Καθώς συμπληρώνονται τρία χρόνια από την 11η Σεπτέμβρη, δύσκολα θα βρεθεί πιο τραγικό θεαματικό γεγονός, σε μια εποχή τηλεοπτική. Δεν θα μπορούσε να βρεθεί πιο κεντρικό, ούτε περισσότερο συμβολικό σημείο στον πλανήτη, για να γίνουν πραγματικότητα οι πιο αρχετυπικοί εφιάλτες.
Τα πάντα -η πρόσκρουση, η κατάρρευση, το κύμα σκόνης που καταδιώκει τον εικονολήπτη, και επομένως τον θεατή- συνέβαιναν μπροστά από τον παγκόσμιο αυτόπτη μάρτυρα.
«H ημέρα που άλλαξε τον κόσμο» αποτέλεσε προάγγελο αλλαγών σε ολόκληρο το παγκόσμιο πολιτικό και κοινωνικό σύστημα. H απάντηση της Αμερικής με τους πολέμους σε Αφγανιστάν και Ιράκ σημάδεψε τον νέο αιώνα. Οι ΗΠΑ παρουσιάστηκαν ως η μόνη δύναμη, ικανή και αποφασισμένη να εγγυηθεί την παγκόσμια τάξη.
Η τρομοκρατική επίθεση της 11ης/9/2001, ήταν η πρώτη εκδήλωση μαζικής βίας που υπέστη η Αμερική στο έδαφός της μετά τον εμφύλιο πόλεμο, και κατέστησε το φόβο, την αβεβαιότητα και την ανασφάλεια συγκατοίκους της. Για τους Αμερικανούς ήταν αφηρημένες έννοιες. Μετά την 11η/9 έχουν αποκτήσει σάρκα και οστά. Η επίθεση ήταν τραυματική, διότι έκανε τον μύθο περί μοναδικότητας της υπερδύναμης να καταρρεύσει. Οι Αμερικανοί διαπίστωσαν ότι δεν είναι άτρωτοι.
Και ύστερα; Η Ουάσινγκτον εκμεταλλεύτηκε δεόντως τον φόβο και την οργή και οδήγησε σε περισσότερο πόλεμο, αλλά στην ουσία δεν είναι σε θέση να προσδιορίσει τον εχθρό, πέρα από ρητορικά σχήματα περί «άξονα του κακού».
Πάρτε για παράδειγμα τον πόλεμο στο Αφγανιστάν. Εχει ειπωθεί πολλές φορές ότι οι πολίτες του δεν είναι εχθροί των Ηνωμένων Πολιτειών. Αν ο Λάντεν είναι ο ιθύνων νους, όλοι ξέρουμε ότι δεν είναι Αφγανός, ότι τον έχει αποκηρύξει η ίδια του η πατρίδα, και ότι οφείλει πολλά στις ΗΠΑ για την εκπαίδευσή του.
Ποια κράτη φιλοξενούν δίκτυα τρομοκρατών; Δύσκολο να τα προσδιορίσουμε.
H σχέση μεταξύ γης, terra (εδάφους), και terror (τρόμου) έχει αλλάξει, υποστηρίζει ο Ζακ Ντεριντά. H τρομοκρατία που συνδέουμε με την «Αλ Κάιντα» καθιστά αδύνατη την αναγνώριση του εχθρού και τη ρεαλιστική εκτίμηση του κινδύνου. Κανείς δεν γνωρίζει το είδος, το μέγεθος ή την πιθανότητα του κινδύνου, ούτε υπάρχει κάποιος τρόπος για να ξεχωρίσουμε τις περιοχές που είναι πιο πιθανό να επηρεαστούν.
Κι αυτή ακριβώς η ασάφεια προσδίδει στην τρομοκρατία τα νέα χαρακτηριστικά της.
