Διερευνώντας μια πικρή αλήθεια της σύγχρονης πραγματικότητας, μία σκοτεινή κωμωδία μπλέκεται στον διαβρωτικό ιστό του ρατσισμού, δείχνοντας απροκάλυπτα το κακό, μόνο και μόνο για να φωτίσει το καλό.
Διεισδυτικό και επίκαιρο, το έργο των Θανάση Παπαθανασίου και Μιχάλη Ρέππα, «Ο Έβρος απέναντι», παρουσιάζεται για πρώτη φορά από το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος (ΚΘΒΕ), σε σκηνοθεσία του Γιώργου Κωνσταντίνου, στη Μονή Λαζαριστών, από την Παρασκευή 29 Νοεμβρίου, ενώ στη συνέχεια, θα πραγματοποιήσει περιοδεία στη Βόρεια Ελλάδα, στο πλαίσιο του θεσμού Κλιμάκιο Μακεδονίας - Θράκης.
Η μόνη εναλλακτική του απελπισμένου
Όπως εξηγούν οι συγγραφείς του έργου: «Το 1997, στα ψιλά των εφημερίδων, διαβάσαμε μια κωμικοτραγική είδηση. Δυο Έλληνες εισέβαλαν στο σπίτι μιας ανήμπορης γριούλας και τη λήστεψαν, παριστάνοντας τους Αλβανούς. Βεβαίως, το θύμα κατάλαβε το θέατρο που παιζόταν την ώρα της ληστείας, και έτσι βοήθησε την αστυνομία στη σύλληψη των ενόχων.
G.CHRYSOCHOIDIS
Το συμβάν αυτό σίγουρα θα το χαρακτηρίζαμε αστείο. Θα το καταχωρούσαμε, δηλαδή, στην κατηγορία των περιστατικών, όπου η ζωή η ίδια αναλαμβάνει να φωτίσει το είδος και την ποιότητα μιας σειράς κοινωνικών αντιθέσεων, οι οποίες, συνήθως, χρειάζονται έναν κωμωδιογράφο, για να τις ανακαλύψει. Και εφόσον η ζωή είχε ήδη προετοιμάσει κατά έναν τρόπο το έργο, εμείς αποφασίσαμε να καθίσουμε στη γωνία και να το αφήσουμε να μιλήσει από μόνο του.
Με δυο λόγια, αφήσαμε - ίσως για πρώτη φορά στη ζωή μας - την επαγγελματική μας νεύρωση να δημιουργούμε τις εκπτώσεις αυτές και τις διολισθήσεις των αξιών που προκαλούν το γέλιο, όταν η ζωή η ίδια γύρω μας εκπίπτει με τρομακτικό κρότο. Αυτή η εκούσια παραίτησή μας από την “κωμική μεθοδολογία” μας έδωσε ένα έργο ίσως όχι τόσο “γελαστικό”. Ένα έργο που έρχεται να συναντήσει την κωμωδία από έναν άλλο δρόμο και σε ένα άλλο επίπεδο. Γιατί στο βάθος βάθος, το γέλιο είναι η μόνη εναλλακτική του απελπισμένου.
Κεντρικό μας θέμα ο ρατσισμός. Πρωταγωνιστές τέσσερις άνεργοι Έλληνες, δυο άντρες και δυο γυναίκες. Τέσσερις Έλληνες που κατοικούν στις παρυφές της “ευμάρειας”. Θεατές και παρείσακτοι της ευρωπαϊκής μας βιτρίνας. Τέσσερις Ευρωπαίοι δεύτερης ταχύτητας. Και, ξαφνικά, στο περιβάλλον τους εισβάλει ένας ξένος. Ένας κούρδος πρόσφυγας. Ένας απροστάτευτος. Ένας πολίτης τέταρτης κατηγορίας.
Το πρόβλημα είναι πώς και γιατί τέσσερις διαφορετικοί άνθρωποι, με διαφορετικό χαρακτήρα, διαφορετικά και αντικρουόμενα συμφέροντα, διαφορετικά αιτήματα, διαφορετικά αδιέξοδα και για εντελώς διαφορετικούς και δικούς του λόγους ο καθένας, συντονίζονται και συμπλέουν με ένα υπόγειο ρεύμα, που διατρέχει και διαβρώνει την κοινωνία μας. Το ρεύμα αυτό λέγεται ρατσισμός».
Ένα υπέροχο και δύσκολο εγχείρημα
«Όταν ανέλαβα να σκηνοθετήσω τη σκοτεινή πλευρά μιας ανθρώπινης κωμωδίας, ένοιωσα προβληματισμένος τι θα έπρεπε να δικαιολογήσω και τι θα έπρεπε να απορρίψω μέσα μου, ανεξάρτητα με την ιδεολογία του έργου» σημειώνει ο Γιώργος Κωνσταντίνου. «Η ανέχεια; Η φτώχεια; Η μιζέρια; Η κακούργα κοινωνία που λένε και τα λαϊκά τραγούδια, φταίνε για αυτό το φαινόμενο μίσους και απανθρωπιάς; Ή ένας προαιώνιος φόβος, μια προκατάληψη προς τους ξένους, με τη φυλή μας που μας οδηγεί σε αυτό, που κάποια στιγμή ονομάσαμε ρατσισμό;
G.CHRYSOCHOIDIS
Δεν το ξεκαθάρισα, όσο κι αν ανέλυσα τα πρόσωπα που πρωταγωνιστούν σε αυτό το έργο. Τη ζωή τους, τα βιώματά τους. Κι αυτό είναι η ομορφιά του. Οι συγγραφείς του, και θέλω να πιστεύω ηθελημένα, αφήνουν τον θεατή να ερευνήσει την αιτία αυτής της ιλαροτραγωδίας. Να βγάλει τα συμπεράσματα του. Ίσως, και να κρίνει. Πράγμα που κάνει ο Μπρεχτ στα έργα του.
