Επιστήμονες ανακάλυψαν έναν άγνωστο μέχρι σήμερα μηχανισμό που ο διαστημικός καιρός επιδρά στη γήινη ατμόσφαιρα στην περιοχή των πόλων, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο για την κατανόηση περιοδικών μεταβολών οι οποίες παρατηρούνται κατά τη διάρκεια του χειμώνα και μέχρι σήμερα παραμένουν ανεξήγητες.
Η έρευνά τους, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Communications, θα μπορούσε να βελτιώσει σημαντικά τις εποχικές μετεωρολογικές προγνώσεις.
Οι επιστήμονες που υπογράφουν το άρθρο προέρχονται από το Φινλανδικό Μετεωρολογικό Ινστιτούτο, το πανεπιστήμιο του Οτάγκο στη Νέα Ζηλανδία και τη Βρετανική Ερευνητική Ομάδα της Ανταρκτικής (BAS).
Σε αυτό περιγράφουν πώς, μελετώντας δεδομένα από τρεις διαφορετικούς δορυφόρους που καλύπτουν μια χρονική περίοδο 11 χρόνων, βρήκαν ότι τα ενεργητικά ηλεκτρόνια από την εξωτερική ζώνη ακτινοβολίας «Βαν Άλεν» αλληλεπιδρούν με τα ανώτερα στρώματα της γήινης ατμόσφαιρας, προκαλώντας μείωση του όζοντος.
Τα ηλεκτρόνια εκπέμπονται από την ήλιο και, φτάνοντας στη «γειτονιά» του πλανήτη μας, παγιδεύονται στη ζώνη ακτινοβολίας από το γήινο μαγνητικό πεδίο. Κατά τη διάρκεια των γεωμαγνητικών καταιγίδων, όμως, ένα ποσοστό τους επιταχύνεται και «βομβαρδίζει» την ατμόσφαιρα, στην περιοχή των πόλων.
Αυτό το περιοδικό φαινόμενο έχει σαν αποτέλεσμα να μειώνεται παροδικά το ατμοσφαιρικό όζον, κάτι που με τη σειρά του φαίνεται πως εξηγεί τις αλλαγές που παρατηρούνται τότε στη διεύθυνση και την ένταση των ανέμων που πνέουν στο Βόρειο ημισφαίριο και οι οποίες επιδρούν στη θερμοκρασία. Μάλιστα, σύμφωνα με τους ερευνητές, με αυτόν τον τρόπο η θερμοκρασία μπορεί να αυξηθεί ή να μειωθεί έως και 5 βαθμούς Κελσίου.
Όπως αναφέρει ο δρ Μαρκ Κλίφερντ από τη Βρετανική Ερευνητική Ομάδα της Ανταρκτικής στο σάιτ της BAS, «Η έρευνά μας ανέδειξε ένα βασικό “κρίκο” στην αλυσιδωτή αντίδραση που επιτρέπει στα ηλεκτρόνια να επιδρούν στα καιρικά συστήματα – και τον οποίο δεν κατανοούσαμε προηγουμένως.
Θα μπορούσε να μας βοηθήσει σε καλύτερες εποχικές προγνώσεις, ώστε για παράδειγμα να μπορούμε να προβλέψουμε με μεγαλύτερη βεβαιότητα αν ο επόμενος χειμώνας στην Ευρώπη θα είναι ιδιαίτερα βαρύς».
