ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Κύριε Λίβο, η ώρα σας φαντάζομαι.
Ν. ΛΙΒΟΣ: Κύριε Πρόεδρε, ευχαριστώ πολύ αλλά επειδή δεν τηρήθηκε η σειρά, με έχει παρακαλέσει και ο συνάδελφος για την ενότητα της όλης υποθέσεως, αφού μπήκαμε στην επόμενη, να λάβει αυτός τον λόγο.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Οι παρακλήσεις σε σας πιάνουν φαίνεται.
Ν. ΛΙΒΟΣ: Κύριε Πρόεδρε, η πρώτη παράκληση ήταν σε σας. ¶παξ και δεν τελεσφόρησε αυτή, εγώ στους συναδέλφους θέλω να είμαι καλός.
Κ.ΓΕΡΑΤΟΣ: Κύριε Πρόεδρε, εκπροσωπώ την οικογένεια Γιάννη Βαρή, ο οποίος σκοτώθηκε στην επίθεση που έγινε στην κλούβα που βρισκόταν στα Εξάρχεια το Νοέμβριο του 1991. Θα μου επιτρέψετε κύριε Πρόεδρε και κύριοι Δικαστές εγώ να ξεκινήσω λίγο διαφορετικά και να σας πω τούτο:
Ας υποθέσουμε ότι εγώ πάω στην οικογένεια Βαρή και τους πω το εξής: «Ξέρετε κάτι; Η δολοφονία του γιου σας, απέβλεπε στο να χτυπηθεί η βάση του πολιτεύματος, στο να χτυπηθεί η καθεστηκυία των πραγμάτων τάξη›. Φαντάζεστε κ. Πρόεδρε και κύριοι Δικαστές πώς θα με κοίταζαν αυτοί οι άνθρωποι; Σα να έχω γυρίσει από τον ¶ρη. Σα να τους λέω ακαταλαβίστικα πράγματα.
Μιλάμε για έναν άνθρωπο 26 χρονών, έναν μισθοσυντήρητο άνθρωπο, ο οποίος μάλλον έπαιρνε λιγότερα χρήματα, κέρδιζε λιγότερα χρήματα από τους εκτελεστές του, ο οποίος εκτελούσε διατεταγμένη υπηρεσία και ο άνθρωπος αυτός χτυπήθηκε. Χτυπήθηκε τυφλά.
Ποιον πιθανό λόγο μπορούμε να βρούμε για να εξηγήσουμε αυτό το χτύπημα; Ας δούμε λίγο τι ήταν η 17Ν κύριε Πρόεδρε. Πώς υπογράφει; Υπογράφει «Επαναστατική Οργάνωση›. Οι επαναστάσεις, από τα λίγα που ξέρω, ξέρω ότι γίνονται από το λαό, από εκεί ξεκινούν. Όταν την ξεκινά μια ομάδα, δεν ξέρω αν έχουμε επανάσταση. Και κάποιοι άλλοι, το ’67, μια ομάδα ήταν και ξεκίνησαν κατ’ αυτούς μια επανάσταση, αλλά όλος ο κόσμος λέει ότι υπήρχε χούντα.
Ας υποθέσουμε λοιπόν, σύμφωνα με την πρακτική της 17Ν, ότι ήταν μια Οργάνωση επαναστατική. Ήθελε δηλαδή να αλλάξει τη δομή. Με ποιον τρόπο θα άλλαζε τη δομή; Χτυπώντας αυτούς οι οποίοι είναι τμήμα του λαού; Οι αστυνομικοί, τα απλά όργανα, δεν εκπροσωπούν τίποτα το ιδιαίτερο, ούτε καν τον εαυτό τους. Είναι απλά όργανα που εκτελούν διατεταγμένες και συγκεκριμένες υπηρεσίες.
Φανταστείτε ένα σχολείο, το οποίο δε λειτουργεί καλά, έχει άναρχους μαθητές, έχει κακούς μαθητές, να βρεθεί μία οργάνωση, η οποία επειδή θέλει να χτυπήσει το σύστημα της παιδείας, να σκοτώνει τους μαθητές. Γιατί περί αυτού επρόκειτο. Έχουμε πολιτικά εγκλήματα; Σαφώς όχι. Αν θέλεις να χτυπήσεις το σύστημα και αν θέλεις να δείξεις ότι μπορείς κάτι να αλλάξεις, χτυπάς αυτούς οι οποίοι έχουν τη δύναμη και την εξουσία, όχι απλούς ανθρώπους.
