ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ο κ. Αγιοστρατίτης των αδελφών Ξηρών έχει τον λόγο.
Γ.ΑΓΙΟΣΤΡΑΤΙΤΗΣ: Κύριε Πρόεδρε, κύριοι Εφέτες, θεωρούμε ότι το δικαστήριό σας είναι αναρμόδιο να δικάσει την παρούσα υπόθεση κατά άρθρο 97 παρ. 1 του Συντάγματος, το οποίο προβλέπει ότι τα κακουργήματα και τα πολιτικά εγκλήματα δικάζονται από Μικτά Ορκωτά Δικαστήρια που συγκροτούνται από τακτικούς δικαστές και ενόρκους, όπως νόμος ορίζει.
Θεωρούμε ότι αρμόδιο δικαστήριο να δικάσει την παρούσα υπόθεση εκτός των άλλων λόγων στους οποίους στη συνέχεια θα αναφερθούμε, κυρίως διότι οι πράξεις τις οποίες φέρονται ότι έχουν τελέσει οι συγκεκριμένοι κατηγορούμενοι, έχουν πολιτικό χαρακτήρα, είναι πολιτικά εγκλήματα. Επίσης δεν θα αναφερθούμε στη συνεχή συρρίκνωση την οποία υφίσταται αυτό το άρθρο 97 παρ. 1 από το οποίο τελικά αν αφαιρεθεί και το πολιτικό έγκλημα, δεν θα έχει λόγο υπάρξεως.
Παρά ταύτα και παρά τις συνεχείς αναθεωρήσεις που έγιναν του Συντάγματος, η έννοια και ο όρος του πολιτικού εγκλήματος διατηρήθηκαν. Οι νεότερες ερμηνείες, η νομολογία, οι νομοθετικές ρυθμίσεις, τελικά θα μας οδηγήσουν στο να έχουμε ένα άρθρο το οποίο θα είναι κενό περιεχομένου.
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση με τον τελευταίο νόμο σχεδόν ολόκληρος ο ποινικός κώδικας, τα περισσότερα εν πάση περιπτώσει εγκλήματα που προβλέπονται και τιμωρούνται από τον ποινικό κώδικα, εάν τελούνται με τους όρους τους οποίους θέτει ο 2928, δικάζονται και οδηγούνται στο τριμελές Εφετείο.
Το ερώτημα είναι αν οι πράξεις τις οποίες φέρονται ότι τέλεσαν οι συγκεκριμένοι κατηγορούμενοι, αποτελούν πολιτικά εγκλήματα ή όχι. Έχει γίνει πολύ μεγάλη συζήτηση και για τις συγκεκριμένες πράξεις των κατηγορουμένων, αλλά και για το πολιτικό έγκλημα γενικότερα.
Δεν θα κάνω ειδικότερη αναφορά, δεν είναι ώρα τώρα για μελέτες με τόσους πολλούς συναδέλφους οι οποίοι πρέπει να μιλήσουν. Το πολιτικό έγκλημα υπάρχει απ’ την αρχαιότητα, είναι πνευματικό δημιούργημα στην ουσία της φιλελεύθερης ιδεολογίας του 19ου αιώνα. Κυρίως εννοιολογικά άρχισε να διαμορφώνεται μετά την γαλλική επανάσταση όταν σταμάτησε να υπάρχει η ταύτιση, το ενιαίο της μοναρχίας με το κράτος και του πολιτικού συστήματος με το έθνος.
Αναπτύχθηκαν διάφορες θεωρίες από την επιστήμη σχετικά με το πολιτικό έγκλημα, οι οποίες είναι λίγο-πολύ γνωστές. Η υποκειμενική θεωρία που εξετάζει για την εννοιολογική συγκρότηση αυτού του εγκλήματος, τα κίνητρα του δράστη, τους σκοπούς του δράστη. Η αντικειμενική θεωρία που εξετάζει τα προσβαλλόμενα αγαθά.
Η μικτή θεωρία η οποία εξετάζει και το κίνητρο και το σκοπό του δράστη, αν είναι πολιτικό δηλαδή ή όχι το κίνητρό του και τα προσβαλλόμενα αγαθά. Υπάρχει βέβαια και η άποψη για το σύνθετο πολιτικό έγκλημα, η οποία σε ένα βαθμό έχει περάσει και απ’ τη νομολογία. Δεν είναι αυτό το ιδιαίτερο πρόβλημά μας, αλλά επειδή το έθεσε ο κ. Αναγνωστόπουλος προηγουμένως και ρώτησε εάν οι ληστείες, οι κλοπές των αυτοκινήτων, οι αφαιρέσεις των πινακίδων, όλα αυτά τα θεωρούμε και αυτά πολιτικά εγκλήματα.
Επειδή βέβαια διάφορες κραυγές δικαιολογημένες ή αδικαιολόγητες, υπάρχουν από πολλές κατευθύνσεις, δηλαδή εγώ οσάκις επεχείρησα να μιλήσω διότι μας έχει απαγορευτεί και να μιλάμε, οι πληρεξούσιοι δικηγόροι οι συμπαθούντες κατά την άποψη ορισμένων ανοήτων, συνοδοιπόροι λέγονταν παλιά -εγώ συνοδοιπόρος είχα χαρακτηριστεί- ταυτισμένοι κατά ορισμένους άλλους, έχουμε πάρα πολλά προβλήματα και κυρίως αντιμετωπίζουμε τις κραυγές της άλλης πλευράς -δεν εννοώ των συναδέλφων εδώ- οι οποίοι λένε καλά και οι ληστείες και οι φονιάδες και οι κλέφτες και όλα αυτά τα πράγματα πολιτικό έγκλημα και αυτό;
Αυτά τα πράγματα πρέπει να τα εξηγήσουμε και απλά θέλω να επισημάνω ότι δεν θα χρησιμοποιήσω επιχειρηματολογία της από εδώ πλευράς, διότι αυτή η επιχειρηματολογία δύσκολα εκφέρεται, δύσκολα διατυπώνεται.
