Μέσα ή έξω από το Ηνωμένο Βασίλειο; Η Σκωτία βρίσκεται αντιμέτωπη με το μέλλον της. Η αβεβαιότητα γύρω από τον οικονομικό αντίκτυπο της ενδεχόμενης απόσχισης ανάγεται σε βαρόμετρο για το αποτέλεσμα, το οποίο συγκεντρώνει έντονο διεθνές ενδιαφέρον αφενός λόγω των αναμενόμενων επιπτώσεων στη Μεγάλη Βρετανία και την ΕΕ, αφετέρου επειδή θεωρείται ικανό να δρομολογήσει εξελίξεις ευρύτερα σε περιοχές που εγείρουν θέμα αυτονόμησης.
Peter Geoghegan, δημοσιογράφος, Εδιμβούργο
«Μέσα από τις διαδοχικές σφυγμομετρήσεις, λίγο πριν από το δημοψήφισμα με αντικείμενο την ανεξαρτητοποίηση, προκύπτει ένα 51% για το ‘όχι’ και ένα 49% για το ‘ναι’. To μόνο σίγουρο είναι ότι προσωπικά δεν θα στοιχημάτιζα για το αποτέλεσμα», αναφέρει χαρακτηριστικά στο naftemporiki.gr ο Peter Geoghegan, Ιρλανδός δημοσιογράφος στο Εδιμβούργο, μεταφέροντας ένα κλίμα μεγάλης αβεβαιότητας το οποίο επικρατεί αυτές τις ώρες στη σκωτσέζικη πρωτεύουσα· μεταξύ άλλων λόγω των αμφιβολιών γύρω από την αξιοπιστία των δημοσκοπήσεων, υπό την έννοια ότι οι συναισθηματικά φορτισμένες τοποθετήσεις δίνουν και παίρνουν στη Σκωτία εν μέσω μιας μακράς καμπάνιας υπέρ του «ναι» η οποία έχει κινητοποιήσει κοινωνικές ομάδες δυσαρεστημένες από το πολιτικό σύστημα.
Οι απαντήσεις απέναντι στο ερώτημα του δημοψηφίσματος «πρέπει η Σκωτία να είναι μία ανεξάρτητη χώρα;» έχουν ταξικά αλλά και ηλικιακά χαρακτηριστικά. Υπέρ του «ναι» τάσσεται το 60% με δείγμα το φτωχότερο 20% της χώρας, έναντι 25% με δείγμα τα πιο εύπορα κοινωνικά στρώματα. Υπέρ του «όχι» τάσσεται το 70% των πολιτών άνω των 55 ετών.
Στο δημοψήφισμα μπορούν να ψηφίσουν όλοι οι κάτοικοι της Σκωτίας άνω των 16 ετών, δηλαδή περισσότεροι από 4 εκατ. πολίτες. Για την έκδοση αποτελέσματος απαιτείται απλή πλειοψηφία.
Το δημοψήφισμα για την πιθανή ανεξαρτητοποίηση της Σκωτίας από το Ηνωμένο Βασίλειο είναι αναγκαστικό αποτέλεσμα της αντίστοιχης προεκλογικής δέσμευσης του κυβερνώντος Σκωτσέζικου Εθνικού Κόμματος υπό τον πρωθυπουργό Άλεξ Άλμοντ, το οποίο απέσπασε την κοινοβουλευτική πλειοψηφία το 2011.
«Γιατί ανεξαρτησία; Επειδή μπορούμε να σταθούμε στα πόδια μας. Είμαστε μία πλούσια χώρα και όπως όλα δείχνουν δεν μας εξυπηρετεί πλέον να είμαστε μέρος της ένωσης με το υπόλοιπο Βασίλειο», αναφέρει χαρακτηριστικά στο naftemporiki.gr η Sarah Gilhespie, γραμματέας του σκωτσέζικου συλλόγου The Saint Andrew’ s Society στην Αθήνα, η οποία μεταφέρει μία εικόνα διχασμού που επικρατεί ακόμη και στη δική της οικογένεια στη Σκωτία. Διασκεδάζοντας τις εντυπώσεις από την πόλωση η οποία χαρακτηρίζει αυτές τις μέρες την πατρίδα της, υπενθυμίζει με χαμόγελο όσα δεν χωρίζουν αλλά ενώνουν τους Σκωτσέζους και είναι μόνο ευχάριστα: ο χορός και το ουίσκι.