Πώς συνέχισε κ. Πρόεδρε η 17Ν; Στην ίδια προκήρυξη, στις 3/11/91, στην τελευταία παράγραφο τι έλεγε: Ότι τους απλούς αστυφύλακες δεν τους θεωρούμε εξ ορισμού εχθρούς μας, γι αυτό δεν θα τους χτυπάμε, παρά μόνο αν κινηθούν εναντίον μας. Αν βγάλουν πιστόλι για να μας χτυπήσουν. Σε ποια περίπτωση θα βγάζανε πιστόλι; Μόνο αν τους συναντούσαν μπροστά τους σε μια ληστεία μιας τράπεζας, μιας χρηματαποστολής, οτιδήποτε.
¶ρα στην ουσία τι μας λένε κ. Πρόεδρε; Ότι θα τους χτυπούσαν, απλά και μόνο επειδή οι άνθρωποι θα προσπαθούσαν να κάνουν το καθήκον τους. Θα προσπαθούν να κάνουν αυτό, για το οποίο πληρώνονταν. Αυτό για το οποίο είχαν ορκιστεί. Είναι αυτό πολιτικό έγκλημα; Είναι καθαρή δολοφονία.
Η επανάσταση κ. Πρόεδρε, εάν έχει μία πιθανότητα να πετύχει, θα πρέπει σιγά-σιγά, αυτοί που την ξεκινούν, να παίρνουν μαζί τους τον κόσμο, να αποκτούν λαϊκό έρεισμα. Είχε λαϊκό έρεισμα η 17Ν; Κατ’ αρχήν κανένας δεν ήξερε τι ήταν η 17Ν. Ούτε και τώρα ξέρει. Εάν ρωτήσετε τον απλό τον κόσμο, αυτόν για τον οποίο υποτίθεται ότι η 17Ν προάσπιζε τα συμφέροντά του, 100 ανθρώπους αν ρωτήσετε, 100 διαφορετικές απαντήσεις θα σας πουν.
¶λλος θα σας πει ότι είναι η CIA, άλλος θα σας πει ότι είναι μυστικές ελληνικές υπηρεσίες, άλλος θα σας πει ότι είναι ξένος παράγοντας, άλλος θα σας πει ό,τι θέλει. Πώς είναι δυνατό να μιλάμε για επαναστατική οργάνωση η οποία απευθυνόταν στον ελληνικό λαό, όταν κανείς δε γνώριζε τι ακριβώς ήταν; Ακόμα και τώρα, αν προσπαθήσουμε λίγο να ερμηνεύσουμε τις προκηρύξεις, τον τρόπο δηλαδή με τον οποίο απευθύνονταν στο λαό, πάλι δεν πρόκειται να βγάλουμε άκρη.
Το μόνο κίνητρο κ. Πρόεδρε και τελειώνω, διότι μιλήσαμε για κίνητρα, για πολιτικά κίνητρα, δεν υπήρξε κανένα πολιτικό κίνητρο, υπήρξε μόνο το κίνητρο της εκδίκησης. Ανθρώπινο μεν, ταπεινό ή μη ταπεινό, υψηλό ή χαμηλό, δεν έχει σημασία, αυτό θα το κρίνει ο καθένας. Αλλά μόνο αυτό το κίνητρο μπορεί να βρεθεί. ¶νθρωποι οι οποίοι υποτίθεται ότι αποτελούσαν τον «Ζορό› της σύγχρονης κοινωνίας και αντί για το «Ζ› υπέγραφαν με ματωμένο αστέρι.
Τέτοιους ανθρώπους όμως, μια κοινωνία δεν τους χρειάζεται. Οποιοσδήποτε θέλει να παράγει κοινωνικό έργο, έχει προσφορότερους τρόπους να μπορεί να το πετύχει αυτό. Εάν δεν μπορεί, τότε καλύτερα να κάθεται σπίτι του. Ευχαριστώ πολύ.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Έχετε τον λόγο.
κ. ΘΩΜΟΠΟΥΛΟΣ: Κύριε Πρόεδρε εκ μέρους Αξαρλιάν και Στυλιανού Κήλη. Η ένσταση της υπεράσπισης περί αναρμοδιότητος του Δικαστηρίου σας, είναι η τρίτη κατά σειράν προσπάθεια, να δειχθεί ότι οι κατηγορούμενοι εδώ, τελούν υπό ειδικό νομοθετικό καθεστώς και άγονται προς εκδίκασιν οι πράξεις τους, με ειδική νομοθεσία.
