Αναδημοσίευση από τη «Ναυτεμπορική»
Οι Σκωτσέζοι αποφάσισαν τελικά πως είναι «καλύτερα μαζί», παραμένοντας στην οικογένεια του Ηνωμένου Βασιλείου.
Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι επέλεξαν και διατήρηση του status quo.
Το «όχι» στην απόσχιση συνοδεύεται από ακόμη ένα μεγαλύτερο «όχι» στη διατήρηση των υφιστάμενων σχέσεων με το Λονδίνο και την κεντρικά καθορισμένη οικονομική πολιτική.
Η βρετανική ένωση, η οποία μετράει ήδη 307 χρόνια ζωής, συνεχίζει να υφίσταται αλλά δεν θα είναι ποτέ πια ίδια. Ενα μέλος της θα αποφασίζει αυτόνομα σε εξαιρετικά κρίσιμους τομείς, όπως αυτοί της φορολογίας και του κοινωνικού κράτους.
Και αυτό είναι κάτι που απασχολεί τις ηγεσίες πέρα από τα βρετανικά σύνορα. Ολόκληρη η Ευρώπη, που είχε σταθερά στραμμένο το βλέμμα στη Σκωτία, υποδέχθηκε, όπως και οι αγορές, με ανακούφιση το αποτέλεσμα της σκωτσέζικης κάλπης.
Δεν μπορεί, όμως, παρά να προβληματίζεται για το αύριο.
Το σκωτσέζικο αποσχιστικό κίνημα, αν και ηττήθηκε, απέδειξε ότι είναι ισχυρότερο από ό,τι οι πολιτικές και οικονομικές ελίτ υπολόγιζαν.
Δύο στους πέντε Σκωτσέζους και η μεγαλύτερη πόλη τους, η Γλασκόβη, είπαν «ναι» στην ανεξαρτησία, αψηφώντας τις απειλές τραπεζών και μεγάλων επιχειρήσεων ότι θα «μεταναστεύσουν».
Εδωσε δε την ευκαιρία και σε άλλες αυτονομιστικές φωνές, από την Καταλονία και το Τιρόλο έως τη Φλαμανδία και τη Βαυαρία να επανέλθουν στο προσκήνιο με νέα δυναμική, αναστατώνοντας, όπως διεφάνη, τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και τις Βρυξέλλες.
Αν και εκκινούν από τελείως διαφορετικές αφετηρίες, εκπροσωπώντας συμφέροντα και αιτήματα συνδεόμενα με τα προβλήματα και τις ιδιαιτερότητες της κάθε περιοχής, αν και φέρουν διαφορετικό ιδεολογικό μανδύα, τα κινήματα αυτά έχουν μία κοινή συνισταμένη: θρέφονται από τη σημερινή κρίση (οικονομική, κοινωνική, ηθική) ως ρεύμα διαμαρτυρίας κατά των κατεστημένων πολιτικών.
Και αν στην περίπτωση των Σκωτσέζων οι υποστηρικτές της ανεξαρτησίας ήταν υπέρ της παραμονής στην Ευρωπαϊκή Ενωση, δεν συμβαίνει το ίδιο και με άλλες περιπτώσεις, όπου οι φωνές των αυτονομιστών ενώνονται με εκείνες των ευρωσκεπτικιστών, που καταγγέλλουν τις Βρυξέλλες, όχι μόνο για την επιμονή τους στην καταστροφική λιτότητα, αλλά ως πηγή κάθε κακού.
Τα αποσχιστικά κινήματα του σήμερα δεν έχουν πολλές ομοιότητες με τα εθνικιστικά κινήματα εκείνα, που τις δύο τελευταίες δεκαετίες άλλαξαν τα σύνορα της Ευρώπης, είτε βίαια, όπως στην περίπτωση της Γιουγκοσλαβίας είτε με βελούδινα διαζύγια, όπως στην περίπτωση της Τσεχοσλοβακίας.
Και μπορεί η περίπτωση της Κριμαίας να χτύπησε τον κώδωνα του κινδύνου, λίγοι ωστόσο φαίνεται να φοβούνται μία ευρεία αλλαγή των συνόρων. Τα σύνορα, όμως, δεν είναι το μόνο πρόβλημα. Εν απουσία πραγματικής συνοχής και αισθήματος ενότητας, η «Ευρώπη της ολοκλήρωσης» εμφανίζεται πιο «κατακερματισμένη» από ποτέ.
ΝΑΤΑΣΑ ΣΤΑΣΙΝΟΥ - [email protected]