Διότι υπάρχει ο κίνδυνος μέσα σ’ αυτό το καθεστώς που ζούμε, είδαμε τι έγινε στην Αγγλία, πολύ φριχτότερα συμβαίνουν στην Αμερική, υπάρχει και ο κίνδυνος να χαρακτηριστείς ότι εγκωμιάζεις κακούργημα ή ταυτίζεται μ’ αυτούς τους στυγνούς δολοφόνους.
Εγώ δεν αισθάνομαι την ανάγκη να απολογηθώ σε κανέναν, βρίσκομαι σε δικαστήριο, διατυπώνω ελεύθερα τις σκέψεις μου και τις απόψεις μου και δεν είμαι υποχρεωμένος σε κανένα να εξηγήσω τι πιστεύω. Έχουμε το σύνθετο πολιτικό έγκλημα και έχουμε ένα ερώτημα το οποίο ασφαλώς δημιουργείται. Είναι τι ήταν αυτή η οργάνωση τελικά.
Έδρασε κατά τον κύριο εισαγγελέα του βουλεύματος από το 1973, κατά μία άποψη που τώρα την άκουσα, είναι εσφαλμένη η αναγραφή, προφανώς εγώ τη δέχομαι. Έδρασε μέχρι πρόσφατα 29.6.2001, είχε μια πολύ μεγάλη δραστηριότητα. Η ίδια η Οργάνωση αυτοχαρακτηρίζεται ως μία ένοπλη Οργάνωση αντιιμπεριαλιστική, αντικαπιταλιστική, με όραμα το σοσιαλιστικό μετασχηματισμό, τον αυτοδιαχειριζόμενο σοσιαλιστικό μετασχηματισμό, με στοιχεία άμεσης δημοκρατίας.
Τις απόψεις τους, τα κίνητρά τους, τους σκοπούς τους, ευτυχώς τους έχουμε απ’ το έτος 1975 όταν εκδίδεται η πρώτη προκήρυξη για την ενέργεια εναντίον του Γουέλς. Η τελευταία προκήρυξη η οποία εξεδόθη αφορούσε τον κ. Μιχαλολιάκο στην οποία επεξηγείτο ότι η Οργάνωση δεν είχε βάλει αυτή την βόμβα, απλά την βόμβα αυτή την τοποθέτησαν οι Αμερικάνικες Μυστικές Υπηρεσίες.
Σε όλη της την πορεία εξέδωσε 76 προκηρύξεις και επιπλέον εξεδόθησαν 6 προκηρύξεις απ’ την ΚΥΠ με την υπογραφή 17Ν, όπως επίσης μέσα στα πλαίσια των παιχνιδιών των μυστικών υπηρεσιών, δεν τις δέχονται οι κατηγορούμενοι. Και στη συνέχεια μετά την εξάρθρωση, τη σύλληψη των κατηγορουμένων, εξεδόθησαν άλλες 2 προκηρύξεις οι οποίες όπως δηλώνουν οι κατηγορούμενοι δεν είναι δικές τους.
Το κίνητρό τους σε ανύποπτο χρόνο διετυπώνετο μετά από κάθε συγκεκριμένη ενέργειά τους, βόμβα, ανθρωποκτονία εκ προθέσεως, έκρηξη, οτιδήποτε μεσολαβούσε, εξεδίδετο μία προκήρυξη. Θα ήταν εσφαλμένο να επιλέξω κάποιες συγκεκριμένες προκηρύξεις προκειμένου να διατυπώσω το πολιτικό χαρακτήρα αυτής της Οργάνωσης.
Γι’ αυτό έκανα το εξής: Επέλεξα την πρώτη που αφορά τον Γουέλς, επέλεξα την τελευταία που αφορά τον Μιχαλολιάκο και την μεσαία η οποία αφορά τον Παύλο Μπακογιάννη. Σε ανύποπτο χρόνο ξέρουμε αυτές τις προκηρύξεις, ξέρουμε πως δημοσιεύονταν. Το περιεχόμενο λίγο-πολύ οι περισσότεροι το διάβαζαν, αν και σε κάποια συγκεκριμένη εφημερίδα κατά κανόνα απεστέλετο.
Να δούμε τι πίστευε, ποια ήταν τα κίνητρα και αν ήταν πολιτικός ή όχι ο σκοπός της Οργάνωσης αυτής. Θα έρθω μετά και στο θέμα της κατηγοριοποίησης των στόχων που είχαν αυτοί οι συγκεκριμένοι άνθρωποι και η συγκεκριμένη Οργάνωση.
Το 1975 που είναι η πρώτη προκήρυξη και αφορά την υπόθεση Γουέλς:
«Ο λαός μας όμως ξέρει καλά ποιος είναι ο αμερικάνικος ιμπεριαλισμός, ο υπ’ αριθμόν 1 εχθρός του λαού μας, ο κύριος υπεύθυνος με τους ντόπιους φασίστες για τα απειράριθμα δεινά, συμφορές και εγκλήματα σε βάρος του λαού μας εδώ και δεκαετίες.
Η κυβέρνηση κοροϊδεύει, η Βουλή φλυαρεί χωρίς κανένα συγκεκριμένο αποτέλεσμα. Τα περισσότερα κόμματα συμμετέχουν στο γενικό εμπαιγμό (και υπάρχει και μία θέση για τη Δικαιοσύνη).
Μπρος αυτή την κατάσταση στην πλήρη χρεοκοπία και αδυναμία των θεσμών, μπρος στην ανυπαρξία και αποτυχία των γνωστών νόμιμων δρόμων, δεν απομένει παρά ένας μόνο δρόμος, να πάρει ο ίδιος ο λαός τις τύχες στα χέρια του›.
Αυτοδιαχειριζόμενος σοσιαλιστικός μετασχηματισμός, με στοιχεία άμεσης δημοκρατίας, σύμφωνα με όσα οι ίδιοι διατυπώνουν στις προκηρύξεις τους. Το 2001 είναι η τελευταία προκήρυξη αυτής της οργάνωσης, αναφέρεται στον τρομονόμο:
«Ο οποίος κουρελιάζει το Σύνταγμα που προβλέπει ρητά στο άρθρο 97 ότι τα πολιτικά εγκλήματα ανήκουν στη δικαιοδοσία των ορκωτών δικαστηρίων.
