Πρωταγωνιστώντας σε ένα έργο που καταγγέλλει την άνοδο του κάθε μορφής ολοκληρωτισμού και στέκεται απέναντι στην ψυχολογία του όχλου, στην έννοια της ετερότητας και τη βία της πλειοψηφίας, μέσα από το θέατρο του παραλόγου, ο ηθοποιός Γιώργος Χρυσοστόμου μάς μιλά για την παράσταση «Ρινόκερος».
Στραμμένο με αιχμηρότητα ενάντια στον υλιστικό, πνευματικό και ηθικό ολοκληρωτισμό, το εμβληματικό έργο του Ιονέσκο παρουσιάζεται, σε σκηνοθεσία του Θωμά Μοσχόπουλου, στο θέατρο Θησείον.
Ο Γιώργος Χρυσοστόμου κρύβεται κάτω από την καλύπτρα της λογικής και των ιδεών στο φαινομενικά κωμικό έργο του γαλλορουμάνου συγγραφέα, που βρίθει κοινωνικών και πολιτικών προεκτάσεων για το πώς όλοι γύρω μας μετατρέπονται σε παχύδερμα και, καθώς είναι ο πρώτος που μετατρέπεται σε ρινόκερο, μιλά για την παράλογη πραγματικότητα του έργου, αλλά και τη δική μας.
Τι συμβαίνει στην παράλογη πραγματικότητα του έργου;
Ζούμε σε μια γαλλική πόλη, όπου, ξαφνικά, όλοι οι άνθρωποι αρχίζουν να μεταμορφώνονται σε ρινόκερους για έναν ανεξήγητο λόγο. Οι άνθρωποι αυτής της πόλης δε βρίσκουν απάντηση στο γιατί συμβαίνει αυτό και δε δίνουν σημασία στο πόσο επικίνδυνο και καταστροφικό είναι. Αναλώνονται στο να συζητούν άσχετα πράγματα και να μη βλέπουν την πραγματικότητα. Θα μπορούσε να συμβαίνει στην Αθήνα το έργο. Συμβαίνουν τόσα και κανείς δεν ακουμπά το ίδιο το πρόβλημα.
Ποια θέματα βάζει στο μικροσκόπιο ο συγγραφέας μέσα από αυτήν;
Ο τρόπος, με τον οποίο θα συνδεθεί ο κάθε θεατής, είναι διαφορετικός. Η ρινοκερίτιδα διαφέρει για τον καθένα πολιτικά, συναισθηματικά, κοινωνικά. Ο Ιονέσκο μιλάει για τον φόβο. Ο καθένας γυρίζει προς τον εαυτό του και όχι προς το σύνολο. Όλοι είναι κλειδωμένοι στα δικά τους προβλήματα και όχι στου δίπλα και της κοινωνίας, σε όλες τις εκφάνσεις της ανθρώπινης ζωής, στον έρωτα, στην πολιτική ζωή, στο σπίτι, στη δουλειά.
Τι κάνει τον Μπερανζέ να ξεχωρίζει;
Η επιμονή του να μείνει πραγματικός άνθρωπος στην ουσία του, να προσπαθεί να σώσει όχι τον εαυτό του, αλλά τον καλύτερό του φίλο, την αγαπημένη του, τους συναδέλφους του. Η αντίστασή του τον κάνει να ξεχωρίζει, ενώ είναι αντικειμενικά ο πιο αδύναμος κρίκος της κοινωνίας. Ενώ οι άλλοι είναι πιο δυνατοί, παρασύρονται από το ρεύμα της εποχής. Εκείνος συνεχίζει να παλεύει μόνος του, ασυμβίβαστος. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του δικού σας ρόλου;
Ο Ζαν είναι ένα ωραιότατο γραναζάκι αυτής της μεγάλης μηχανής, αλλά όχι με αρνητική χροιά. Πιστεύει βαθιά μέσα του ότι έτσι πρέπει να λειτουργεί. Πολύ δικαιολογημένα μέσα του και με σοβαρά επιχειρήματα, λέει ότι πρέπει να παρασυρθούμε από όλο αυτό, γιατί έτσι είναι το σωστό. Είναι πολύ δυνατός ψυχικά, σωματικά και κοινωνικά, έχει ένα πολύ καλό στάτους, αγαπάει τον φίλο του, τον Μπερανζέ, αλλά καταλήγει να είναι ο πρώτος, που γίνεται ρινόκερος.