Η πρώτη προσπάθεια έγινε με την έμμεση δημοσιότητα. Η δεύτερη προσπάθεια με την κλήρωση του Δικαστηρίου σας. Και η τρίτη προσπάθεια, η σημαντικότερη όπως φαίνεται από τα πράγματα και από πλευράς εκτάσεως και από πλευράς επιχειρημάτων, με το επιχείρημα ότι οι πράξεις, -όλες οι πράξεις, μερικές πράξεις, ποιες πράξεις;- των κατηγορουμένων, συνιστούν πολιτικά εγκλήματα.
Η προσπάθεια αυτή, ότι άγεται προς κρίσιν η υπόθεση αυτή με ειδική νομοθεσία, ξεκίνησε από τις εισαγωγικές παρατηρήσεις ήδη της κας Κούρτοβικ. Η κα Κούρτοβικ, θέλησε ενώπιον του Δικαστηρίου σας, να χρησιμοποιήσει –επιτρέψτε μου- μη νομικές εκφράσεις και να χαρακτηρίσει το νόμο στον οποίο στηρίζεται εν πολλοίς το κατηγορητήριο, ως τρομονόμο. Είναι μία έκφραση την οποία πράγματι χρησιμοποιούν οι εφημερίδες, τη χρησιμοποιούσαν παλαιότερα και για άλλους νόμους.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Αποκλείεται εγώ να χρησιμοποιούσα τον όρο τρομονόμο.
κ. ΘΩΜΟΠΟΥΛΟΣ: Τον είπατε κα Κούρτοβικ, τον έχω γράψει. Το έχω σημειώσει, αλλά το δέχομαι αυτό που λέτε και χαίρομαι. Εν πάση περιπτώσει, «αντιτρομοκρατικός›.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Υπάρχει διαφορά.
κ. ΘΩΜΟΠΟΥΛΟΣ: Ασφαλώς.
Β. ΚΑΡΥΔΗΣ: Κύριε Πρόεδρε, εγώ χρησιμοποίησα αυτή την έκφραση, όχι ως δική μου, λέγοντας ότι ο λαός έπιασε τη σκοπιμότητα της ψήφισης αυτού του νόμου, ο οποίος πουθενά δεν αναφέρει τη λέξη τρομοκρατία και τον λέει «τρομονόμο›. Όχι εγώ όμως.
κ.ΘΩΜΟΠΟΥΛΟΣ: Κυρία συνάδελφε, ζητώ συγνώμη αν δεν το χρησιμοποιήσατε εσείς. Πάντως ακούστηκε, δεν έχω τις σημειώσεις μπροστά μου.
Γιατί γίνεται αυτό; Για να καταδειχθεί, επαναλαμβάνω, ότι η υπόθεση αυτή άγεται ενώπιόν σας να δικαστεί με ειδική νομοθεσία, η οποία είναι ήκιστα φιλελεύθερη, προσβάλλει το φρόνημα και την ιδεολογία.
Θα ήθελα, πρώτα απ’ όλα, να αντιλέξω σε αυτό το επιχείρημα και να καταδείξω ότι το νομοθέτημα στο οποίο στηρίζεται –δε θα κάνω διάλεξη, θα πω μόνο δυο-τρία επιχειρήματα, διότι υπάρχει αυτή η νοοτροπία και ενδεχομένως και οι κατηγορούμενοι να το πιστεύουν, ή να το πιστεύουν άλλοι. Είναι σημαντικό στο Δικαστήριο να καταδειχθεί ότι καθόλου δεν συμβαίνει αυτό το πράγμα και ότι το νομοθέτημα επί του οποίου στηρίζεται η κατηγορία, λυπάμαι που θα το πω, αλλά είναι φιλοτρομοκρατικό. Και θα το αποδείξω αυτό.
Στο άρθρο 187 παρ.1: «Τιμωρείται όποιος› -όπως πολύ καλά γνωρίζετε- «συγκροτεί ή συμμετέχει ως μέλος σε Οργάνωση› με τα χαρακτηριστικά που αναφέρει το άρθρο αυτό, η διάταξη αυτή «με σκοπό να τελέσει περισσότερα κακουργήματα›.