Καταργεί τα τελευταία ψήγματα δικαιοσύνης οργανώνοντας ξεδιάντροπα μια παρωδία δίκης εν κρυπτώ και παράβυστο με απροκάλυπτους ψευδομάρτυρες, αφού είναι ανώνυμοι και λαδωμένοι με τα τεράστια ποσά της επικήρυξης, χωρίς ενόρκους που είναι στοιχειώδης εγγύηση της ανεξαρτησίας›.
Κάτι ανάλογο για τα κίνητρά τους, τους σκοπούς τους που καλύπτουν τουλάχιστον την υποκειμενική θεωρία περί πολιτικού εγκλήματος, αναφέρεται και στη μεσαία που είπα προκήρυξη της υπόθεσης Μπακογιάννη, που για να μη σας κουράσω, άλλωστε αυτά είναι και στοιχεία της δικογραφίας αυτής της προκήρυξης.
ΔΙΚΗ 17Ν
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 7 ΜΑΡΤΙΟΥ 2003
ΩΡΑ ΕΝΑΡΞΕΩΣ: 9:05
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: ΜΙΧΑΗΛ ΜΑΡΓΑΡΙΤΗΣ
Γ΄ ΜΕΡΟΣ
11:00 – 12:00
Γ.ΑΓΙΟΣΤΡΑΤΙΤΗΣ: Μεταξύ των θεωριών των επισήμων θεωριών οι οποίες έχουν αναπτυχθεί, επιστημονικές θεωρίες, χρόνια τώρα, αιώνες ίσως, για το πολιτικό έγκλημα, έχουν εμφανιστεί μετά τη σύλληψη των κατηγορουμένων κάποιες νέες θεωρίες. Δεν θέλω να τις σχολιάσω παρά μόνο επιστημονικά. Η μία θεωρία λέει ότι το πολιτικό έγκλημα δεν μπορεί να εμφανιστεί και να λειτουργήσει μέσα σε ένα δημοκρατικό πολίτευμα.
Είναι μια θεωρία που πολύ τακτικά την ακούμε. Η άλλη θεωρία λέει ότι ναι, αλλά για να είναι πολιτικά τα εγκλήματά τους θα έπρεπε να έχουν μαζικότητα, από πού τώρα προκύπτει αυτό και τι σχέση έχει η μαζικότητα με μία κατά την άποψή τους επαναστατική οργάνωση γιατί θα πρέπει να είναι μαζική, όταν δεν υπάρχουν καν όλα τα κόμματα δεν είναι μαζικά, δεν το ξέρω.
Μια τρίτη θεωρία η οποία λέει ότι πρέπει οι πράξεις τους να τελούν σε μία αναλογία με το αποτέλεσμα, δηλαδή να έχουν τουλάχιστον τη δυνατότητα να δημιουργήσουν αυτή τη βλάβη την οποία επικαλούνται στο κράτος κλπ.
Θα επικαλεστώ μόνο τον Μανωλεδάκη γι’ αυτό το θέμα το οποίο θεωρείται και πιο σοβαρό, γιατί τα άλλα δεν τα θεωρώ επιστημονικά σοβαρά, το θέμα του κατά πόσο μέσα σε ένα δημοκρατικό πολίτευμα είναι δυνατόν να λειτουργήσει το πολιτικό έγκλημα.
Ο Μανωλεδάκης με δύο λέξεις λέει το εξής «το δημοκρατικό μας Σύνταγμα προβλέπει το πολιτικό έγκλημα, εάν υπήρχε μία βιαία ανατροπή του πολιτεύματος και είχε εγκατασταθεί εδώ μια χούντα και κυβερνούσε, δεν θα ίσχυε το Σύνταγμα και δεν θα μπορούσε να γίνει λόγος για πολιτικό έγκλημα›.
¶λλωστε όλες οι αντιδημοκρατικές, οι ανελεύθερες παρεμβάσεις που έγιναν στην πολιτική ζωή τα τελευταία χρόνια, όλους αυτούς τους θεωρούσαν κακούργους του κοινού ποινικού δικαίου κλπ, δεν μπορούσε να γίνει. Λέει ο Μανωλεδάκης ότι:
«Αφορισμοί του τύπου ότι πολιτικά εγκλήματα δεν νοούνται σε δημοκρατικό καθεστώς, ότι οι δολοφονίες δεν είναι πολιτικά εγκλήματα, ότι δήθεν έχει νομικά λυθεί ότι η τρομοκρατία δεν είναι πολιτικό έγκλημα, δεν έχουν επιστημονική βάση για τους εξής λόγους:
Πράξεις εσχάτης προδοσίας αλλά και πράξεις με κίνητρο την μεταβολή του συγκεκριμένου καθεστώτος μιας χώρας, γίνονται και σε δημοκρατικά συγκροτημένες πολιτείες, διαφορετικά δεν θα είχε νόημα η πρόβλεψη του πολιτικού εγκλήματος στο δημοκρατικό Σύνταγμα της χώρας μας›.
Εξάλλου κάποιος μπορεί να πιστεύει ότι το δημοκρατικό πολίτευμα δεν είναι το καλύτερο, όπως οι κατηγορούμενοι ή τουλάχιστον δεν είναι κοινοβουλευτικό ή δεν λειτουργεί σωστά η δημοκρατία κατά την άποψή τους που διατυπώνεται μέσα απ’ τις προκηρύξεις τους και να επιχειρεί να το αλλάξει με ανορθόδοξο τρόπο, πολιτικό έγκλημα.
Αν ακολουθήσει για την αλλαγή δημοκρατικές διαδικασίες, τότε βέβαια δεν τελεί έγκλημα και συνεπώς δεν τίθεται θέμα χαρακτηρισμού των πράξεών του. Επίσης σχετικά μ’ αυτό το θέμα το οποίο θα τεθεί υπόψη σας από τους συναδέλφους της Πολιτικής Αγωγής, είναι ότι το θέμα έχει ρυθμιστεί και νομοθετικά ή έχει ρυθμιστεί μέσα σε μια σύμβαση ότι η τρομοκρατία δεν υπάγεται στο πολιτικό έγκλημα.
