Τα εγκλήματα του σύγχρονου Δυτικοευρωπαίου απέναντι στους συνανθρώπους του, τους απογόνους του και τους αδύναμους ανθρώπους του Τρίτου Κόσμου «διαπράττονται» επί σκηνής, μέσα από την ιστορία ενός ανθρώπου, που φτάνει στα άκρα σε μια στιγμή.
Με αλληγορική διάσταση, που αγγίζει το χιούμορ, αλλά και την απόγνωση, το συγκλονιστικό έργο «Τίρζα» του σπουδαιότερου ολλανδού συγγραφέα της νεότερης γενιάς, Άρνον Γκρούνμπεργκ, παρουσιάζεται στο θέατρο Ιλίσια, από την Κυριακή 10 Νοεμβρίου.
Υπέρτατη ύβρις που επιζητεί την κάθαρση
Σκηνοθετώντας το έργο, ο Κώστας Φιλίππογλου σημειώνει για τον ήρωα, που με τις σκοτεινές του πτυχές φτάνει τα όρια της κλασσικής τραγωδίας: «Ο ήρωας της ιστορίας μας, ο κύριος Χοφμέιστερ, ένας μέσος Ευρωπαίος, διαπράττει την υπέρτατη ύβρη. Αλλά την ξεχνάει. Ο εγκέφαλός του τον προστατεύει, χαρίζοντάς του μια σωτήρια αμνησία. Ξεχνάει τι έχει κάνει. Όμως, πρέπει να έρθει η κάθαρση, πρέπει να θυμηθεί και να αντιμετωπίσει τον εαυτό του και τις πράξεις του. Το ταξίδι στη “μητέρα” Αφρική, στον τόπο που γεννήθηκε το ανθρώπινο είδος, το ταξίδι, λοιπόν, πίσω στην “πατρίδα”, θα τον οδηγήσει στην αυτογνωσία και στο τραγικό του πεπρωμένο.
Ενώ, φαινομενικά, παρακολουθούμε την ιστορία μιας μέσης ευρωπαϊκής οικογένειας, διαπιστώνουμε ότι μιλάει για εμάς ή, καλύτερα, προσεγγίζει αλληγορικά τους πόθους, τα πάθη, τα αδιέξοδα και τα εγκλήματα, που διαπράττει ολόκληρη η λευκή φυλή. Θα δούμε τα πάθη των ηρώων, τις “διατροφικές τους διαταραχές”. Τη βουλιμία τους, την απληστία, την ανορεξία. Θα δούμε ακόμα τον ρατσισμό, το μίσος για τους αλλόθρησκους, καλυμμένα από την επίφαση της ανοχής. Θα δούμε την εκμετάλλευση του ανθρώπου από άνθρωπο, της κόρης από τον πατέρα και αντίστροφα, της συζύγου από τον σύζυγο και αντίστροφα, του νέγρου από τον λευκό (και όχι αντίστροφα) και θα αναγνωρίσουμε τους εαυτούς μας.
Στην παράστασή μας, το παρελθόν και το παρόν μπλέκονται σε μία ενιαία αφήγηση. Οι εικόνες και οι μνήμες, που παράγουν οι συνάψεις του εγκεφάλου του ήρωα, αναπαριστώνται άμεσα επί σκηνής, με έναν εντελώς σωματικό τρόπο. Όλοι οι ηθοποιοί βρίσκονται συνέχεια στη σκηνή και παίζουν, αποτελώντας έναν σύγχρονο τραγικό χορό. Τη στιγμή της δράσης, σωματοποιούν τα συναισθήματά του, τις ανάγκες του, τα τοπία που τον ταξιδεύει το μυαλό του και ενσαρκώνουν τους χαρακτήρες που συναναστρέφεται.
Η ιστορία της οικογένειας Χοφμέιστερ είναι η καταστροφή της οικογένειας Χοφμέιστερ. Η ιστορία του ανθρώπινου είδους είναι η τάση του για αυτοκαταστροφή».