Εγώ, με τη σειρά μου, προσπάθησα να δώσω ανάγλυφα τους χαρακτήρες και τις καταστάσεις όσο αληθινά γινόταν, σαν κάποιος να παρακολουθεί πίσω από μια μεγάλη κλειδαρότρυπα την καθημερινότητα, σε ένα διπλανό του σπίτι, σε κάποιες διπλανές ζωές. Ήταν υπέροχο και δύσκολο το εγχείρημα… Φεύγοντας από αυτή την παράσταση, σίγουρα κουβαλάς κάτι, που σε κάνει ανάλαφρο, σε λυτρώνει ή σε γεμίζει ενοχές και τύψεις. Πάντως, και στις δύο περιπτώσεις, έχεις ένα κέρδος. Γίνεσαι καλύτερος. Και μην ξεχνάμε ότι δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος να διδάξεις το καλό, από το να δείξεις ολοφάνερα το κακό».
Θανάσης Παπαθανασίου και Μιχάλης Ρέππας.
Ταυτότητα παράστασης
Σκηνοθεσία: Γιώργος Κωνσταντίνου, σκηνικά - κοστούμια: Λαμπρινή Καρδαρά, μουσική: Νίκος Στρατηγός, φωτισμοί: Στράτος Κουτράκης, βοηθός σκηνοθέτη: Ελίνα Καλαϊτζόγλου, βοηθοί φωτιστή: Αθηνά Μπανάβα - Ειρήνη Μπουτάρη, οργάνωση παραγωγής: Ηλίας Κοτόπουλος. Παίζουν: Λίλιαν Παλάντζα, Βασίλης Σεϊμένης, Γιάννης Χαρίσης, Μαριάννα Παπασάββα, Δημήτρης Μορφακίδης. Στην ηχογράφηση, ακούγονται οι φωνές των: Βασίλη Τσόρλαλη, Έφης Δρόσου, Στέργιου Τζαφέρη και Μαρίνας Χατζηβασιλείου.
Πληροφορίες
Μονή Λαζαριστών - Μικρό Θέατρο: Κολοκοτρώνη 25 - 27, Σταυρούπολη - Θεσσαλονίκη, τηλ.: 2310 589200, 2310 589237. Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Τετάρτη και Κυριακή: 19.00, Πέμπτη και Παρασκευή: 21.00, Σάββατο: 18.00 και 21.00. Τιμές εισιτηρίων: κανονικό: 15 ευρώ, φοιτητές - άνω των 65 - λαϊκές παραστάσεις (Τετάρτη: 19.00 και Σάββατο: 18.00): 12 ευρώ, κάθε Πέμπτη: γενική είσοδος: 10 ευρώ, ειδική τιμή για ανέργους (παραστάσεις: Τετάρτη: 19.00 και Πέμπτη: 21.00): 5 ευρώ, ομαδικές κρατήσεις: 8 ευρώ. Ισχύουν: «Κάρτα συγκοινωνούντων θεάτρων», «Κάρτα πολιτισμού» και ειδική προσφορά για την ίδια παράσταση, την ίδια ημέρα και ώρα, στα 4 εισιτήρια το ένα δωρεάν (ισχύει αποκλειστικά για το κανονικό και το εκπτωτικό εισιτήριο των 15 και 12 ευρώ και η έκδοση πρέπει να πραγματοποιηθεί έως και μία ημέρα πριν την προσέλευση στο θέατρο). Προπώληση εισιτηρίων: ταμεία ΚΘΒΕ: Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών - Εθνικής Αμύνης και Βασιλικό θέατρο - Πλατεία Λευκού Πύργου (Τρίτη - Κυριακή: 9.30 - 21.30), Μονή Λαζαριστών (ημέρες παραστάσεων: 17:30 - 21:30), Ταμείο ΚΟΘ - Εκδοτήριο Πλατείας Αριστοτέλους (Δευτέρα, Τετάρτη, Σάββατο: 10:00 - 15:00, Τρίτη, Πέμπτη, Παρασκευή: 10:00 - 14:00 και 17:00 - 21:00), καταστήματα Public Θεσσαλονίκης (Τσιμισκή 24 – Μητροπόλεως 33 - Εμπορικό Κέντρο Mediterranean Cosmos), Seven Spots, τηλεφωνικά: 2315 200200, 11876, ηλεκτρονικά: www.ntng.gr και www.viva.gr. naftemporiki.gr