Επειδή ενδεχομένως να δημιουργηθεί μια εσφαλμένη εικόνα, πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι αυτή η σύμβαση την οποία επικαλούνται, αφορά μόνο την έκδοση και τίποτα άλλο. Κανένα δεσμευτικό νομικά για την Ελλάδα και ισχύον κείμενο, όταν μάλιστα τελέστηκαν οι σήμερα δικαζόμενες πράξεις, δεν αποκλείει τον χαρακτηρισμό των τρομοκρατικών πράξεων ως πολιτικών εγκλημάτων, εκτός από το άρθρο 1 του Ν. 1789/88, κύρωση ευρωπαϊκής σύμβασης για την καταστολή της τρομοκρατίας, το οποίο όμως αναφέρεται μόνο στην έκδοση εγκληματιών και ισχύει μόνο για τις ανάγκες της έκδοσης μεταξύ των συμβαλλομένων κρατών.
Εξάλλου νομοθετικός ορισμός της τρομοκρατικής πράξης δεν υπάρχει. Αυτό προλαβαίνω να το θέσω υπόψη σας, επειδή φίλοι και συνάδελφοι είμαστε και με την άλλη πλευρά και πολλές φορές τα συζητάμε αυτά τα θέματα και ξέρω ότι θα γίνει επίκληση αυτού του πράγματος.
Την ίδια άποψη περίπου διατύπωσε και μάλιστα απάντησε και στα συγκεκριμένα ερωτήματα σε ένα άρθρο του και ο καθηγητής Πέις. Πολλοί άλλοι βέβαια και ο καθηγητής Πανούσης, η κυρία Συμεωνίδου κλπ έχουν διατυπώσει αυτές τις απόψεις.
Νομολογιακά η ιστορία αυτή του πολιτικού εγκλήματος κυμάνθηκε από πολύ παλιά χρόνια, ανάλογα -και αυτό δεν είναι προς τιμή της Δικαιοσύνης- με τις πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες κάθε εποχής. Πολύ χαρακτηριστικά να το πω, διότι έχουμε όλοι τη σειρά της νομολογίας, ότι τις περιόδους του εμφυλίου στο μετεμφυλιακό κράτος και στη διάρκεια της χούντας, υπήρξαν απαράδεκτες αποφάσεις. Στην περίοδο της χούντας κατά αγωνιστών της αντίστασης εναντίον της χούντας. Οι οποίες φυσικά και ο Παναγούλης τότε εθεωρείτο αυτόν που σήμερα επικαλούνται και λένε ναι αυτός έκανε πολιτικό έγκλημα, ακόμα και αυτός νομολογιακά εχαρακτηρίζετο ως ένας κοινός κακοποιός.
Ένα ζήτημα και εδώ ερχόμαστε την κατηγοριοποίηση, είναι κατά ποιον εστρέφετο η συγκεκριμένη Οργάνωση. Η συγκεκριμένη οργάνωση εστρέφετο κατά του κράτους και των θεσμών του κράτους. Είχε στόχο την ανατροπή του πολιτεύματος και την εγκαθίδρυση ανεξάρτητα αν αυτό θα μπορούσε να είναι ένα κοντινό ή μακρινό ενδεχόμενο, αυτής της Δημοκρατίας και αυτής της σοσιαλιστικής διακυβέρνησης, την οποία αυτοί οι άνθρωποι οι συγκεκριμένοι πίστευαν. Και αυτό δεν μπορεί να τους το αμφισβητήσει κανείς.
Στόχοι τους κατ’ αρχάς ήταν οι τρεις εξουσίες, η νομοθετική, η εκτελεστική και η δικαστική. Έχουμε θύματα απ’ τη δικαστική εξουσία, εισαγγελείς, έχουμε θύματα απ’ την εκτελεστική εξουσία και διάφορες εκφράσεις της εκτελεστικής εξουσίας -τα είπε με αριθμούς η κυρία Κούρτοβικ- έχουμε θύματα από την νομοθετική εξουσία. Έχουμε βουλευτές που υπήρξαν θύματα της συγκεκριμένης Οργάνωσης.
Πέρα απ’ αυτό όμως και μέσα στα πλαίσια της ιδεολογικής τους αντίληψης, υπήρξαν θύματα και μέσα στην οικονομική εγχώρια ή εκτός Ελλάδας ελίτ, στο οικονομικό κεφάλαιο. Είναι μία Οργάνωση που σας είπα αντικαπιταλιστική και αντιιμπεριαλιστική και μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο επιθέσεις δέχθηκαν πέρα οργανωμένων οικονομικών μονάδων εγχώριων ή υπερεθνικών εν πάση περιπτώσει και διάφορες άλλες κατηγορίες, οι οποίες εντάσσονται όμως στην λογική ενός συγκροτημένου κράτους, του οποίου επεδιώκετο η ανατροπή και το χτύπημα των θεσμών του.
Ένα ερώτημα είναι το εξής: Πως αντιμετώπιζαν -αυτοί οι οποίοι σήμερα όλοι κόπτονται και μιλάνε για κοινούς εγκληματίες και φονιάδες- άραγε από την πρώτη εμφάνιση αυτής της Οργάνωσης, γιατί είπαμε ότι εμείς -βάλτε την λέξη αντιπάλους σε εισαγωγικά- αυτή την επιχειρηματολογία που έχουμε, σ’ αυτή την επιχειρηματολογία θα επικαλεστούμε επιχειρήματα των «αντιπάλων›.
Πως αντιδρούσαν σύσσωμα τα Κόμματα μετά από κάθε ενέργεια της 17Ν με επικεφαλής τον Πρωθυπουργό ο οποίος ακόμα και αν βρισκόταν στην Κίνα έκρινε ότι πρέπει να παρέμβει εντός ολίγων λεπτών και να βγάλει τη γνωστή πασίγνωστη και πάντα πανομοιότυπη ανακοίνωση, η οποία έλεγε ότι «οι ενέργειες αυτών των ανθρώπων οδηγούν στην αποσταθεροποίηση του δημοκρατικού πολιτεύματος, ότι απομακρύνονται οι επενδύσεις, οι ξένοι επενδυτές δεν έρχονται να επενδύσουν εδώ διότι κάνει αυτές τις ενέργειες η 17Ν›. Και διάφορες άλλες θεωρίες οι οποίες ήταν πανομοιότυπες από κόμματα, από την κυβέρνηση κλπ. Πάντα μιλούσαν για την αποσταθεροποίηση του δημοκρατικού πολιτεύματος.
