Επιχειρώντας  να επαναπροσδιορίσει την έννοια του ανθρωπισμού και να προτείνει αντίδραση και αντίσταση σε όσα θέλουν να μας μετατρέψουν σε υποχείρια επίδοξων «κατακτητών», ένας κωμικοτραγικός ήρωας έρχεται από τα παλιά, δυστυχώς τόσο διαχρονικός και επίκαιρος, που θα τον αναγνωρίσουμε ολοζώντανο στην πραγματικότητά μας.

Σε μια εποχή που μοιάζει πολύ με εκείνη κατά την οποία γράφτηκε,  η κορυφαία σάτιρα του Δημήτρη Ψαθά, «Φον Δημητράκης», παρουσιάζεται σε σκηνοθεσία του Πέτρου Φιλιππίδη, στο θέατρο Μουσούρη, από την Πέμπτη 17 Οκτωβρίου.

Ένας εν δυνάμει Κάιν

Η σπαρταριστή κωμωδία χαρακτήρων, που γράφτηκε κατά τη διάρκεια της Κατοχής και ανέβηκε το 1946, στην περίοδο του Εμφυλίου, βάζει στο μικροσκόπιο το πάθος για εξουσία, μέσα από την ιστορία ενός φιλόδοξου πολιτικού, ο οποίος είναι διατεθειμένος να κάνει τα πάντα, ακόμα και να προδώσει την πατρίδα του, προκειμένου να καθίσει στην υπουργική καρέκλα.

Ως  «προϊόν» μιας ανώμαλης και δραματικής περιόδου, αλλά και κάθε εποχής σε κάθε γωνιά του κόσμου, ο ήρωας είναι ένας επικίνδυνος κακομοίρης με μίζερη συνείδηση, ένας εν δυνάμει Κάιν για ένα πινάκιο εξουσίας. Με το τραγικό στοιχείο να οξύνει τα πνεύματα, το έργο θίγει το θέμα της εξάρτησης των ανθρώπων από την εξουσία, την επικινδυνότητα της αρρωστημένης φιλοδοξίας και το δίλημμα: αν οι επιλογές των ανθρώπων πρέπει να γίνονται σύμφωνα με τη συνείδηση ή με το συμφέρον.

Ο Δημήτρης Ψαθάς.

Όπως εξηγούσε ο Δημήτρης Ψαθάς για τον ήρωά του, «Τύποι προδοτών υπάρχουν πολλών λογιών. Ο Φον Δημητράκης δεν είναι ο στυγνός προδότης, που τραβά τον δρόμο του με πλήρη συνείδηση του έργου του. Είναι ο κωμικοτραγικός ρωμιός πολιτικάντης, που, τους ειρηνικούς καιρούς, απέτυχε και γελοιοποιήθηκε οικτρά, ζητώντας την ψήφο του λαού, κι όμως τον καίει πάντα ο καημός να ανέβει.

Έναν τέτοιο τύπο είχα υπ’ όψιν μου πάντα να ανεβάσω στη σκηνή. Τοποθετώντας τον μέσα στην Κατοχή, είχα την ευκαιρία να τον αναπτύξω και να τον φωτίσω, γιατί τους ανθρώπους αυτούς, που, τον καιρό της ελεύθερης ζωής, αποδοκίμασε και γελοιοποίησε ο λαός, ήρθε να αποζημιώσει η “μεγάλη ευκαιρία” που παρουσιάστηκε. Τα Υπουργεία, τις Νομαρχίες και τους Δήμους τα καβαλούσε ο καθένας, αρκεί να ήταν πρόθυμος να πουλήσει την ψυχή του στον Διάβολο. Την πουλήσανε πολλοί, που τους έκαιγε ο καημός της εξουσίας. Πρόσωπα απίθανα και γελοία χίμηξαν στα αξιώματα, την ώρα που ο ελληνικός λαός αγωνιζότανε τον υπέρτατο αγώνα για τη λευτεριά του…».

Κάνε παιδιά, να δεις καλό…

Ένας από αυτούς είναι και ο Δημήτρης  Χαρίτος, ο οποίος ζει σε ένα αστικό σπίτι της κατοχικής Αθήνας του 1942. Ως αποτυχημένος και δειλός πολιτευτής, μέσα σε αυτήν τη τραγική περίοδο, βρίσκει την ευκαιρία να πραγματοποιήσει το μεγάλο του όνειρο: να γίνει Υπουργός, συνεργαζόμενος, όμως, με τους Γερμανούς. Έλα, όμως, που ενώ εκείνος καμαρώνει για την υπουργική του καρέκλα, μέσα στο σπίτι του και πίσω από την πλάτη του, ο γιος του είναι αντάρτης στα βουνά, η κόρη του λαμβάνει ενεργό μέρος στην αντίσταση, ενώ ο αδερφός του, ο Λεωνίδας, δάσκαλος στο επάγγελμα και αγωνιστής, ανοίγει μπακάλικο, απ’ όπου προμηθεύει στα κρυφά με πολεμοφόδια τους αντάρτες του βουνού…

naftemporiki.gr