Ο βραβευμένος, με το Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1999, Γερμανός συγγραφέας και ποιητής Γκύντερ Γκρας, πέθανε σήμερα σε ηλικία 87 ετών, όπως ανακοίνωσε το Ίδρυμα που φέρει το όνομά του.
Ο συγγραφέας του «Τενεκεδένιου ταμπούρλου» γεννήθηκε στην Ελεύθερη Πόλη του Ντάντσιχ (το σημερινό Γκντασκ της Πολωνίας) το 1927 και πολλά από τα έργα του διαδραματίζονται στην πόλη αυτή.
Για πολλούς, ο Γκρας ήταν η φωνή της μεταπολεμικής γενιά της Γερμανίας που έφερε το βάρος της ενοχής των προγόνων της για τις ακρότητες που διέπραξαν οι Ναζί στην Ευρώπη. Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους μεταπολεμικούς συγγραφείς της Γερμανίας και πασίγνωστος για τις μαχητικές, αριστερές θέσεις του, ίσως ο γνωστότερος στο εξωτερικό Γερμανός λογοτέχνης των τελευταίων δεκαετιών.
Ο μανιώδης καπνιστής πίπας με το παχύ μουστάκι, δεν σταμάτησε ποτέ να φέρνει τη χώρα του σε αντιπαράθεση με το ναζιστικό παρελθόν της. Τα τελευταία χρόνια είχε ταχθεί ανοιχτά υπέρ του «κοκκινοπράσινου» συνασπισμού μεταξύ των Σοσιαλδημοκρατών του καγκελαρίου Γκέρχαρντ Σρέντερ με τους Πράσινους ενώ είχε επικρίνει σφοδρά και τη «σταυροφορία» του προέδρου των ΗΠΑ Τζορτζ Μπους στο Ιράκ. Το 2012, ο Γκρας έγραψε ένα ποίημα που επέκρινε την ευρωπαϊκή πολιτική για τη στάση της απέναντι στην Ελλάδα. Στο «Όνειδος της Ευρώπης» κατηγορούσε τους Ευρωπαίους γιατί καταδίκαζαν στη φτώχεια την Ελλάδα, τη «χώρα που συνέλαβε την ιδέα» της Ευρώπης.
Μεταξύ των γνωστότερων έργων του, γραμμένων σε μια πλούσια και μολαταύτα σαφή γλώσσα, γεμάτη με φαντασία και ειρωνία, ήταν: «Η γάτα και το ποντίκι», τα «Σκυλίσια χρόνια», «Ο Μπουτ, το ψάρι», η «Συνάντηση στη Βεστφαλία», ο «Αιώνας μου» και άλλα.
Ο συγγραφέας είχε αποκτήσει τέσσερα παιδιά και ζούσε μόνιμα στο Λύμπεκ, στη βόρεια Γερμανία.
Ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών της Γερμανίας, δήλωσε ότι το Βερολίνο θλίβεται βαθύτατα από την ανακοίνωση αυτής της «τραγικής είδησης».
Στον λογαριασμό του στο Twitter ο Βρετανός συγγραφέας Σαλμάν Ρούσντι αποχαιρέτισε τον «πραγματικό γίγαντα, πηγή έμπνευσης και φίλο» του. «Το ταμπούρλο παίζει για σένα, μικρέ Όσκαρ», έγραψε, παραπέμποντας στον ήρωα του «Τενεκεδένιου ταμπούρλου».
Το ποίημα που έγραψε ο Γκύντερ Γκρας για την Ελλάδα «Στο χάος κοντά, γιατί δεν συμμορφώθηκε στις αγορές• κι Εσύ μακριά από τη Χώρα, που Σου χάρισε το λίκνο.
Όσα Εσύ με την ψυχή ζήτησες και νόμισες πως βρήκες, τώρα θα καταλυθούν, και θα εκτιμηθούν σαν σκουριασμένα παλιοσίδερα.
Σαν οφειλέτης διαπομπευμένος και γυμνός, υποφέρει μια Χώρα• κι Εσύ, αντί για το ευχαριστώ που της οφείλεις, προσφέρεις λόγια κενά.