Είναι δυνατόν «οι μαφιόζοι› που είπε ο κύριος Πρωθυπουργός να μπορούσαν μία μαφία που τηρεί την ομερτά να μπορούσε να αποσταθεροποιήσει ένα δημοκρατικό πολίτευμα; Θα έρθουμε και σ’ αυτό το θέμα, σ’ αυτή την επιχειρηματολογία περί κοινής εγκληματικότητας.
Διότι πρέπει να ξέρετε κύριοι δικαστές ότι η κοινή εγκληματικότητα απευθύνεται στους απλούς πολίτες. Οι θεσμοί που χτυπήθηκαν, τα πρόσωπα που χτυπήθηκαν απ’ τη συγκεκριμένη οργάνωση, δεν ήταν απλοί πολίτες. Ήταν είτε η οικονομική ελίτ, εγχώρια ή υπερεθνική ή το μεγάλο κεφάλαιο. Είπαμε ότι έχει αντικαπιταλιστική αντίληψη σαν ένοπλη οργάνωση, ξένες διπλωματικές αποστολές, υπουργοί, βουλευτές, αστυνομικοί και βέβαια τράπεζες και όλα αυτά που ακολούθησαν.
Είναι αλήθεια ότι τότε κατηγορούντο γι’ αυτά τα πράγματα. Ακόμα και χθες ο Γραμματέας ενός Κόμματος ο κ. Λαλιώτης πολιτικά τους αντιμετώπισε. Δεν είπε ότι έχουμε να κάνουμε με κάποιους μαφιόζους, άλλωστε δεν συνηθίζεται για μαφιόζους και κοινούς εγκληματίες να βγάζουν όλοι οι παράγοντες του δημόσιου βίου απ’ τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας μέχρι τον τελευταίο βουλευτή και παράγοντα πολιτικό, κομματάρχη, να βγάζουν ανακοινώσεις αν επρόκειτο για κοινή εγκληματικότητα.
Η γνωστή υπερδύναμη ποτέ δεν έχει βγάλει ταξιδιωτική οδηγία σε βάρος Ιταλίας για τη δράση της μαφίας. Ταξιδιωτική οδηγία έβγαλε εδώ για τη δράση της 17Ν. Γιατί πάντα πολιτικά όλοι τους αντιμετώπιζαν. Ακόμα και οι παρεμβάσεις οι οποίες από τη σύλληψή τους και μέχρι σήμερα γίνονται, πολιτικές παρεμβάσεις είναι.
Ο Πρωθυπουργός στο μεγαλύτερο οικονομικό γεγονός της χώρας, στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης με εκατοντάδες αλλοδαπούς καλεσμένους, θεώρησε σκόπιμο το μεγαλύτερο μέρος της ομιλίας του, να το αφιερώσει και να αντιπαρατεθεί πολιτικά στη συγκεκριμένη Οργάνωση, λέγοντας ότι επιδιώκει να φέρει τον ολοκληρωτισμό, ότι είναι μαφιόζοι και διάφορες άλλες απόψεις.
Μάλιστα και στις ερωτήσεις που ακολούθησαν το μεγαλύτερο μέρος αφιερωνόταν σε μια πολιτική αντιπαράθεση με τη συγκεκριμένη οργάνωση. Είναι χαρακτηριστικό ότι μέσα στα πλαίσια των παρεμβάσεων οι οποίες επιχειρήθηκαν μέχρι σήμερα στο έργο το δικό σας, όχι μόνο από τους παράγοντες της δημόσιας ζωής εδώ στην Ελλάδα, αλλά και από τον ξένο παράγοντα, για τον οποίο χρειάστηκε η ελληνική Κυβέρνηση να διαμαρτυρηθεί όταν άρχισε να μιλάει σε πρώτο πληθυντικό ότι τους συλλάβαμε, θα συλλάβουμε και άλλους, τους πήγαμε στα δικαστήρια, θα τους δικάσουμε. Έκανε μάλιστα και εκείνη την περίφημη δήλωση, «δεν μας ενδιαφέρει αν είναι ένοχοι ή αθώοι, μας ενδιαφέρει να έχουμε καταδίκες και μάλιστα βαριές›.
Μέσα σ’ αυτά τα πλαίσια ο πλέον αρμόδιος προϊστάμενος υπουργός Δικαιοσύνης, ο ίδιος στην προσπάθειά του να παρέμβει σ’ αυτή την εκτίμηση την οποία αύριο-μεθαύριο στην κρίση που θα πρέπει να οδηγηθείτε εσείς, λέει για το πολιτικό έγκλημα, «το θέμα αυτό έχει απαντηθεί στη νομική θεωρία αλλά και στη νομολογία εδώ και καιρό. Η τρομοκρατία έχει εξαιρεθεί απ’ την έννοια του πολιτικού εγκλήματος› -από πού προκύπτει αυτό δεν το ξέρουμε- «αυτό άλλωστε αποτελεί κοινή αντίληψη και σε διεθνές επίπεδο σύμφωνα με διεθνείς συμβάσεις›.
Είναι αυτό που σας έλεγα προηγουμένως ότι θα το επικαλεστεί και η απέναντι πλευρά, « όπου ρητώς διαχωρίζονται το τρομοκρατικό έγκλημα από το πολιτικό. Οι φόνοι και οι ληστείες που έχει διαπράξει η 17Ν δεν εμπίπτουν σε καμία περίπτωση στην κατηγορία του πολιτικού εγκλήματος. Είναι αδιανόητο να γίνεται συζήτηση για τις γνωστές πράξεις ως πολιτικά εγκλήματα, τη στιγμή που αυτές συνέβησαν σε συνθήκες δημοκρατίας›. Το έχει απαντήσει πολύ σωστά ο Μανωλεδάκης.
