Σήμερα συμπληρώνεται μισός αιώνας από το θάνατο του «Ιβάν του Τρομερού του 20ου αιώνα», του γεωργιανής καταγωγής σοβιετικού ηγέτη Στάλιν, μιας από τις πιο αμφιλεγόμενες προσωπικότητες της σύγχρονης ιστορίας.
Ο Ιωσήφ Βησσαριόνοβιτς Τζουγκασβίλι (1879-1953), ο επαναστάτης δικτάτορας, όπως έχει αποκληθεί από μελετητές, δεν θα μπορούσε να διαλέξει ιδανικότερο προσωνύμιο για να χαρακτηρίσει εαυτόν και τις μεθόδους του. Στάλιν στα ρωσικά σημαίνει ατσαλένιος.
Η σοβιετική προπαγάνδα καλλιέργησε επί των ημερών του την εικόνα ενός θρύλου. Ο «λαμπερός ήλιος», ο «πατερούλης», όπως χαιρετιζόταν δημοσίως ο Στάλιν, δεν μέτρησε μόνο αναρίθμητες προτομές και αγάλματα, ακόμη και εικόνες, μέσα σε ένα κλίμα άκρατης προσωπολατρίας, αλλά και ων ουκ έστι αριθμός θύματα τρομερών διώξεων εναντίον υπαρκτών και μη, αντιπολιτευομένων του σταλινικού καθεστώτος.
Ο Λένιν έχοντας «ζυγίσει» τον χαρακτήρα του μαθητή και συνεργάτη του Στάλιν, τον κρίνει ακατάλληλο για διάδοχό του. Κατορθώνοντας να εξουδετερώσει με εκτελέσεις αντιπάλους, αλλά και επίφοβους πρώην συμμάχους, ο Στάλιν γίνεται το 1929 αδιαμφισβήτητος ηγέτης της Σοβιετικής Ενωσης. Προωθεί τη βίαιη εκβιομηχάνιση της χώρας, με θύματα αμέτρητους χωρικούς που υφίστανται αρπαγή της παραγωγής και κολεκτιβοποίηση της γης τους. Οι απειθάρχητοι συλλαμβάνονται, τουφεκίζονται ή εξορίζονται ή υποχρεώνονται να εργαστούν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Για σφάλματα του συστήματος ανακαλύπτονται εξιλαστήρια θύματα, που κατηγορούνται σε δίκες-παρωδία.
Το 1939 συνάπτει σύμφωνο μη επίθεσης με τη Γερμανία. Εχοντας ωστόσο εξασφαλίσει την πολεμική προετοιμασία της χώρας του, δεν αργεί να ταχθεί στο πλευρό των συμμάχων. Η διπλωματική του δεινότητα εντυπωσιάζει ακόμη και τον πολέμιο του κομμουνισμού, βρετανό πρωθυπουργό Τσόρτσιλ και τον αμερικανό πρόεδρο, Ρούζβελτ, με τους οποίους κατανέμει στη Γιάλτα τις «σφαίρες επιρροής».
Η χώρα του είναι πλέον μία βιομηχανική και στρατιωτική δύναμη, η δεύτερη ισχυρότερη χώρα μετά την Αμερική.
Περισσότεροι από τους μισούς Ρώσους (53%) πιστεύουν ότι ο Στάλιν είχε έναν ρόλο θετικό στη ρωσική ιστορία, όπως προέκυψε από δημοσκόπηση, που έγινε μεταξύ 28 Φεβρουαρίου και 3 Μαρτίου από το ρωσικό Κέντρο Δημοσκοπήσεων(VTSIOM). Το 20% όσων ρωτήθηκαν απάντησαν ότι «ο Στάλιν υπήρξε σοφός ηγέτης που έκανε την ΕΣΣΔ υπερδύναμη», ενώ ποσοστό 27% απάντησε απερίφραστα ότι ο «πατερούλης υπήρξε τύραννος».
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΤΖΩΡΤΖΙΝΑΚΗ
