Η αλ Κάιντα είναι περισσότερο ένα κύκλωμα, παρά μια οργάνωση. Η ραχοκοκκαλιά της αποτελείται από τη γενιά των ανθρώπων που γνωρίστηκαν στο Αφγανιστάν μέχρι το 2001, σπούδασαν μαζί και στη συνέχεια παρέμειναν σε επαφή χάρη σε προσωπικές σχέσεις. Υστερα υπάρχουν οι «θυγατρικές», τοπικές οργανώσεις δηλαδή, όπως η οργάνωση της Καζαμπλάνκα, όπου οι άνθρωποι δρουν με την ταμπέλα της αλ Κάιντα, χωρίς όμως να έχουν υποχρεωτικά περάσει από το Αφγανιστάν ή να έχουν μια άμεση και συγκεκριμένη σχέση με την οργάνωση. Υπάρχει κι ένα τρίτο χαρακτηριστικό, προς το παρόν λιγότερο ορατό, αλλά πολύ σημαντικό: η αλ Κάιντα θα εγκαταλείψει την αυστηρά ισλαμική της βάση, καθώς οι πιέσεις της αστυνομίας έχουν απομονώσει τα στελέχη της. Ολα τα πρόσφατα μεγάλα κυκλώματα της οργάνωσης έχουν ένα σημαντικό αριθμό «προσηλύτων».
Αυτά λέει σε συνέντευξή του στη «Liberation» ο γάλλος ερευνητής Ολιβιέ Ρουα, ειδικός για τον μουσουλμανικό κόσμο και συγγραφέας του βιβλίου «Το παγκοσμιοποιημένο Ισλάμ».
Κατά την άποψή του, η αλ Κάιντα υπάρχει μόνο στο βαθμό που πραγματοποιεί επιθέσεις. Δεν θα μπορούσε να εγκαταλείψει την ένοπλη βία για να περάσει στην πολιτική. Πρόκειται για μια οργάνωση εξ ορισμού τρομοκρατική. Οι επιθέσεις της πρέπει να αναφέρονται στην πρώτη σελίδα των εφημερίδων. Για το λόγο αυτό, εξασφαλίζει ότι τα θύματά της είναι ταυτόχρονα σχετικά εύκολα και ότι θα γίνουν «πρωτοσέλιδο». Στις μουσουλμανικές χώρες, για παράδειγμα, η αλ Κάιντα δεν επιτίθεται ποτέ στο κράτος: το να κτυπήσει ένα στρατώνα στην Ινδονησία δεν θα είχε κανέναν αντίκτυπο, το να προκαλέσει όμως μακελειό σε ένα νυχτερινό κέντρο του Μπαλί είναι εντυπωσιακό. Αυτό το είδος στόχων δείχνει και τις δυσκολίες της αλ Κάιντα, η οποία αποδυναμώθηκε αρκετά από την επέμβαση στο Αφγανιστάν και δεν μπορεί να επαναλάβει επιθέσεις όπως εκείνες στους Δίδυμους Πύργους.
Οι επιθέσεις της περασμένης Πέμπτης, συνεχίζει ο Ολιβιέ Ρουα, από τη μια πλευρά πλήττουν τη δυτική κοινή γνώμη κι από την άλλη επιτρέπουν την επανασύνδεση της αλ Κάιντα με τον πόλεμο στο Ιράκ, αφού η Ισπανία υποστήριξε την αμερικανική επέμβαση. Το πρόβλημα της αλ-Κάιντα είναι η απουσία της νομιμότητάς της στη Μέση Ανατολή και το γεγονός ότι παίζει περιφερειακό ρόλο στον μουσουλμανικό κόσμο. Προκειμένου να νομιμοποιηθεί, προσπαθεί έτσι να συνδέσει τα βαγόνια της με τις συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή. Η Μαδρίτη επιτρέπει τη συσχέτιση του Ιράκ με την Ισπανία.
Το είδος της στρατηγικής που ακολουθεί, όμως, η αλ Κάιντα έχει τα όριά του. Ηδη παρατηρούνται φαινόμενα απόρριψης στη μουσουλμανική κοινή γνώμη.
Η επίλυση του παλαιστινιακού προβλήματος θα σταματούσε αυτό το είδος τρομοκρατίας; «Δεν πιστεύω πως υπάρχει άμεση σχέση ανάμεσα στα δύο φαινόμενα. Δεν υπάρχει στην οργάνωση αυτή κανείς Παλαιστίνιος που να έχει ζήσει στα κατεχόμενα εδάφη. Οι Παλαιστίνιοι της αλ Κάιντα είναι παιδιά προσφύγων».
Πώς μπορεί να καταπολεμηθεί αυτό το είδος τρομοκρατίας; Πέρα από την αστυνομία, τις μυστικές υπηρεσίες και τη δικαιοσύνη, σε πολιτικό επίπεδο, πρέπει να εξασφαλιστεί ότι η οργάνωση αυτή –που δεν έχει ούτε πολιτικό σκέλος ούτε οπαδούς, διανοούμενους, εφημερίδες ή συνδικάτα- δεν έχει κοινωνική βάση. Ο μόνος τρόπος να επιτευχθεί κάτι τέτοιο είναι η ενσωμάτωση του ισλάμ και των μουσουλμάνων.
Πηγές: Liberation, ΑΠΕ
