Αφήνοντας ανοιχτό το τέλος, ώστε να αποκτά μία γενικότερη και διαχρονική δυναμική και να προσαρμόζεται σε διαφορετικές καταστάσεις, αναδεικνύοντας, κυρίως, το θέμα της ατομικής και κοινωνικής ενοχής και ευθύνης, ένα αποκαλυπτικό έργο ζωντανεύει έναν παλιό εφιάλτη, που, στις μέρες μας, δυστυχώς, αγωνίζεται να ξυπνήσει και πάλι.
Μιλώντας για το σήμερα με τα αδιάσειστα και ανατριχιαστικά στοιχεία του ναζιστικού χθες, το εμβληματικό έργο - ντοκουμέντο του Πέτερ Βάις, «Η ανάκριση», παρουσιάζεται σε σκηνοθεσία του Σταύρου Τσακίρη, με τον Κώστα Καζάκο στον ρόλο του ανακριτή, στο θέατρο «Τζένη Καρέζη», από την Πέμπτη 17 Οκτωβρίου.
Κραυγή για τις σκοτεινότερες σελίδες της ιστορίας
Χ. ΑΚΡΙΒΙΑΔΗΣ
Πρόκειται για ένα έργο - κραυγή για τα έργα και τις πράξεις του ναζισμού, το οποίο απευθύνει ένα συγκλονιστικό και δριμύ κατηγορώ, που βασίστηκε στα πρακτικά της δίκης βασικών στελεχών του ναζιστικού στρατοπέδου συγκέντρωσης και εξόντωσης του Άουσβιτς. Μιλά για ένα πολύ κοντινό μας χθες, που αναφέρεται στις σκοτεινότερες σελίδες της ιστορίας, καταδεικνύοντας, ταυτόχρονα, πόσο σημερινοί μπορεί να είναι οι κίνδυνοι και πόσο απαραίτητη είναι η εγρήγορση και η καταγγελία παρόμοιων και πανομοιότυπων φασιστικών - ρατσιστικών - ναζιστικών φαινομένων σήμερα.
Ο γερμανός συγγραφέας το παρουσίασε αφού παρακολούθησε τη δίκη της Φρανκφούρτης για το Άουσβιτς, που είχε την επίσημη ονομασία «Ποινική διαδικασία εναντίον του Μούλκα και άλλων» (20 Δεκεμβρίου 1963 έως 20 Αυγούστου 1965), και ήταν η πρώτη μεγάλη δίκη που διεξήχθη από τη γερμανική δικαιοσύνη εναντίον των ναζιστών εγκληματιών, στην οποία κατέθεσαν 359 μάρτυρες, εκ των οποίων 248 επιζήσαντες του στρατοπέδου.
Χ. ΑΚΡΙΒΙΑΔΗΣ
Παρακολουθώντας όλη τη μαρτυρική πορεία
Η δίκη γνώρισε τεράστια δημοσιότητα και - ήδη, πριν την απαγγελία των δικαστικών αποφάσεων στις 19 και 20 Αυγούστου 1965 - ο Βάις, αντλώντας υλικό από τα ντοκουμέντα της, έδωσε μορφή σε ένα θεατρικό κείμενο, που μας αναγκάζει να ακολουθήσουμε ολόκληρη τη μαρτυρική πορεία, να φτάσουμε με τα τρένα στην αποβάθρα, να μπούμε στο στρατόπεδο από την αποκρουστική πύλη που είχε την επιγραφή «Η εργασία απελευθερώνει», να είμαστε παρόντες στα βασανιστήρια και τις εκτελέσεις στον «Μαύρο τοίχο» και να φτάσουμε μπροστά στους φούρνους των κρεματορίων, όπου αποτεφρώθηκαν, μόνο στο συγκρότημα στρατοπέδων του Άουσβιτς, περίπου 1.500.000 άνθρωποι, από όλες τις κατεχόμενες χώρες της Ευρώπης.