Ερώτηση: Εάν ένας άνθρωπος μόνο, ένας δράστης δηλαδή, ένας υπαίτιος, θελήσει να τελέσει μόνο μία απ’ αυτές τις πράξεις, περισσότερες από αυτές, αλλά ένας, γιατί ανεβαίνει σε ένα αεροπλάνο και θέλει να πέσει κάπου, διότι στερεί την ελευθερία, απάγει ορισμένους ανθρώπους και αρχίζει σιγά-σιγά να τους σκοτώνει, είναι αυτό τρομοκρατικό έγκλημα; Χαρακτηρίζεται πουθενά αυτό, καταλαμβάνεται από το νόμο αυτό, τον αντιτρομοκρατικό; Απάντηση: Όχι.
Αυτός θα τιμωρηθεί με τις οικείες διατάξεις των οικείων άρθρων, τα οικεία εγκλήματα. Καθόλου δεν είναι, ακόμα και αν έχει την πρόθεση αυτή που λέει η απόφαση-πλαίσιο, η οποία έχει πολλαπλώς αναφερθεί εδώ, καθόλου δεν θα τιμωρηθεί για εγκλήματα σχετικά με την τρομοκρατία.
¶λλο παράδειγμα: Ας υποθέσω ότι έχω μία τρομοκρατική Οργάνωση και ας την ορίσουμε όπως θέλουμε αυτήν. Αλλά θέλω να κάνω ένα κακούργημα μόνο. Μία ανθρωποκτονία μόνο. Καταλαμβάνομαι από τον αντιτρομοκρατικό νόμο; Όχι, καθόλου. Η τρομοκρατική ομάδα είναι μία σκέτη συμμορία, η οποία θα τιμωρηθεί με την παράγραφο 3 του άρθρου 187 και η ανθρωποκτονία που ετέλεσα, αληθώς συρρέουσα με το άρθρο 299. Ξέρετε πολλούς αντιτρομοκρατικούς νόμους να κάνουν αυτό το πράγμα;
¶λλο παράδειγμα: Λέει η παρ. 4 του 187: «Εάν τα μέλη της ομάδας έχουν σκοπό το όφελος, τότε αυτό συνιστά επιβαρυντική περίσταση› και τιμωρείται περισσότερο φυσικά, γιατί ξεκινάμε από πάνω προς τα κάτω και μειώνουμε ανάλογα με την ενοχή. Αυτό σημαίνει, με απλά λόγια, ότι εάν εγώ φτιάξω μια ομάδα για να τελώ εκβιάσεις, γιατί είμαι μαφιόζος, τότε αυτό θα τιμωρηθεί περισσότερο από το εάν φτιάξω μια ομάδα για να σκοτώνω ανθρώπους.
Δυστυχώς έχουμε τέτοια διάταξη στον Ποινικό Κώδικα. Να τιμωρεί την Οργάνωση με σκοπό την τέλεση απατών και την τέλεση εκβιάσεων, περισσότερο ως επιβαρυντική περίσταση σε σχέση με την ομάδα η οποία θέλει να τελέσει ανθρωποκτονίες. Κατά τούτο θα τη θεωρούσα και αντισυνταγματική, διότι ασφαλώς η ζωή είναι υπέρτερον αγαθόν της ιδιοκτησίας. Και όμως αυτό υπάρχει στην παρ. 4 του άρθρου 187.
¶λλο παράδειγμα: Η μοναδική διάταξη η οποία υπήρχε στη νομοθεσία μας και ανέφερε τη λέξη σε αντικειμενική υπόσταση εγκλήματος, την υποκειμενική στη συγκεκριμένη περίπτωση, αλλά εν πάση περιπτώσει στην ποινική υπόσταση του εγκλήματος, ανέφερε τη λέξη τρομοκρατία, ήταν το άρθρο 272.
Εκεί λέει, στην παλαιότερη εκδοχή του, στην μέχρι δηλαδή του Νόμου 2928 ισχύσασα, ότι «όποιος κατέχει εκρηκτικές ύλες κλπ., με σκοπό μεταξύ άλλων να τρομοκρατήσει τους πολίτες, τιμωρείται›. Ο νόμος αυτός, ο 2928, κατήργησε τη φράση αυτή. Έχετε δει πολλούς αντιτρομοκρατικούς να καταργούν την μοναδική λέξη περί τρομοκρατίας στην νομοθεσία μας;
¶λλο παράδειγμα. Ο νόμος αυτός στην παρ. 4 πάλι του 187 για πρώτη φορά περιέχει διάταξη με την οποίαν μεταβάλλεται το γενικό μέρος του Ποινικού Κώδικα, τη διάταξη «περί συμμετοχής› και ειδικά «περί απλής συνέργιας›.
