Ο Ηρακλειώτης σκηνοθέτης Γιάννης Σμαραγδής, με επιστολή του, κάνει έκκληση στους απανταχού Έλληνες και Κρήτες να σωθεί το σπίτι του Νίκου Καζαντζάκη στην Αντίμπ της Γαλλίας και να περάσει σε ελληνικά χέρια.
Πρόκειται για το σπίτι στο οποίο ο Νίκος Καζαντζάκης έζησε μετά την παραίτησή του από την Unesco, το 1948, προκειμένου να αφοσιωθεί στο λογοτεχνικό έργο του. Ακολούθησε μία ιδιαίτερα παραγωγική περίοδος για τον μεγάλο διανοητή, στην οποία ολοκλήρωσε το μεγαλύτερο μέρος του πεζογραφικού έργου του. Σε αυτό το σπίτι, ο Νίκος Καζαντζάκης με τη σύζυγό του Ελένη διέμεναν έως το 1957 και είναι το σπίτι που ο σημαντικός συγγραφέας αποκαλούσε «το κουκούλι μου». Εκεί ζούσε όταν «Ο Ζορμπάς» βραβεύτηκε ως το καλύτερο ξένο βιβλίο και όταν το 1956 του απένειμαν το Διεθνές Βραβείο Ειρήνης. Στη συνέχεια, το σπίτι πέρασε στην ιδιοκτησία της συζύγου του, η οποία το πούλησε στους σημερινούς ιδιοκτήτες του, που τώρα με τη σειρά τους προχωρούν στην πώλησή του.
Το γραφείο του Νίκου Καζαντζάκη, στο σπίτι του στην Αντίμπ.
Με την επιστολή του, ο Γιάννης Σμαραγδής, ο οποίος ετοιμάζει την ταινία «Νίκος Καζαντζάκης», προσπαθεί να κινητοποιήσει όλους τους Έλληνες, τονίζοντας: «Ηρακλειώτες, Κρήτες, απανταχού Έλληνες, γρηγορείτε! Δεν πρέπει να χαθεί αυτή η ευκαιρία να ξεπλύνουμε τη ντροπή μας για όσα έπρεπε να είχαμε κάνει γι΄ αυτόν τον Μεγάλο Έλληνα, που πίστευε απεριόριστα στο αιώνιο Ελληνικό Φως και που εκτός των άλλων είχε γράψει: "Η Ελλάδα είναι ευλογημένος τόπος και θα επιζεί στους αιώνες μέσα από διαδοχικά θαύματα και χαιρόμουν που ήμουν άνθρωπος, άνθρωπος και Έλληνας". Η μελλοντική μεγάλη Ελλάδα δεν θα μας συγχωρέσει αν δεν δείξουμε έμπρακτα την αγάπη μας γι΄ αυτόν τον περήφανο και ελπιδοφόρο Έλληνα. Να βρούμε τρόπο το σπίτι του Καζαντζάκη στην Αντίμπ της Γαλλίας να περάσει σε Ελληνικά χέρια».
Σε άλλο σημείο της επιστολής, ο Γιάννης Σμαραγδής, μιλώντας για το σπίτι του Νίκου Καζαντζάκη στο Ηράκλειο της Κρήτης, αναφέρει: «Πριν από κάποια χρόνια η ολιγωρία και η ανευθυνότητα ανθρώπων που διοικούσαν τον Δήμο Ηρακλείου, άφησαν να γκρεμιστεί το σπίτι στο οποίο γεννήθηκε και ανδρώθηκε στο κέντρο του Ηρακλείου Κρήτης ο Μεγαλύτερος και πιο πολυδιαβασμένος Έλληνας συγγραφέας μετά τον Όμηρο, ο Ηρακλειώτης και μέγας οικουμενικός Νίκος Καζαντζάκης. Αργότερα, αντίστοιχοι δημοτικοί άρχοντες έδωσαν το όνομά του στο Αεροδρόμιο… Αλλά το σπίτι του, εκεί που οι Μοίρες τον ευλόγησαν δεν υπάρχει, έγινε πάρκινγκ…».
«Αυτήν τη ντροπή ποιος θα μπορούσε να την ξεπλύνει; Μπορεί να την ξεπλύνει όποιος ή όποιοι αγοράσουν το σπίτι του Καζαντζάκη στην Αντίμπ της Γαλλίας, εκεί όπου έγραψε αριστουργήματα, αυτοεξόριστος από τη χώρα του, που υπεραγαπούσε. Στο σπίτι αυτό άντεξε την ασέβεια Ελλήνων ομότεχνών του να εμποδίσουν λυσσωδώς τη βράβευσή του με το Νόμπελ Λογοτεχνίας και τόσα άλλα πικρά, πικρότατα», προσθέτει ο Γιάννης Σμαραγδής.
Ο Νίκος Καζαντζάκης με την σύζυγό του Ελένη στο σπίτι τους στην Αντίμπ, 1957.
Ο Νίκος Καζαντζάκης είχε εγκατασταθεί με την σύζυγό του Ελένη από το 1948 και για αρκετά χρόνια στην μικρή παραθαλάσσια πόλη της Αντίμπ. Σε αυτό το μαγικό σημείο της Γαλλικής Ριβιέρας, εντός της παλιάς πόλης, η οποία περικλείεται περιμετρικά από τείχη, ο Νίκος Καζαντζάκης είχε εμπνευστεί και γράψει μερικά από τα πιο γνωστά μυθιστορήματά του, όπως το «Ο Χριστός ξανασταυρώνεται», το «Αλέξης Ζορμπάς» και το «Ο Καπετάν Μιχάλης».
Το καθιστικό του σπιτιού.
Η Μελίνα Μερκούρη, η οποία είχε επισκεφθεί εκείνο το διάστημα παρέα με τον Ζυλ Ντασέν τον Νίκο Καζαντζάκη, είχε περιγράψει έναν περίπατο που είχαν κάνει οι τρεις τους περιμετρικά των τειχών της Αντίμπ: «Ο άνθρωπος που υποτίθεται ότι ήταν τόσο άρρωστος (σημ. βρισκόταν σε προχωρημένη κατάσταση λευχαιμίας) ήταν ισάξιος πεζοπόρος του Ντασέν. Αγωνιζόμουν για να τους προλάβω. Έκαναν όλο το γύρο των οχυρών της Αντίμπ. Ο Καζαντζάκης μιλούσε για την Ελλάδα μ’ αγάπη και πάθος. Κατάλαβα πόσο δύσκολη έπρεπε να είναι η εξορία του, αλλά δεν μπορούσε ν’ ανεχθεί τους Έλληνες που παρέδωσαν τη χώρα τους στον ξένο έλεγχο, στο ξένο χρήμα και που αποκτούσαν ξενικούς τρόπους. Η ομιλία του ήταν γεμάτη εικόνες. Πολύ ποιητικές και πολύ κρητικές. Οι Κρητικοί είναι λίγο υπεράνθρωποι. Προκαλούν τους Θεούς κι ανεβαίνουν σε βουνοκορφές».
Στην Αντίμπ, εκτός από μια πλατεία με το όνομα «Νίκος Καζαντζάκης», σχεδόν μπροστά στο σπίτι όπου διέμενε στην οδό Rue du Bas Castelet, υπάρχει ένα καταπράσινο σοκάκι με ένα παγκάκι, πάνω από το οποίο είναι αναρτημένη μια μαρμάρινη πλακέτα προς τιμήν του.
naftemporiki.gr