Ένα μεγάλο πλήθος Εβραίων (ανάμεσά τους και 55 έως 60.000 Έλληνες), πλήθος κομμουνιστών και προοδευτικών διανοούμενων, τεράστιος αριθμός σοβιετικών αιχμαλώτων πολέμου, αντιστασιακοί, τσιγγάνοι, ομοφυλόφιλοι και άλλες ομάδες πολιτών, που «νόθευαν» το αίμα της άριας φυλής. Το έργο παίχτηκε ταυτόχρονα σε 15 θεατρικές σκηνές στη Γερμανία και στο Royal Shakespeare Company στο Λονδίνο, σε σκηνοθεσία Πήτερ Μπρουκ, και ο Πέτερ Βάις κέρδισε το βραβείο Λέσινγκ. Έκτοτε, η παράσταση έχει παρουσιαστεί με πολλούς διαφορετικούς και πειραματικούς τρόπους σε όλο τον κόσμο.
Χ. ΑΚΡΙΒΙΑΔΗΣ
Μια πυξίδα, για να ξαναβρούμε τον δρόμο μας
«Η “Ανάκριση” του Πέτερ Βάις μπορεί να είναι μια πυξίδα, που θα μας βοηθήσει να ξαναβρούμε τον δρόμο μας. Θα μας οργώσει τη μνήμη και, μέσα από τα ιστορικά ντοκουμέντα, μέσα από τα αδιαμφισβήτητα γεγονότα, που συνέβησαν στα τρομερά χρόνια των ναζιστικών στρατοπέδων εξόντωσης, θα μας αναγκάσει να ξαναθυμηθούμε κάτω από ποιά διαδικασία ο άνθρωπος μπορεί να χάσει την ανθρώπινη υπόστασή του και να μεταβληθεί σε ένα άβουλο και θλιβερό κτήνος» σημειώνει ο Κώστας Καζάκος.
Χ. ΑΚΡΙΒΙΑΔΗΣ
Αλήθεια, χωρίς φίλτρα
Και με τη σειρά του, ο σκηνοθέτης επισημαίνει για την παράσταση: «Έχει ως στόχο να περάσει, χωρίς φίλτρα, την αλήθεια στον σημερινό θεατή και να του δημιουργήσει την εγρήγορση που ζητούν οι καιροί. Η παράσταση σέβεται τη λογική του αφηγηματικού θεάτρου και τη δομή του θεάτρου - ντοκουμέντο. Είναι μία πολιτική παράσταση και, ειδικά σήμερα, θέλω να πιστεύω ότι είναι ένα θέατρο που δεν παράγει αισθητική, αλλά δημιουργεί ηθική».
Χ. ΑΚΡΙΒΙΑΔΗΣ
Ταυτότητα παράστασης
Απόδοση - δραματουργική επεξεργασία - σκηνοθεσία - μουσική επιμέλεια: Σταύρος Τσακίρης, δραματολόγος: Δήμητρα Πετροπούλου, σκηνικά - κοστούμια: Θάλεια Ιστικοπούλου, βίντεο: Νάντια Σκούρτη, φωτισμοί: Θανάσης Σταυρόπουλος. Διανομή: Ανακριτής: Κώστας Καζάκος, μάρτυρες - θύματα: Παύλος Ορκόπουλος, Τζένη Κόλλια, Θόδωρος Γράμψας, Γιάννης Γούνας, Μαρία Τζάνη, Εύα Κοταμανίδου, κατηγορούμενοι - Ναζί - υπεράσπιση των κατηγορουμένων: Δημήτρης Καλατζής, Σπύρος Τσεκούρας, Κωνσταντίνος Καζάκος, Κώστας Μπάρας, Ευθύμης Ξυπολυτάς. Πληροφορίες
Θέατρο «Τζένη Καρέζη»: Ακαδημίας 3 - Αθήνα, τηλ.: 210 3636144, 210 3625520. Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Πέμπτη και Παρασκευή: 21:00, Σάββατο: 18:00 και 21.00, Κυριακή: 20:00. Διάρκεια παράστασης: 105΄ (με διάλειμμα 10 λεπτών). Τιμές εισιτηρίων: βραδινές παραστάσεις: 20 ευρώ, απογευματινή Σαββάτου: 15 ευρώ, φοιτητικό - μαθητικό - νέοι έως 24 χρονών - κάτοχοι Κάρτας ανεργίας - ομαδικό (άνω των 20 ατόμων): 12 ευρώ. Προπώληση: ταμεία θεάτρου, Ticketservices: Πανεπιστημίου 39 (Στοά Πεσμαζόγλου), τηλεφωνικά: 210 7234567, ηλεκτρονικά: www.ticketservices.gr.
naftemporiki.gr