Όταν ξυπνάει το «κτήνος»
Ο Γέργκεν Χοφμέιστερ είναι ένας άνθρωπος φιλήσυχος και διακριτικός. Έχει δύο κόρες και εργάζεται ως επιμελητής σε γνωστό εκδοτικό οίκο. Προσπαθεί να ζει ήρεμα, γιατί θεωρεί ότι η ησυχία είναι ευχάριστη για όλους. Πιστεύει ότι ο καθένας μπορεί να αγγίξει την ευτυχία, φτάνει όλοι να συνεργαστούν λιγάκι. Δε θέλει τίποτα από τη ζωή του, δεν έχει ιδέες, ούτε προσδοκίες. Του φτάνει που είναι πατέρας. Στα μάτια του, η ελευθερία είναι κάτι τρομακτικό, που οδηγεί στον εκτραχηλισμό. Και ο εκτραχηλισμός οδηγεί στην καταστροφή. Του αρκεί που έχει κοντά του τη βασίλισσα του ήλιου του, τη μικρή του κόρη Τίρζα, μέχρι τη στιγμή που εκείνη ερωτεύεται κάποιον, που μοιάζει καταπληκτικά με τον Μωχάμετ Άτα, τον τρομοκράτη που έριξε τους δίδυμους πύργους.
Δεν μπορεί να την καταλάβει, αφού έχει καταργήσει τον έρωτα από μικρός. Θεωρεί ότι ο φίλος της τη χρησιμοποιεί. Όταν του ανακοινώνει ότι φεύγει διακοπές στην Αφρική με τον μουσουλμάνο φίλο της, αναστατώνεται. Ξαφνικά, όλα αρχίζουν να πονάνε. Αργά, αλλά σταθερά, το σύμπαν του αποδομείται, οδηγώντας σε τραγικά αποτελέσματα. «Το κτήνος» ξυπνάει.
Προσφέρεται να τους μεταφέρει στο αεροδρόμιο και από εκείνη την στιγμή η μνήμη του χάνεται. Γίνεται επιλεκτική. Η Τίρζα δεν επικοινωνεί ποτέ, και αυτός, μέσα στην απόγνωσή του, αποφασίζει να πάει στην Αφρική να τη βρει, κάνοντας μια επιστροφή στις ανθρώπινες ρίζες, ένα ταξίδι αυτογνωσίας. Τα φαντάσματα του παρελθόντος ξυπνούν και η μνήμες του επανέρχονται δραματικά…
Ταυτότητα παράστασης
Μετάφραση: Ινώ Βαν Ντάικ - Μπαλτά, σκηνοθεσία: Κώστας Φιλίππογλου, καλλιτεχνική συνεργασία: Φρόσω Κορρού, σκηνικά - κοστούμια: Γιάννης Μετζικώφ, μουσική: Lost Bodies, φωτισμοί: Μελίνα Μάσχα, βοηθός σκηνοθέτη: Μάρα Δαρμουσλή. Παίζουν: Στέλιος Μάινας, Άννα Μάσχα, Γιωργής Τσαμπουράκης, Ηλιάνα Μαυρομάτη, Τάσος Δημητρόπουλος, Ίριδα Μάρα.
Πληροφορίες
Θέατρο Ιλίσια: Παπαδιαμαντοπούλου 4 & Βασιλίσσης Σοφίας - Αθήνα (στάση Μετρό: Μέγαρο Μουσικής - Γραμμή 3), τηλ.: 210 7210045, 210 7216317. Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Δευτέρα, Τρίτη και Κυριακή: 21.15, Τετάρτη: 18.15. Διάρκεια παράστασης: 90 λεπτά (χωρίς διάλειμμα). Τιμές εισιτηρίων: Δευτέρα και Τρίτη: 14 ευρώ, Τετάρτη: 12 ευρώ, Κυριακή: 16 ευρώ. naftemporiki.gr