Πώς αγγίζουν το σήμερα οι κοινωνικές - πολιτικές προεκτάσεις του έργου;
Είναι ένας καθρέφτης της Ελλάδας αυτή τη στιγμή. Οι Έλληνες το ζουν καθημερινά, ανοίγοντας την τηλεόρασή τους. Ευτυχώς, οι πολίτες αυτής της χώρας διαπιστώνουν σιγά σιγά ότι όσοι έχουν πολιτική θέση αρνούνται από φόβο να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα στο μεδούλι.
Ποια είναι τα πιο έντονα συναισθήματά σας για όσα συμβαίνουν στη χώρα μας και στη ζωή μας;
Νιώθω θυμό, που εναλλάσσεται με τη λύπη. Παρόλα αυτά, διαπιστώνω ότι σιγά σιγά κερδίζει η αγάπη. Η κρίση φέρνει τους ανθρώπους πιο κοντά, αλλά, δυστυχώς, η επιθετικότητα είναι πολύ έντονη.
«Υπάρχουν πράγματα, που μπαίνουν στο μυαλό ακόμα και των άμυαλων», λέει ο Ιονέσκο. Αν αυτό ισχύει, τι θα πρέπει να μπει στο δικό μας μυαλό, για να μπορέσουμε να βγούμε από αυτόν τον παραλογισμό;
Δεν πρέπει κάτι να μπει στο μυαλό μας, πρέπει να βγει. Δεν πρέπει να δουλεύει πολύ το μυαλό, είναι καταστροφικό. Το έχουμε αφήσει και μας ελέγχει. Ενώ θα πρέπει να το χρησιμοποιούμε, μας χρησιμοποιεί. Και επειδή οι ανώτεροι γνωρίζουν την αδυναμία μας να είμαστε έρμαια του μυαλού, την εκμεταλλεύονται.
Υπάρχει χώρος για αισιοδοξία;
Βεβαίως, εννοείται. Μόνο σε μια τέτοια δύσκολη φάση, λάμπει η αισιοδοξία. Και το φως, για να φανεί, χρειάζεται το σκοτάδι.
Ταυτότητα παράστασης
Μετάφραση - σκηνοθεσία: Θωμάς Μοσχόπουλος, σκηνικά - κοστούμια: Μαγδαληνή Αυγερινού - Έλλη Παπαγεωργακοπούλου, κίνηση: Χρήστος Παπαδόπουλος, φωτισμοί: Σοφία Αλεξιάδου, βοηθός σκηνοθέτης: Άννα Μιχελή, βοηθός σκηνοθέτη: Έμυ Πανουργιά, συμπαραγωγή: Λυκόφως. Παίζουν: Θανάσης Δήμου, Ευαγγελία Καρακατσάνη, Μανώλης Μαυροματάκης, Ηρώ Μπέζου, Γιώργος Παπαγεωργίου, Γιώργος Χρυσοστόμου.
Πληροφορίες
Θέατρο Θησείον: Τουρναβίτου 7 - Θησείο, τηλ.: 210 3255444. Ημέρες και ώρες παραστάσεων: 11 Ιανουαρίου έως 13 Απριλίου: Τρίτη, Τετάρτη και Σάββατο: 21.00, Κυριακή: 19.00, από 1 Φεβρουαρίου έως 1 Μαρτίου: Τρίτη, Τετάρτη και Κυριακή: 21.00, Σάββατο 19.00, (τα Σαββατοκύριακα, σε εναλλασσόμενο ρεπερτόριο με το έργο «Η Αφροδίτη με τη γούνα»). Αγορά εισιτηρίων: Ticket Services: Πανεπιστημίου 39 (εντός Στοάς Πεσμαζόγλου), τηλεφωνικά: 210 7234567, ηλεκτρονικά: www.ticketservices.gr.
Γιώργος Σ. Κουλουβάρης
[email protected]