Και λέει εκεί ότι: «η απλή ψυχική συνέργια που δίνεται κατά την τέλεση της συγκρότησης εγκληματικής οργάνωσης δεν τιμωρείται›. Έχοντας βεβαίως σαν σκοπό του ο νομοθέτης τους συμπαθούντες τρομοκρατικές οργανώσεις. Και δεν θέλει εκεί να προσωθήσει το αξιόποινο μέχρι αυτή την απλή ψυχική συνέργια και λεει «αυτό δεν τιμωρείται›.
Έχετε ακούσει πολλούς αντιτρομοκρατικούς νόμους, να αλλάζουν το γενικό μέρος του Ποινικού Κώδικα και να μην καταλαμβάνουν την ψυχική συνέργια; Νομίζω ότι αυτά τα παραδείγματα είναι αρκετά, πρέπει επιτέλους στην αίθουσα αυτή, αφού δεν κατορθώθηκε να γίνει προς τα έξω, αλλά στην αίθουσα αυτή δεν πρέπει να καταλείπεται η παραμικρή αμφιβολία για την ποιότητα αυτού του νομοθετήματος.
Ότι κατά κανένα τρόπο αυτό το νομοθέτημα, δεν είναι αντιτρομοκρατικό. Καλώς ή κακώς είναι στην κρίση του καθενός. Αλλά τα επιχειρήματα που σας ανέφερα, αν υπάρχει αντίλογος, θα ήθελα να τον ακούσω. Ως εκ τούτου λοιπόν άγονται προς κρίση οι πράξεις των συγκεκριμένων κατηγορουμένων ενώπιόν σας και υπάρχει ένσταση της υπεράσπισης, ότι αυτά τα εγκλήματα είναι πολιτικά.
Το δίλημμα ενώπιον του οποίου προσπαθεί να σας θέσει η υπεράσπιση είναι το εξής: Ή θα πείτε ότι τα εγκλήματα είναι πολιτικά και επομένως θα εφαρμόσετε το άρθρο 97 παρ. 1 του Συντάγματος και θα θεωρήσετε εαυτό, το Δικαστήριό σας, αναρμόδιο και θα παραπέμψει στο Μικτό Ορκωτό, ή θα θεωρήσετε τις ανθρωποκτονίες ως κοινές ανθρωποκτονίες, όπως προσπάθησε να μας πείσει εδώ ο κ. Μυλωνάς, ως κοινές ανθρωποκτονίες και επομένως θα εφαρμόσετε την διάταξη του 97 παρ. 2 και πάλι θα θεωρήσετε εαυτούς αναρμόδιους και θα παραπέμψετε την υπόθεση πάλι στο Μικτό Ορκωτό.
Θα προσπαθήσω να ανατρέψω αυτή την επιχειρηματολογία και ως προς τα δυο σκέλη της. Το ένα για το πολιτικό έγκλημα, ευτυχώς είχα την χαρά, να ακούσω τον κ. Τακτικό Εισαγγελέα, προφανώς χωρίς να το ξέρει ο άνθρωπος, να λεει σχεδόν πιστά αποδίδοντας αυτά που είχα γράψει περί πολιτικού εγκλήματος στη διδακτορική μου διατριβή το 1984, ασχολούμενος με τα θεμέλια του αξιοποίνου επί εσχάτης προδοσίας.
Επομένως δεν θα ήταν ανάγκη να επεκταθώ στο συγκεκριμένο ζήτημα, παρά μόνο για να πω, ότι και από το άρθρο 4 προκύπτει, δηλαδή επικαλούμαι αυτά που είπε ο κ. Εισαγγελεύς στην προκειμένη περίπτωση και φυσικά όλα και όσα είπαν οι συνάδελφοι, προκύπτει όμως και από το άρθρο 4 του Συντάγματος, ότι αυτό δεν μπορείτε να το κάνετε, που καθιερώνει την ίση μεταχείριση ίσων εγκλημάτων, ίσων αξιοποίνων πράξεων, όμοιων αξιοποίνων πράξεων.
Αλλά εδώ βεβαίως έχουμε ένα πρωθύστερο, εάν οι ανθρωποκτονίες τις οποίες αναφέρει το άρθρο 187 ως σκοπό του δράστη για την τέλεση της πράξης, είναι ίδιες με το άρθρο 299 του Ποινικού Κώδικα.
