Αξιωματούχοι από 140 χώρες άρχισαν να υπογράφουν την πρώτη παγκόσμια δεσμευτική σύμβαση για τον υδράργυρο, η οποία αποσκοπεί στην αντιμετώπιση της ρύπανσης, αλλά και στον περιορισμό της χρήσης του τοξικού μετάλλου σε προϊόντα. Η Σύμβαση της Μιναμάτα υιοθετήθηκε κοντά στην ομώνυμη πόλη, επίκεντρο του σοβαρότερου συμβάντος δηλητηρίασης από υδράργυρο, στα μέσα του 20ού αιώνα.
«Με αυτή τη σύμβαση, τα έθνη θέτουν τα θεμέλια για μια παγκόσμια απάντηση σε ένα ρύπο που η κακή του φήμη είχε αναγνωριστεί από την αρχαιοελληνική και τη ρωμαϊκή εποχή», δήλωσε ο εκτελεστικός διευθυντής του Περιβαλλοντικού Προγράμματος του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (UNEP) Αχίμ Στάινερ. «Όλοι στον κόσμο θα επωφεληθούν από αυτήν, ιδιαίτερα οι εργάτες σε χρυσωρυχεία και οι οικογένειές τους, οι λαοί της Αρκτικής, καθώς και αυτή η γενιά μητέρων και βρεφών, αλλά και οι επόμενες γενιές.»
Ο υδράργυρος, ένα βαρύ μέταλλο ασημένιου χρώματος, είναι υγρός όταν βρίσκεται σε θερμοκρασία δωματίου και μπορεί εύκολα να εξατμιστεί. Απαντάται με φυσικό τρόπο σε αρκετά πετρώματα, ενώ απελευθερώνεται μέσω βιομηχανικών διεργασιών στο περιβάλλον, όπου και μπορεί να παραμείνει για χρόνια και να εξαπλωθεί μέσω του αέρα, του νερού, του χώματος και ζωντανών οργανισμών, π.χ. ορισμένων ψαριών.
Σε πρόσφατη έκθεσή του ο UNEP προειδοποιούσε ότι ο υδράργυρος συνιστά όλο και μεγαλύτερο κίνδυνο για την υγεία και για το περιβάλλον στις αναπτυσσόμενες χώρες, κυρίως της νοτιοανατολικής Ασίας, όπου οι εκπομπές αυξάνονται διαρκώς. Η παρατεταμένη έκθεση μπορεί να προκαλέσει, μεταξύ άλλων, μόνιμες βλάβες στο νευρικό σύστημα.
Η Σύμβαση της Μιναμάτα ορίζει αυστηρότερο ρυθμιστικό πλαίσιο στο εμπόριο και τη διακίνηση υδραργύρου και τη χρήση του σε προϊόντα και βιομηχανικές διαδικασίες, ενώ εισάγει νέα μέτρα για μείωση των εκπομπών από την εξόρυξη χρυσού σε μικρή κλίμακα καθώς και από μονάδες ηλεκτροπαραγωγής και παραγωγής μετάλλων.
Κατά την έναρξη της διάσκεψης για την υπογραφή της Σύμβασης, ο πρωθυπουργός της Ιαπωνίας δεσμεύτηκε να διοχετεύσει 2 δισεκατομμύρια δολάρια, μεταξύ 2014 και 2016, για την προστασία των αναπτυσσόμενων χωρών από τη ρύπανση από υδράργυρο. «Ακριβώς επειδή έχουμε την εμπειρία και ξεπεράσαμε τα προβλήματα, φέρουμε την ευθύνη να ηγηθούμε των προσπαθειών για την κατάργησή του», δήλωσε ο Σίνζο Άμπε.
Τα σχόλιά του, ωστόσο, προκάλεσαν την οργή των κατοίκων της Μιναμάτα, όπου δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι δηλητηριάστηκαν, τη δεκαετία του 1950, τρώγοντας ψάρια και θαλασσινά «φορτωμένα» με υδράργυρο από εργοστάσιο της περιοχής. 2.000 από αυτούς κατέληξαν, όμως χρειάστηκε να περάσουν σχεδόν 20 χρόνια μέχρι το εργοστάσιο να διακόψει την απόρριψη λυμάτων με το τοξικό μέταλλο.
