Το άσθμα είναι μια χρόνια πάθηση του αναπνευστικού συστήματος, που προκαλεί φλεγμονή και στένωση των βρόγχων (δηλαδή των στομίων από τα οποία εισέρχεται αέρας στους πνεύμονες).
Αποτελεί ένα παγκόσμιο πρόβλημα υγείας από το οποίο πάσχουν περίπου 300.000.000 άτομα στον κόσμο ενώ στην χώρα μας περίπου 500.000 άτομα (παιδιά και ενήλικες).
Εκδηλώνεται με δύσπνοια, βήχα, συριγμό ( ‘’σφύριγμα της αναπνοής΄΄ ή ‘’γατάκια’’) ή και συνδυασμό των παραπάνω συμπτωμάτων.
Κύριες μορφές του άσθματος είναι το εξωγενές και το ενδογενές.
Το εξωγενές εμφανίζεται στην παιδική ηλικία και έχει σαν αιτίες παράγοντες όπως η σκόνη, το τρίχωμα της γάτας, τα οικιακά ακάρεα, το κάπνισμα των γονέων, την ατμοσφαιρική ρύπανση κλπ.
Στο ενδογενές άσθμα η αιτία είναι άγνωστη.
Άλλες μορφές άσθματος είναι:
• Το άσθμα μετά από άσκηση (εμφάνιση δύσπνοιας, βήχα ή συριγμού μετά από άσκηση)
• Το επαγγελματικό άσθμα (εμφανίζεται σε επαγγέλματα με έκθεση σε σκόνη ή σε αέρια)
• Και το νυχτερινό άσθμα με συμπτώματα τα οποία εμφανίζονται κατά τη διάρκεια της νύχτας
Οι αιτίες που προκαλούν το βρογχικό άσθμα είναι:
1. Οι διάφορες λοιμώξεις του αναπνευστικού (όπως τα κρυολογήματα, η γρίπη κλπ)
2. Ουσίες που προκαλούν αλλεργία (όπως γύρη φυτών ή δέντρων, μύκητες, οικιακή σκόνη, τρίχες, φάρμακα, γαλακτοκομικά προϊόντα, οστρακοειδή κλπ)
3. Ψυχολογικοί παράγοντες (όπως η έντονη χαρά,η λύπη και το στρες)
4. Περιβαλλοντικοί παράγοντες (όπως η ατμοσφαιρική ρύπανση)
5. Εργασιακοί παράγοντες (όπως η έκθεση σε ρύπους από την εργασία μας), προκαλώντας μία ειδική μορφή άσθματος που λέγεται επαγγελματικό βρογχικό άσθμα.
Η διάγνωση του άσθματος γίνεται με τη λήψη του ιστορικού και τα συμπτώματα του ασθενούς, καθώς επίσης και με την ανταπόκριση που εμφανίζει στη θεραπεία που προτείνει ο Πνευμονολόγος.
Ωστόσο πολλές φορές χρειάζεται να γίνουν κάποιες εξετάσεις προκειμένου να βοηθήσουν στη διάγνωση του άσθματος.
Οι εξετάσεις αυτές είναι:
Η Σπιρομέτρηση:
Η Σπιρομέτρηση μετράει τη λειτουργία των πνευμόνων αξιολογώντας τη ροή του αέρα μέσα σε αυτούς.
Αποτελεί την πλέον ειδική εξέταση για τη διάγνωση, την παρακολούθηση και την επιλογή της θεραπείας για το βρογχικό άσθμα.
Η Ροομέτρηση:
Γίνεται με το ροόμετρο το οποίο μετράει τη μέγιστη ροή του αέρα που μπορεί ο ασθενής να πετύχει σε μια δυναμική εκπνοή.
Υπάρχουν αναλογικά και ηλεκτρονικά ροόμετρα τα οποία χρησιμεύουν κυρίως για την παρακολούθηση της αναπνευστικής λειτουργίας στο σπίτι, ιδιαίτερα σε ασθενείς με δύσκολα αντιμετωπιζόμενο άσθμα.
Δοκιμασία πρόκλησης:
Στη δοκιμασία πρόκλησης χορηγείται στον ασθενή εισπνεόμενη ουσία σε αυξανόμενες δόσεις προκειμένου να καταγραφεί η αντίδραση (βρογχόσπασμος) του αναπνευστικού συστήματος του ασθενή, σε αυτή την ουσία.
Ανάλογα με το αποτέλεσμα εξάγει ο ιατρός χρήσιμα συμπεράσματα που βοηθούν στη διάγνωση ή στον αποκλεισμό του άσθματος.
Δοκιμασία άσκησης:
Στη δοκιμασία άσκησης αξιολογείται κατά πόσο επηρεάζει η άσκηση τη λειτουργία των πνευμόνων.
Έλεγχος αλλεργίας:
Μπορεί να γίνει με δερματικές δοκιμασίες ή με ειδικές εξετάσεις αίματος.
Είναι χρήσιμος έλεγχος διότι εντοπίζονται οι πιθανοί ερεθιστικοί παράγοντες που επιδεινώνουν το άσθμα και τους οποίους γνωρίζοντας τους ο ασθενής, μπορεί να τους αποφύγει.(πχ. οικιακή σκόνη, ακάρεα, γύρη, κλπ)
Η θεραπεία του βρογχικού άσθματος γίνεται με τα βρογχοδιασταλτικά ή ανακουφιστικά φάρμακα, που χορηγούνται όταν εκδηλωθούν τα συμπτώματα και με τα προληπτικά φάρμακα τα οποία χορηγούνται στα ενδιάμεσα των ασθματικών κρίσεων διαστήματα και στοχεύουν στην πρόληψη της επέλευσης νέων κρίσεων.
Τέλος πρέπει να επισημάνουμε ότι το βρογχικό άσθμα είναι ένα πολυπαραγοντικό και δύσκολο πρόβλημα, το οποίο όμως με την έγκαιρη διάγνωση ,την κατάλληλη θεραπεία και την τακτική παρακολούθηση από τον Ειδικό Πνευμονολόγο, δεν περιορίζει τον πάσχοντα από καμία φυσιολογική δραστηριότητα, ούτε επηρεάζει την ποιότητα ζωής του.
Dr. Γεώργιος Ι. Τασόπουλος MD,PhD
Πνευμονολόγος-Εντατικολόγος
www.pneumonologiko-iatreio.com