«Επίσης δεν μπορεί να θεωρήσει κανείς ούτε κατ’ ελάχιστο, ότι θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως πολιτικοί κρατούμενοι γιατί δεν κρατούνται για τις ιδέες τους και τις ιδεολογίες τους›. Τα ίδια ο κ. Πρωτόπαπας, τα ίδια πάλι ο κ. Πετσάλνικος, τα ίδια πάλι ο κύριος υπουργός Δικαιοσύνης. Μέχρι και ο –δεν ξέρω ποιο είναι το ιδιωτικό του επάγγελμα- ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας, πολιτικά τους αντιμετωπίζει και ακούστε τι λέει:
«Η τρομοκρατία έπληξε ολόκληρο το πολιτικό σύστημα και τη δημοκρατία την οποία οικοδομήσαμε›.Το πολιτικό σύστημα και τη δημοκρατία, αυτή είναι δήλωσή του πριν ένα μήνα μάλιστα.
«Έπληξε ολόκληρη την ελληνική κοινωνία και κατά συνέπεια νομίζω ότι η Νέα Δημοκρατία πρέπει να έχει το κουράγιο και την γενναιοφροσύνη να παραδεχθεί το θετικό έργο μας›.
Το πολιτικό σύστημα και τη δημοκρατία. Για βλάβη της δημοκρατίας μιλούσαν όλοι μέχρι σήμερα, για αποσταθεροποίηση του δημοκρατικού μας πολιτεύματος ήταν οι ομόφωνες απόψεις όλων των πολιτικών Κομμάτων.
Έχω και άλλες πολλές δηλώσεις. Έχω δηλώσεις και Βρετανών ειδικών για την τρομοκρατία, για να βλέπουμε λιγάκι και τους εξωθεσμικούς παράγοντες. Θα τα πούμε όταν έρθει η ώρα την επόμενη βδομάδα φαντάζομαι όταν συζητήσουμε για τα όσα συνέβησαν κατά την προανάκριση. ¶λλωστε είναι γνωστό, δεν κρύβεται η παρέμβαση του ξένου παράγοντα.
Δεν είναι αφελής αυτός ο Μίλερ παρά την εμφάνιση που έχει, δεν τις κάνει από αφέλεια τις δηλώσεις αυτές. Τις κάνει με κάποια σκοπιμότητα. Θέλει να δείξει τον ρόλο τον οποίο έχουν αναλάβει στον πλανήτη τους και να μας τον υπενθυμίζουν συνεχώς, για όλα τα θέματα που έχουμε και για τα οποία εξακολουθούν να μας πιέζουν. Λέει ο Βρετανός, «είναι μια Οργάνωση με ιδεολογικό αλλά και πολιτικό χαρακτήρα, αφού προσπάθησε να αλλάξει και την πολιτική κατάσταση της χώρας›.
Κύριε Πρόεδρε, είναι πάρα πολλές οι δηλώσεις. Είναι πάρα πολλές οι περιπτώσεις αντιμετώπισης των συγκεκριμένων πράξεων των κατηγορουμένων που φέρονται ότι έχουν τελέσει. Θα δούμε ποιες έχουν τελέσει. Με συγκεκριμένο τρόπο πολιτικό αντιμετωπίζεται.
Πολιτική πράξη ήταν και η παρέμβαση του εν ενεργεία εισαγγελέα Διώτη, προανακριτή και επικεφαλή για την ανάκριση στην τρομοκρατία, ο οποίος σε 15σέλιδη συνέντευξη την παραμονή ενάρξεως της δίκης, έθεσε και πολιτικά θέματα. Είναι μία πολιτική πράξη του, δεν ξέρω αν θελήσει να πολιτευτεί στο μέλλον, αλλά έθεσε και πολιτικά ζητήματα και μάλιστα είπε ότι οι πολιτικές τους αντιλήψεις ανήκουν στην λίθινη εποχή.
Όλα αυτά κύριοι δικαστές τα θέτουμε υπόψη σας, διότι εμείς πιστεύουμε ότι υπό οποιαδήποτε επιστημονική θεωρία δούμε το θέμα, υπό οποιαδήποτε νομολογιακή εκδοχή δούμε το θέμα, τα πολιτικά εγκλήματα τα οποία φέρεται να έχουν τελέσει οι συγκεκριμένοι κατηγορούμενοι είναι πολιτικά εγκλήματα.
Είναι γνωστές οι υποθέσεις Πόνε, Μπιάνκο Φολίνι, αυτές που απασχόλησαν πρόσφατα τη νομολογία και βεβαίως επέλεγαν άλλοτε την αντικειμενική, άλλοτε μια μικτή θεωρία που εξετάζει το πολιτικό κίνητρο, τους σκοπούς του δράστη, τους πολιτικούς του σκοπούς και τη στόχευση του. Τι επεδίωκε, τι ήθελε να ανατρέψει και τι ήθελε να επιβάλει.
Θα κλείσω μ’ ένα πράγμα, το οποίο εγώ θεωρώ μελανή σελίδα για την δικαιοσύνη μας, μαύρη δικαιοσύνη για την δικαιοσύνη μας, το γεγονός ότι το 1976 σε συμβούλιο η πλειοψηφία των Εφετών, Αλεξόπουλος, Βοάλας, Σαρτζετάκης, έκριναν τις πράξεις του συγκεκριμένου κατηγορούμενου υπό έκδοση τότε Πόλε, ο οποίος κατηγορείτο για τέτοιες περίπου πράξεις ότι είχε τελέσει στην Γερμανία. Φόνοι, ληστείες, τα γνωστά.
Η πλειοψηφία λοιπόν τότε των Εφετών, Αλεξόπουλος, Βοάλας, Σαρτζετάκης, εξέφεραν την δικαστική τους κρίση και είπαν ότι το έγκλημα αυτού του ανθρώπου ήταν πολιτικό.
Την επομένη οδήγησε η κρίση τους αυτή σε άσκηση πειθαρχικής αγωγής από τον Ευστάθιο Πλέντζα τότε Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου, με αποτέλεσμα βέβαια να ξεσηκωθεί όλος ο πολιτικός κόσμος, κάθε δημοκρατική συνείδηση. Αυτοί οι 3 άνθρωποι έχουν μείνει στην ιστορία για το θάρρος που είχαν εκείνη τη συγκεκριμένη εποχή, το 1976, να διατυπώσουν αυτή την άποψη.
