μόσχας.
Με την ένταξη της Πολωνίας και των τριών χωρών της Βαλτικής (Λιθουανία, Εσθονία, Λετονία), η Ρωσία, που δεν είχε μέχρι στιγμής κοινά σύνορα με την Ενωση παρά μόνο στη Φινλανδία στο βορρά, θα βρεθεί στις ανατολικές πύλες της Ε.Ε.
Η μεταβολή αυτή έχει ισχυρή συμβολική σημασία για τον πρώην ''μεγάλο σοβιετικό αδελφό'', που δεν μένει αδιάφορος απέναντι στο πέρασμα πολλών πρώην δορυφορικών του χωρών στη Δύση. Τη στιγμή μάλιστα που συμβαίνει σε μία περίοδο αναταραχής, επισημαίνει ευρωπαίος παρατηρητής στη Μόσχα, αναφερόμενος στη δοκιμασία που περνά ο διάλογος ΕΕ-Ρωσίας σε μία περίοδο που και η ίδια η δημοκρατία στη Ρωσία βρίσκεται σε δοκιμασία. ''Η Ευρωπαϊκή Ενωση θα ήθελε μία περισσότερο εποικοδομητική προσέγγιση της Ρωσίας στα πολλά θέματα που παραμένουν εκκρεμή''.
Στα θέματα αυτά περιλαμβάνεται το ζήτημα του ρωσικού θύλακα του Καλίνινγκραντ, ανάμεσα στην Πολωνία και τη Λιθουανία. Το ένα εκατομμύριο των κατοίκων του χρειάζεται ήδη βίζα για να διασχίσει την Πολωνία και τη Λιθουανία και το ίδιο ισχύει για τους ρώσους πολίτες που μεταβαίνουν στον ρωσικό θύλακα. Σε εκκρεμότητα παραμένει και το θέμα της διακίνησης εμπορευμάτων μεταξύ του Καλίνινγκραντ και του υπόλοιπου ρωσικού εδάφους.
Η εξέταση του θέματος της αμοιβαίας κατάργησης της βίζας ανάμεσα στην Ε.Ε. και τη Ρωσία έχει αναβληθεί από τις Βρυξέλλες, γεγονός που έδωσε την ευκαιρία στον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν να επικαλεσθεί την εικόνα ενός ''νέου τείχους του Σένγκεν'' τον περασμένο Μάιο κατά τη διάρκεια της συνόδου κορυφής Ρωσίας-ΕΕ στην Πετρούπολη.
Οι ανησυχίες της Μόσχας καθώς πλησιάζει η 1η Μαΐου είναι πρωτίστως οικονομικές, καθώς η ΕΕ είναι ο πρώτος εμπορικός εταίρος της Μόσχας.
''Η ρωσική οικονομία κινδυνεύει να υποστεί απώλεια 150 εκατομμυρίων δολαρίων ανά έτος'', λέει ο Μαξίμ Μεντβέντκοφ, ο ρώσος υφυπουργός Οικονομικής Ανάπτυξης, διευκρινίζοντας ότι η Μόσχα φοβάται την επέκταση στα νέα μέλη της Ενωσης των ευρωπαϊκών μέτρων αντιντάμπινγκ, τη στιγμή που οι χώρες της ανατολικής Ευρώπης έχουν χορηγήσει προνομιακούς όρους στις συναλλαγές τους με τη Ρωσία, με την αύξηση των τελωνειακών δασμών για ορισμένες ρωσικές εξαγωγές ή την εισαγωγή περιορισμών στις εξαγωγές πυρηνικών καυσίμων.
Ο εκπρόσωπος της αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στη Μόσχα Κωνσταντίνος Βαρδάκης γνωρίζει τις ανησυχίες της Μόσχας κυρίως για την πιθανότητα απώλειας αγορών στον τομέα του χάλυβα και της πυρηνικής ενέργειας και επιμένει ότι οι συνέπειες της διεύρυνσης θα είναι συνολικά θετικές για τη Ρωσία, η οποία ''θα έχει στις πόρτες της μία αγορά 450 εκατομμυρίων καταναλωτών''.
Ωστόσο ρώσοι πολιτικοί παρατηρητές θεωρούν ότι η προσέγγιση της 1ης Μαΐου δεν συμβάλλει στην ύφεση της έντασης στις ευρω-ρωσικές σχέσεις , οι οποίες δοκιμάσθηκαν κατά τη διάρκεια της τελευταίας συνόδου κορυφής της Ρώμης. Η υποστήριξη από τον Σίλβιο Μπερλουσκόνι της προοπτικής ένταξης της Ρωσίας στην Ενωση έγινε με ψυχρότητα δεκτή από πολλά κράτη-μέλη, ενώ η διατύπωση από τον ιταλό πρωθυπουργό θέσεων υπέρ του Κρεμλίνου στον πόλεμο της Τσετσενίας, καθώς και η υπόθεση Ioukos συνάντησαν την αντίθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
''Η σημερινή εκτροπή προς ένα αυταρχικό κράτος στη Ρωσία μας απομακρύνει από την Ευρώπη'', θεωρεί ο πολιτειολόγος Αντρέι Πιοντκόφσκι, του Κέντρου Στρατηγικών Μελετών της Ρωσίας. ''Μετά την 1η Μαΐου η ψυχρότητα και η ένταση θα επιδεινωθούν'', εκτιμά.