Σαφώς πιο προβληματισμένοι εμφανίζονται δύο άλλοι Σκωτσέζοι κάτοικοι της Αθήνας , έτερα μέλη του συλλόγου. Αν την ερχόμενη Πέμπτη βρισκόταν στη χώρα της, η Valerie Bodington θα ψήφιζε «όχι» στην απεμπλοκή από το Ηνωμένο Βασίλειο, μεταξύ άλλων επικαλούμενη το επιχείρημα ότι τα 5 εκατ. πληθυσμού της Σκωτίας μόνα τους θα έχουν λιγότερες δυνατότητες από τα 60 εκατ. πληθυσμού που μετρά σήμερα συνολικά το Ηνωμένο Βασίλειο. Αναποφάσιστος δηλώνει από την πλευρά του ο Richard Coulton, ο οποίος πάντως προσδοκά σε μία μάλλον βολική εξέλιξη: Οι Σκωτσέζοι να ψηφίσουν «όχι» αλλά με οριακή πλειοψηφία, ώστε την ίδια ώρα να μπορεί η χώρα του ευκολότερα να αξιώσει από το Λονδίνο μεγαλύτερη αυτονομία στο πλαίσιο της συμμετοχής στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Η Σκωτία υπέγραψε την ενωτική πράξη με το Ηνωμένο Βασίλειο το 1707. Το 1998 εγκαθιδρύθηκε το Κοινοβούλιο της Σκωτίας. Η ψηφοφορία της 18ης Σεπτεμβρίου 2014 με διακύβευμα την ανεξαρτησία προβάλλει αμφίρροπη.
Μέσα σε ένα περίπλοκο σκηνικό, όλο και πιο δραματικό όσο πλησιάζει η ώρα της κάλπης, ο Peter Geoghegan ξεχωρίζει το στοιχείο που πιθανότατα θα κρίνει την έκβαση του αποτελέσματος: «Στο τέλος της ημέρας, αν η Σκωτία ψηφίσει ‘όχι’, θα είναι επειδή ο κόσμος φοβάται ότι τα πράγματα μπορεί να γίνουν χειρότερα εκτός Ηνωμένου Βασιλείου. Και αν πολλοί Σκωτσέζοι θα ήθελαν να ψηφίσουν ‘ναι’, η καρδιά τους λέει ‘ναι’, αλλά το μυαλό τους λέει ‘όχι’. Ανησυχούν ιδιαίτερα για τον πιθανό αντίκτυπο στην οικονομία. Και αυτό είναι το πεδίο στο οποίο εστιάζει η καμπάνια του ‘όχι’. Ο αντίκτυπος στην οικονομία».
Πάντως ο Νεκτάριος Σανταμούρης, Έλληνας λάτρης της κέλτικης μουσικής, δηλώνει πεπεισμένος ότι η Σκωτία μπορεί και πρέπει σε κάθε περίπτωση να ανεξαρτητοποιηθεί, μιλώντας για μία υπέροχη χώρα, με ωραίους ανθρώπους και κατά τη γνώμη του άφθονους πόρους. Επιστρατεύει μάλιστα κάθε μέσο προς αυτήν την κατεύθυνση, όπως είναι οι ήχοι της γκάιντας· του παραδοσιακού σκωτσέζικου πνευστού που «χτυπά» στην καρδιά, μερικές φορές αψηφώντας το μυαλό.
ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΩΣΤΟΥΛΑΣ
[email protected]
@VasKostoulas
Κάμερα / Μοντάζ: Βάνιας Σταυρακάκης