Καλείστε κι εσείς στις νεότερες συνθήκες, οι οποίες δεν είναι καθόλου καλές, έχουμε περάσει την 11η Σεπτεμβρίου, έχουμε περάσει όλο αυτό το κλίμα τρομοϋστερίας που υπάρχει με μια γενικότερη κατεύθυνση να εξαφανιστεί αυτό το πολιτικό αίτημα κι εσείς καλείστε να κρίνετε αν θα πρέπει να εφαρμοστεί το άρθρο 97.1 του Συντάγματος σύμφωνα με το οποίο οι συγκεκριμένοι κατηγορούμενοι κρίνοντας αναρμόδιο το Δικαστήριο σας πρέπει να οδηγηθούν στο Μικτό Ορκωτό.
Τελειώνοντας, έχω να πω το εξής: ότι σχετικά με τα θέματα της αντισυνταγματικότητας του Ν. 2928, θα επανέλθουμε. Για την ώρα η ένσταση μας αφορά την αναρμοδιότητα του 97.1 του Συντάγματος και την παραπομπή της υποθέσεως στο Ορκωτό.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Μα νομίζω τέθηκαν μαζί αυτά τα θέματα.
Γ. ΑΓΙΟΣΤΡΑΤΙΤΗΣ: Απλά επεκτάθηκα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Όχι, τέθηκαν από την αρχή και παρακαλώ να τα πούμε όλα. Δεν θα επανερχόμεθα.
Γ. ΑΓΙΟΣΤΡΑΤΙΤΗΣ: Κύριε Πρόεδρε, θα το θέσει ο συνάδελφος.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Εντάξει, μπορεί να τα πει λοιπόν ο κ. Βλάχος συμπληρωματικά. Συμφωνούμε. Ο κ. Οικονομίδης έχει ένα πρόβλημα να φύγει και πρέπει να του δώσουμε την προτεραιότητα.
Α. ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗΣ: Οι έξοχες και κατ’ εξοχήν αναλυτικές και θεμελιωμένες προηγηθείσες αγορεύσεις των εκλεκτών συναδέλφων με απαλλάσσουν από το να εντρυφήσω σε πάρα πολλά νομικά.
Εκείνο που ήθελα να πω είναι το εξής: κάποτε είχε πει ο Τσουκαλάς ότι οι τύραννοι σπεύδουν και υποστέλλουν την σημαία του ορκωτικού συστήματος για να την χρησιμοποιήσουν ως σάβανο των ανθρωπίνων ελευθεριών.
Έκτοτε όλοι όσοι συμβαίνει να είμεθα για όποιους λόγους θιασώται του ορκωτικού συστήματος, παρέστημεν μάρτυρες της αποκαθηλώσεως του θεσμού ξεκινώντας βεβαίως από τους τυράννους επί χούντας όπου όχι απλώς μετετράπη σε Μικτό με μειοψηφία των ενόρκων και εν συνεχεία στην αποξήλωση του θεσμού από κάθε αρμοδιότητα. Εκτός από ορισμένα εγκλήματα που είναι αίματος , τιμής και πολιτικά.
Ανετράπη ο κανόν, ανετράπη το τεκμήριο. Πλέον δεν είναι κατ’ αρχήν το Μικτό, το ορκωτικό σύστημα και κατ’ εξαίρεση των τακτικών δικαστών, είναι το αντίστροφο.
Το γιατί ενδεχομένως -και αισθάνομαι την ανάγκη να το πω αυτό- ο νομοθέτης προτίμησε για τα πολιτικά εγκλήματα και τα άλλα να παραμείνουν παρά την επίθεση κατά του θεσμού του ορκωτικού συστήματος στη σφαίρα της αρμοδιότητας του, οφείλεται στο ότι όπως τουλάχιστον πιστεύουμε ως συμβαίνει ακόμα να είμεθα υπέρμαχοι αυτού του θεσμού, να έχουμε κάποιες σκέψεις.
Όπως επί παραδείγματι ξέρετε κάποτε ο Μπαλζάκ είχε πει όταν του πρότειναν να παντρευτεί κάποια νέα και αυτός αρνήθηκε. Του λένε μα έχει τόσα προσόντα. Ακριβώς, έχει όλα τα προσόντα που μισώ και κανένα από τα ελαττώματα που λατρεύω είχε πει.
Κάτι ανάλογο θα έλεγα εγώ όταν συγκρίνω την αρμοδιότητα των τακτικών δικαστηρίων με την αρμοδιότητα των ορκωτικών δικαστηρίων υπό την αμιγή τους μορφή και έστω υπό τη μορφή που σήμερα λειτουργούν.
Τα μεγάλα προσόντα που έχει ο τακτικός δικαστής που είναι η μακρά εμπειρία του, είναι η μόρφωση, είναι οι φυσιογνωμιστικές του ικανότητες, αυτά τα προσόντα έχουν το μειονέκτημα να δημιουργούν μια υπέρμετρη αυτοπεποίθηση, να παράγεται εξ αυτής ένας αυτοματισμός σκέψεως αν θέλετε.
Κάτι το οποίο δεν έχουν οι ένορκοι, διότι έχουν το μειονέκτημα να μην έχουν την μόρφωση, να μην έχουν την εμπειρία και εξ αυτού του λόγου να έχουν μια διστακτικότητα και χωρίς να το καταλαβαίνουν να υιοθετούν στον απόλυτο βαθμό τις θεμελιακές διατάξεις που διέπουν το δικαϊκό μας σύστημα.
Σέβονται στον απόλυτο βαθμό το in dubio pro ero. Πάσα αμφιβολία τρέμουν μήπως την ερμηνεύσουν σε βάρος των κατηγορουμένων.
Δεν έχουν την προκατάληψη ενός βουλεύματος, το οποίο ήδη μας καθοδηγεί προς μία κατεύθυνση. Κατ’ αρχήν είναι ένοχος, ανατρέπεται ήδη στη συνείδηση του έχοντος μελετήσει ένα βούλευμα, το τεκμήριο της αθωότητας. Αυτό δεν το έχει αυτό.