Κύριε Πρόεδρε, αξιότιμοι κύριοι Εφέτες, θα ήθελα να μου επιτρέψετε δι’ ολίγον να σας πω, ότι δεν είναι ίδιες αυτές οι ανθρωποκτονίες. Το διδάσκω εδώ και αρκετά εξάμηνα στο Πανεπιστήμιο, με το εξής απλό παράδειγμα:
Εγώ με πρόθεση να εξολοθρεύσω μια ομάδα πληθυσμού, τους Κούρδους ας πούμε, σκοτώνω έναν Κούρδο, αύριο σκοτώνω και άλλον Κούρδο, μεθαύριο σκοτώνω και άλλον Κούρδο. Ερώτηση: Είναι αυτή από πλευράς Ποινικού Δικαίου, αληθής πραγματική συρροή περισσοτέρων ανθρωποκτονιών; Απάντηση: Κατά το κοινωνικό νόημα της πράξης, όχι. Η Σύμβαση του 1948 του ΟΗΕ που αφορά στην γενοκτονία η οποία έχει κυρωθεί με Νομοθετικό Διάταγμα του 1954 στη χώρα μας, λεει ότι αυτό είναι γενοκτονία.
Να λοιπόν που περισσότερες ανθρωποκτονίες δεν είναι ανθρωποκτονίες, δηλαδή η ποινική τους αξιολόγηση, δεν υπάρχει βεβαίως το έγκλημα περί γενοκτονίας, δυστυχώς στην έννομη τάξη μας, αλλά δεσμευόμεθα από την κύρωση της Συμβάσεως αυτής και δεσμευόμεθα και από άλλα κείμενα, όπως είναι π.χ. το Καταστατικό της Ρώμης τώρα να το δεχθούμε, ότι δηλαδή, περισσότερες ανθρωποκτονίες που αποβλέπουν στην εξολόθρευση τμήματος του πληθυσμού, να μην εφαρμόζουμε το 299 κατά αληθή συρροή πραγματική, αλλά να εφαρμόσουμε το νόμο, τον όποτε θα τον έχουμε για την γενοκτονία.
Να λοιπόν το παράδειγμα το οποίο δείχνει, ότι μπορούμε να έχουμε περισσότερες ανθρωποκτονίες και παρόλα αυτά να μην πρέπει να εφαρμόσουμε το 299, να έχουμε άλλο κοινωνικό νόημα και άλλη ποινική απαξία.
¶λλο παράδειγμα, το οποίο το έχουμε στη ποινική μας νομοθεσία: Ανακρίνοντας εγώ έναν πολίτη, εγώ ο ανακριτικός υπάλληλος, ο αστυνομικός έχω ένα καρφί και τον τσιμπώ μια φορά, αυτό είναι μια σωματική βλάβη, απλή, επικίνδυνη, όπως θέλετε πείτε το, πάντως μια σωματική βλάβη. Τον ξανατσιμπώ μ’ αυτό το καρφί, τον ξανατσιμπώ. Έχουμε αληθή συρροή αν το κάνω σε περισσότερες μέρες, αληθή πραγματική συρροή σωματικών βλαβών; Όχι κύριε Πρόεδρε. Έχουμε βασανιστήρια. Αυτό το λεει το άρθρο 135 παρ. 2 του Ποινικού Κώδικα.
Βλέπουμε λοιπόν, ότι οι σωματικές βλάβες που γίνονται μεθοδευμένα όπως λεει το άρθρο 135 παρ. 2 του Ποινικού Κώδικα, προσδίδουν στην πράξη μου μια διαφορετική απαξία, από εκείνη που θα είχε εάν δεν υπήρχε η διάταξη αυτή. Την κάνω δηλαδή βασανιστήριο και όχι συρροή σωματικών βλαβών.
¶λλο παράδειγμα: Εγώ καίω ένα δένδρο και ξανακαίω μετά από λίγο και άλλο ένα δένδρο παραδίπλα και άλλο ένα δένδρο. Αν υποθέσουμε αυτά τα δένδρα ότι ανήκουν κάπου, έχουμε φθορά ξένης ιδιοκτησίας, πραγματική συρροή περισσοτέρων φθορών ξένης ιδιοκτησίας; Όχι βέβαια. Τι έχουμε; Εμπρησμό δάσους.
