«Ακούμε να εκφράζονται αντισημιτικές προκαταλήψεις. Διακρίνουμε σαφώς τα κατάλοιπα του ιστορικού αντισημιτισμού, που ήταν άλλοτε διαδεδομένος στην Ευρώπη. Αλλά ας είμαστε ειλικρινείς και ας δούμε τα γεγονότα στο πλαίσιό τους. Η σημερινή Ευρώπη δεν είναι εκείνη των δεκαετιών του '30 και του '40. Το να προσποιείται κανείς το αντίθετο δεν ανταποκρίνεται στην αλήθεια.

Δεν πιστεύω πως στη σημερινή Ευρώπη πνέουν ρεύματα αντισημιτισμού», δήλωσε ο Ρομάνο Πρόντι κατά την έναρξη του σεμιναρίου για τον αντισημιτισμό που οργανώθηκε στις Βρυξέλλες από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τις κύριες οργανώσεις της εβραϊκής κοινότητας.

Λίγο νωρίτερα, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Εβραϊκού Κογκρέσου, ο Κόμπι Μπενατόφ, είχε ανοίξει το σεμινάριο τονίζοντας «ότι η ιστορία επαναλαμβάνεται. Η ιστορία της Ευρώπης είναι μια συνεχής σειρά διωγμών εναντίον των Εβραίων».

Πολύς λόγος έγινε τον τελευταίο καιρό, -αφορμή και για το σεμινάριο- για τη δημοσκόπηση που διενεργήθηκε για λογαριασμό της Κομισιόν σε δείγμα 7.500 Ευρωπαίων, και ανέδειξε το Ισραήλ σε υπ’ αριθμόν 1 κίνδυνο για την παγκόσμια ειρήνη μεταξύ 14 χωρών.

Αν όμως η κατάσταση διερευνηθεί σε βάθος, διαπιστώνει κανείς ότι το φαινόμενο είναι πιο σύνθετο. Αντί για αντισημιτισμό, ίσως είναι προτιμότερο να μιλάμε για εχθρότητα απέναντι στη σημερινή πολιτική της ισραηλινής κυβέρνησης, που συμπίπτει με την επιδείνωση της κρίσης στη Μέση Ανατολή. Αυτό που ξυπνάει δεν είναι τόσο τα φαντάσματα του παρελθόντος, όσο τα φαντάσματα του παρόντος: το Ιράκ, οι επιλογές του Μπους, η στρατηγική του Σαρόν.

Ο λεγόμενος αντισημιτισμός των Ευρωπαίων δεν μπορεί να «μετρηθεί» με δημοσκοπήσεις και να ερευνηθεί μέσα από κλισέ του τύπου «οι Εβραίοι μια προνομιούχος κοινωνική ομάδα, και οι φτωχοί και καταπιεσμένοι Αραβες». Υπάρχει μια πολιτισμική μεταβολή που έχει πολιτικά αίτια. Η υπόθεση των Παλαιστινίων και του αραβικού κόσμου αποδεικνύεται πιο ισχυρή.

* Η φωτογραφία του Ολλανδού Jerry Lampen για το Reuters «κλέβει» μία στιγμή από το μοιρολόι Παλαιστίνιας στη Γάζα το Νοέμβριο του 2003.