Έχει την αγωνία μήπως κάποια στιγμή αδικήσει, μήπως κάποια στιγμή πάρει μια απόφαση η οποία θα πίπτεται εν συνεχεία, διότι δεν έχει υποστεί τον μιθριδατισμό που μοιραίως υφιστάμεθα όλοι οι επαγγελματίες στον χώρο μας. Τον γιατρό το αίμα δεν τον φοβίζει, εμένα με φοβίζει. Το ίδιο η επιβολή μιας ποινής τον φοβίζει τον ένορκο.
Για όλους αυτούς τους λόγους και διότι εγκλήματα όπως είναι αυτά που απέμειναν στο ορκωτικό σύστημα, αίματος, τιμής και πολιτικά, δεν χρειάζονται πολλές γνώσεις και μακρά εμπειρία δικανική για να επιλύονται, αρκεί να έχουν μια κοινωνική εμπειρία που θα «ψηλώσει› αυτούς.
Επαναλαμβάνω, σ’ αυτούς προσφέρει η ζωή με την τριβή τους σε όλες τις πτυχές της την ανεμπόδιστη, σ’ αυτούς ανεμπόδιστη κι έτσι με εφόδιο αυτή την κοινωνική εμπειρία μπορούν και τέμνουν προβλήματα, τραγωδίες, όπως είναι οι φόνοι και επίσης έχουν ένα αισθητήριο, μια σοφία θα έλεγα λαϊκή, να γνωρίζουν πως θα πρέπει να μεταχειριστούν το πολιτικό έγκλημα διότι ακριβώς είναι ο λαός, ο κυρίαρχος λαός, αντιπροσωπεύεται από τον λαό τον ίδιον.
Αυτοί είναι οι λόγοι υποθέτω για τους οποίους και το Σύνταγμα δέχθηκε να αφήσει επιτέλους ένα μικρό κομματάκι εξουσιών στο ορκωτικό σύστημα. Ξαφνικά, γιατί γι’ αυτή την υπόθεση όλα έγιναν ξαφνικά και τυχαίως, παραμονές της δίκης αφαιρείται η υπόθεση αυτή από την αρμοδιότητα του ορκωτικού συστήματος και αναρωτιέμαι γιατί.
Δεν είναι πολιτική κατά κανένα σκέλος, οι πράξεις δεν είναι πολιτικές; Κατά κανένα σκέλος δεν εμπίπτουν στην αρμοδιότητα του ορκωτικού συστήματος; Ας δούμε τις πράξεις τους. Έχουν δύο σκέλη. Το ένα σκέλος είναι αναμφισβητήτως πολιτικό. Σας τα εξέθεσαν οι συνάδελφοι μου, θεμελιωμένα, δεν θα επανέλθω.
Μόνο θα υποβάθμιζε κανείς την νοημοσύνη του ακούοντος αν τολμούσε να πει ότι στη ρίζα των πράξεων τους δεν υπήρχε η πρόθεσις ανατροπών. Δημοκρατίας, πολιτεύματος και κοινωνικών νόμων αν θέλετε.
Νομίζω λοιπόν ότι επ’ αυτού δεν μπορεί να υπάρξει θέμα ότι κατά το ένα σκέλος οι πράξεις αυτές αν δεν υπήρχε το επόμενο, ας υποθέσουμε ότι δεν υπήρχε η ανθρωποκτονία ή οτιδήποτε άλλο και ήταν μόνο αυτό, κάνω ερώτημα στον κοινό νου πλέον. Υπήρχε περίπτωση να μη σκεφτούμε ότι είναι πολιτικά τα εγκλήματα; Ερώτημα.
Επαναλαμβάνω. Πέστε ότι δεν είχαν προλάβει να διαπράξουν τις ανθρωποκτονίες ή οτιδήποτε άλλο και είχαν μείνει στις προκηρύξεις τους, στις προθέσεις αυτές που εκδηλώνονται με τις προκηρύξεις και είχαν ενδεχομένως κινηθεί κατά έναν τρόπο.
Υπήρχε κανείς που θα έλεγε ότι δεν πρέπει αυτοί να δικαστούν για να κριθούν σύμφωνα με το Σύνταγμα από το Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο; Ερώτημα κάνω στον εαυτό μου.
Αποκόπτω αυτό το σκέλος και έρχομαι στο επόμενο σκέλος. Ανθρωποκτονίες για όποιους λόγους. Από εκδίκηση θέλετε, για πολιτικούς λόγους θέλετε, ανθρωποκτονίες αυτές καθ’ αυτές ναι ή όχι θα επείγοντο μόνες στα Ορκωτά Δικαστήρια; Εδώ επειδή συμβαίνουν να έχουν και τα δύο χαρακτηριστικά που οδηγούν στο Ορκωτό Δικαστήριο αντί κατά μείζονα λόγο να έρθουν εκεί, τα αφαιρέσαμε κι αυτά;
Είναι δυνατόν να πούμε ότι είναι σύμφωνη με το Σύνταγμα μια τέτοια διάταξη, η οποία αφήρεσε από την αρμοδιότητα των δικαστηρίων όταν και τα δύο σκέλη των πράξεων αυτών εμπίπτουν στην αρμοδιότητα των Ορκωτών Δικαστηρίων; Κύριοι Δικασταί, δεν θα σας κουράσω εγώ περισσότερο. Πράγματι ανελύθησαν και θα αναλυθούν τα θέματα με όλες τις λεπτομέρειες τους.
Εκείνο που κάνω έκκληση είναι αυτή η υφαρπαγή αρμοδιοτήτων από τον νομοθέτη που έχει καταστήσει εσάς, ελπίζει να καταστήσει εσάς, αποδέκτες του προϊόντος αυτής της υφαρπαγής, να μην το αποδεχτείτε και να κρίνετε ότι το Δικαστήριο σας είναι αναρμόδιο να δικάσει πράξεις, οι οποίες εξωφθάλμως είτε κατά το σκέλος το ένα είναι πολιτικές, είτε κατά το άλλο σκέλος είναι πράξεις που αναμφισβητήτως υπάγονται στο Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο και στον βαθμό που και οι δύο μαζί δεν δίνουν άθροισμα, ανακινούμενο της αναγκαιότητας του να υπαχθούν στα Ορκωτά Δικαστήρια, κάνω αίτηση να κηρύξετε εαυτούς αναρμόδιους.