Βλέπουμε λοιπόν ότι υπάρχουν έννοιες στο Ποινικό Δίκαιο, οι οποίες συγκεντρωτικά, νοηματοδοτούν μια μεθοδευμένη συμπεριφορά, μια σκόπιμη συμπεριφορά, κατά το κοινωνικό της νόημα διαφορετικά και επομένως η απαξία της είναι διαφορετική.
Ερχόμαστε στο προκείμενο. Γιατί στο άρθρο 187 ο νομοθέτης μιλάει για περισσότερα κακουργήματα; Δεν σας κάνει εντύπωση κύριοι συνάδελφοι της υπερασπίσεως αυτό; Γιατί μιλάει για περισσότερα κακουργήματα; Απάντηση: Διότι τα περισσότερα κακουργήματα, είναι αυτά τα οποία προσδίδουν στις ομάδες μαφιόζικου τύπου, ή στις ομάδες τις τρομοκρατικές, διαφορετικό κοινωνικό νόημα. Και επομένως ο νομοθέτης τις αξιολογεί διαφορετικά.
Εκεί που θα μπορούσα να δεχθώ την αντίρρησή σας, είναι στο ότι ο νομοθέτης επέτρεψε την αληθή συρροή και δεν το έκανε φαινομένη εδώ, δηλαδή δεν είπε ότι εάν επέλθει το αποτέλεσμα της πράξης ή οτιδήποτε, να περιλαμβάνει και το αποτέλεσμα. Αλλά πάντως το κοινωνικό νόημα της πράξης είναι διαφορετικό εδώ.
¶ρα ανθρωποκτονία, δεν είναι ίσον ανθρωποκτονία. Και αυτό σας αποδεσμεύει καταρχήν.
(Διαλογικές Συζητήσεις)
κ. ΘΩΜΟΠΟΥΛΟΣ: Κύριε Πρόεδρε επιθυμείτε να συνεχίσω τώρα ή αύριο το πρωί;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Συνεχίστε παρακαλώ, να μην σας διακόπτουμε.
κ. ΘΩΜΟΠΟΥΛΟΣ: Ήθελα λοιπόν με τα παραδείγματα αυτά να καταδείξω ότι η ανθρωποκτονία δεν είναι ίσον ανθρωποκτονία. Και επομένως το Δικαστήριό σας, κρίνοντας στην προκειμένη περίπτωση και ανθρωποκτονίες, καθόλου δεν είναι υποχρεωμένο να τις αξιολογήσει ως κοινές ανθρωποκτονίες και επομένως να θεωρήσει ως εκ τούτου εαυτόν αναρμόδιο για να παραπέμψει στο Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο.
Επομένως να θεωρήσει εαυτόν αναρμόδιο και να παραπέμψει στο Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο. Ίσα-ίσα, ο νομοθέτης στην προκειμένη περίπτωση καθιέρωσε τον κανόνα στο άρθρο 97 κατά κανόνα τα κακουργήματα να πηγαίνουν στο Μικτό Ορκωτό, κατ’ εξαίρεση στο Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων.
Επιτρέψτε μου να πω, παρόλα τα επιχειρήματα που έχουν εν τω μεταξύ αναπτυχθεί, ότι αυτή η σχέση κανόνα εξαίρεσης παραμένει. Δεν αμφισβητώ ότι τα τελευταία χρόνια η εξαίρεση αυτή αριθμητικά έχει διογκωθεί, φέρ’ ειπείν απ’ τα οικονομικά εγκλήματα. Είναι τόσα πολλά τα οικονομικά εγκλήματα που θεσπίζουν οι Ειδικοί Ποινικοί Νόμοι, ώστε να φαίνεται ότι έχει ανατραπεί η σχέση κανόνα προς εξαίρεση.
Αριθμητικά έχει όντως ανατραπεί, αλλά ποιοτικά που μας ενδιαφέρει εδώ δεν έχει ανατραπεί. Διότι όλα τα οικονομικά εγκλήματα είναι οικονομικά εγκλήματα και κατ’ εξαίρεση αυτά παραπέμπονται στο Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων.
Βλέπουμε μία περίπτωση, δηλαδή δεν θέλω να υπάρξει και εν προκειμένω η εντύπωση ότι και εδώ παραβιάζεται για ακόμα μία φορά η συνταγματική διάταξη και θεσπίζεται κατ’ εξαίρεση η αρμοδιότητα του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων, ενώ αυτές οι πράξεις θα όφειλαν να εκδικαστούν ενώπιον του Μικτού Ορκωτού.
