ΙΣΤΟΡΙΚΗ ημέρα για την Ευρωπαϊκή Ένωση η αυριανή, καθώς υποδέχεται στους κόλπους της 10 νέα μέλη: τη Λετονία, τη Λιθουανία, την Εσθονία, την Πολωνία, τη Σλοβακία, την Ουγγαρία, την Τσεχία, τη Σλοβενία, τη Μάλτα και την Κύπρο.

Με εξαίρεση την Κύπρο και τη Μάλτα, οι υπόλοιπες χώρες ανήκαν πριν από 14 χρόνια στην Κομεκόν, την αντίστοιχη με την Ευρωπαϊκή Κοινότητα Ένωση της Ανατολικής Ευρώπης.

Θα συνενωθεί μια μεγάλη, υγιής οικονομία 375 εκατομμυρίων κατοίκων, και μία ομάδα χωρών, λιγότερο πλουσίων, με 75 εκατομμύρια κατοίκους. Η αύξηση του πληθυσμού (20%) και της έκτασης (23%) που θα προκύψει είναι πάντως μικρότερη από τις προηγούμενες. Η διεύρυνση του 1973 που περιελάμβανε τη Μεγάλη Βρετανία, τη Δανία και την Ιρλανδία, ήταν αναλογικά μεγαλύτερη από άποψη πληθυσμού.

Η διεύρυνση του 1995 που περιλάμβανε την Αυστρία, τη Σουηδία και τη Φινλανδία ήταν αναλογικά μεγαλύτερη από άποψη έκτασης. Η διαφορά βρίσκεται στον αριθμό των κρατών και στο εισόδημά τους. Το μέσο κατά κεφαλή ΑΕΠ των μελλοντικών μελών κυμαίνεται σχεδόν στο 40% -45% των σημερινών μελών (σε ισοτιμίες αγοραστικής δύναμης).

Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ρομάνο Πρόντι, «προσγείωσε» πάντως αυτούς που θριαμβολογούν για τη διεύρυνση της Ε.Ε. προειδοποιώντας για τον σκληρό ανταγωνισμό που θα δημιουργηθεί στον τομέα της εργασίας και για το χάος που θα επικρατήσει, εάν δεν θεσπιστούν κανόνες για την Ευρώπη των «25».

Σε συνεντεύξεις του που δημοσιεύονται σε δύο εφημερίδες ο Πρόντι εκφράζει κατ' αρχήν την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι μετά τη διεύρυνση η Ευρώπη «θα μπορέσει επιτέλους να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στον κόσμο». Δεν παραλείπει όμως να επισημάνει και σημαντικά προβλήματα που θα δημιουργηθούν.

Αναφέρεται συγκεκριμένα στην είσοδο των χωρών της ανατολικής Ευρώπης που διαθέτουν εργατικό δυναμικό με υψηλή επίπεδο μόρφωσης, γεγονός που θα επιφέρει την αναδιανομή της απασχόλησης στην Ε.Ε.. «Η διεύρυνση μάς προσφέρει περισσότερες ευκαιρίες αλλά και μεγαλύτερο ανταγωνισμό», επισημαίνει στην ''Wall Street Journal''.

Σε συνέντευξή του στην εφημερίδα ''Les Echos'', ο Πρόντι αναφέρεται στο νέο σύνταγμα της Ε.Ε. και τονίζει πως, εάν οι 25 χώρες - μέλη δεν συμφωνήσουν, υπάρχει κίνδυνος να παραλύσουν οι μηχανισμοί λήψης αποφάσεων.

Εκφράζει, επίσης, την ανησυχία του για την απόφαση του βρετανού πρωθυπουργού Τόνι Μπλερ να προκηρύξει δημοψήφισμα για το νέο σύνταγμα. «Το να γίνει δημοψήφισμα τη στιγμή που όλες οι δημοσκοπήσεις είναι εναντίον του συντάγματος, θέτει πολλά ερωτηματικά», δήλωσε χαρακτηριστικά.

«Το τέλος της διαιρεμένης Ευρώπης»

Η διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι το τέλος της μεγάλης διαίρεσης της ηπείρου, δήλωσε από τη Βαρσοβία ο πρόεδρος της Γερμανίας Γιοχάνες Ράου.

«Για τη Γερμανία και την Πολωνία αρχίζει ένα τελείως νέο κεφάλαιο στις σχέσεις τους», τόνισε μιλώντας στο πολωνικό κοινοβούλιο. Ο Ράου επισήμανε ακόμα πως «η ένταξη στην Ε.Ε. νέων κρατών - μελών δεν είναι μια πράξη φιλανθρωπίας της δυτικής Ευρώπης αλλά μια ιστορική ανάγκη».

Στη συνεδρίαση του πολωνικού κοινοβουλίου παραβρέθηκε και ο ευρωπαίος επίτροπος αρμόδιος για τη διεύρυνση Γκίντερ Φερχόιγκεν ο οποίος δήλωσε: »Η 1η Μαΐου είναι η απάντηση της Ευρώπης στο τέλος του Ψυχρού Πολέμου και μια ευκαιρία να επουλωθούν οι πληγές του παρελθόντος, πληγές που προκλήθηκαν από τους πολέμους και τις δικτατορίες».

«Από ιστορικής πλευράς, η 1η Μαΐου 2004, είναι μια ημερομηνία που αξίζει να γιορτάζει κανείς. Η ένταξη των οκτώ, πρώην κομμουνιστικών χωρών στην Ευρωπαϊκή Ένωση - μαζί με τη Μάλτα και την Κύπρο- σηματοδοτεί την επίσημη άρση του διαχωρισμού μεταξύ των πρώην κομμουνιστικών χωρών από την υπόλοιπη Ευρώπη. Παράλληλα, η ένταξη των νέων μελών δημιουργεί ίσως τη μεγαλύτερη ζώνη πολιτικής αρμονίας που έχει μέχρι στιγμής υπάρξει στην περιοχή», επισημαίνει η Wall Street Journal.

«Από οικονομικής άποψης όμως, τα μεγέθη είναι λιγότερο εντυπωσιακά. Οι νέες χώρες προσθέτουν μόλις 4% στο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν της Ε.Ε. Το μεγαλύτερο μέρος αυτού του ποσοστού έχει ήδη ενσωματωθεί στην Ευρώπη -περίπου το 70% των εμπορικών συναλλαγών των νέων μελών πραγματοποιείται εντός της Ε.Ε., ενώ ήδη παρατηρείται σημαντική διακίνηση επενδυτικού κεφαλαίου αλλά και ανθρώπινου δυναμικού εντός και εκτός των χωρών αυτών. Μπορεί να αναμένουμε πολύ περισσότερα, όμως τα οφέλη από τα φθηνά εργατικά χέρια έχουν ήδη προεξοφληθεί».

Πηγές: ΑΠΕ, Wall Street Journal, Reuters