Καταδικασμένη σε φτώχεια η Χώρα αυτή, που ο πλούτος της κοσμεί Μουσεία: η λεία που Εσύ φυλάττεις.
Αυτοί που με τη δύναμη των όπλων είχαν επιτεθεί στη Χώρα την ευλογημένη με νησιά, στον στρατιωτικό τους σάκο κουβαλούσαν τον Χέλντερλιν.
Ελάχιστα αποδεκτή Χώρα, όμως οι πραξικοπηματίες της, κάποτε, από Εσένα, ως σύμμαχοι έγιναν αποδεκτοί.
Χώρα χωρίς δικαιώματα, που η ισχυρογνώμονη εξουσία ολοένα και περισσότερο της σφίγγει το ζωνάρι.
Σ' Εσένα αντιστέκεται φορώντας μαύρα η Αντιγόνη, και σ' όλη τη Χώρα πένθος ντύνεται ο λαός, που Εσένα φιλοξένησε.
Όμως, έξω από τη Χώρα, του Κροίσου οι ακόλουθοι και οι όμοιοί του όλα όσα έχουν τη λάμψη του χρυσού στοιβάζουν στο δικό Σου θησαυροφυλάκιο.
Πιες επιτέλους, πιες! κραυγάζουν οι εγκάθετοι των Επιτρόπων• όμως ο Σωκράτης, με οργή Σου επιστρέφει το κύπελλο γεμάτο ώς επάνω.
Θα καταραστούν εν χορώ, ό,τι είναι δικό Σου οι θεοί, που τον Ολυμπό τους η δική Σου θέληση ζητάει ν' απαλλοτριώσει.
Στερημένη από πνεύμα, Εσύ θα φθαρείς χωρίς τη Χώρα, που το πνεύμα της, Εσένα, Ευρώπη, εδημιούργησε».
Δήλωση του Προέδρου της Δημοκρατίας
«Ο Γκύντερ Γκρας χάραξε στην σύγχρονη παγκόσμια - και ιδίως ευρωπαϊκή - λογοτεχνία ανεξίτηλα σύμβολα Ανθρωπισμού και Δικαιοσύνης. Κι αυτό το βιώσαμε στον τόπο μας εντελώς πρόσφατα, μεσ’ από απτά δείγματα ανυπόκριτου και ανιδιοτελούς φιλελληνισμού, σε κρίσιμες για το λαό μας στιγμές. Για την Ελλάδα και τους Έλληνες το έργο του συνιστά πραγματική πνευματική παρακαταθήκη», δήλωσε ο Προέδρος της Δημοκρατίας, Προκόπης Παυλόπουλος, για την απώλεια του νομπελίστα συγγραφέα και ποιητή Γκύντερ Γκρας.
Δήλωση του πρωθυπουργού
Ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας για την απώλεια του Γκύντερ Γκρας δήλωσε:
«Η απώλεια του Γκύντερ Γκρας αφορά κάθε πολίτη της Ευρώπης. Σήμερα χάσαμε ένα από τα σημεία αναφοράς του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Και η Ελλάδα έχασε έναν πολύτιμο φίλο που δε δίστασε να σταθεί δίπλα στον ελληνικό λαό στις δύσκολες στιγμές της οικονομικής κρίσης, όταν τα στερεότυπά εναντίον της Ελλάδας βρίσκονταν στο απόγειό τους. Ο Γκύντερ Γκρας, δεν υπήρξε μόνο ο νομπελίστας βιρτουόζος του λόγου, αλλά και ο μαχητικός διανοούμενος της δημοκρατικής και κοινωνικής στράτευσης. Το ''τενεκεδένιο ταμπούρλο'' του είναι ανεξίτηλο ορόσημο της ευρωπαϊκής πολιτικής και αντιφασιστικής λογοτεχνίας. Στους δικούς του ανθρώπους, σε όλους και όλες που τον αγάπησαν, εκφράζω την ειλικρινή και βαθιά μου θλίψη».
naftemporiki.gr