Ελέχθη πολλαπλώς ότι οι κατηγορούμενοι έδρασαν με κίνητρα πολιτικά. Εγώ θέλω υπέρ τους να το αναγνωρίσω αυτό. Αλλά σας ερωτώ, στο Ποινικό Δίκαιο τα κίνητρα ορίζουν ποτέ την πράξη; Έχετε δει έστω και μία πράξη εσείς, η οποία να ορίζεται κατά τα στοιχεία της τα αντικειμενικά και τα υποκειμενικά απ’ το κίνητρο του δράστη;
Που λαμβάνεται υπόψη το κίνητρο του δράστη; Στην επιλογή της ποινής. Αν δεν είναι εκ ταπεινών ελατηρίων, προβλέπεται ελάφρυνση της ποινής. Εκεί μόνο παίζουν ρόλο τα κίνητρα. Τα κίνητρα δεν ορίζουν ποτέ την πράξη. Ποιος την ορίζει; Ο σκοπός. Ο σκοπός, η πρόθεση, ο δόλος, ο άμεσος δόλος α’ βαθμού. Εκεί όπως ξέρουμε απ’ την κλοπή, απ’ τα σχολικά παραδείγματα κλοπής και απάτης πράγματι ορίζεται.
Αλλά ο σκοπός είναι τελείως διαφορετικό πράγμα απ’ τα κίνητρα και εδώ η όλη φιλολογία για την υποκειμενική θεωρία κλπ αφορούσαν τα κίνητρα. Εάν μας έλεγαν για το σκοπό, θα άλλαζε τα πράγματα, διότι τότε θα έπρεπε να δούμε αν οι πράξεις αυτές, όπως και στη κλοπή θα έπρεπε να δούμε αν η αφαίρεση του πράγματος προσφέρεται και τείνει προς την ιδιοποίησή του ή απλώς το αφαιρώ μεν αλλά για να το πετάξω κάτω και να το σπάσω το ρολόι φέρ’ ειπείν του άλλου, θα καταλαβαίναμε τότε εάν επαναλαμβάνω και κατ’ αντικειμενικά στοιχεία η πράξη τείνει προς την επίτευξη του σκοπού και επομένως πράγματι πληρούται αυτή η υποκειμενική υπόσταση ή όχι.
Ο νόμος το 197 το άρθρο πουθενά δεν ανέφερε για τον περαιτέρω σκοπό λέξη. Δεν θεωρώ επιτυχή αυτή τη διάταξη. Θεωρώ ότι το φαινόμενο του οργανωμένου εγκλήματος και της τρομοκρατίας είναι διαφορετικό και όφειλε ο νομοθέτης να το αντιμετωπίσει διαφορετικά τα δύο φαινόμενα. Όμως, θέλησε να πει ποιο είναι το ελάχιστο κοινό πολλαπλάσιο ανάμεσα στην ομάδα του μαφιόζικου τύπου και στην ομάδα την τρομοκρατική; Είναι η οργάνωση ή η υποδομή. ¶ρα αυτό με ενδιαφέρει εμένα.
Εάν κάποιος αυτοπροσδιορίζεται ως τρομοκράτης ή ως μαφιόζος ή ως οτιδήποτε άλλο, εμένα τον νομοθέτη δεν με ενδιαφέρει. Μου αρκεί ότι έχει φτιάξει μια οργάνωση, για να τελεί ανθρωποκτονίες. Τελεία. ¶ρα μπορεί να είναι από πλευράς επιστημονική μη ευκταίο αυτό που έκανε ο νομοθέτης, όμως περιέγραψε κατά τα αντικειμενικά της στοιχεία την πράξη επαρκέστατα.
Και δεν θέλησε να αναχθεί περαιτέρω προς τους σκοπούς του δράστη. Για ποιους σκοπούς θα μιλήσουμε εδώ πέρα; Το κίνητρο δεν μπορούμε να το λάβουμε υπόψη, διότι κανένα κίνητρο δεν ορίζει καμία πράξη στο Ποινικό Δίκαιο. Και τον σκοπό δεν μπορούμε να τον λάβουμε υπόψη, διότι ο νομοθέτης δεν θέλησε να τον λαμβάνουμε υπόψη.
¶ρα με ποιο επιχείρημα θα πούμε ότι είναι πολιτικά τα εγκλήματα αυτά; Θέλω να τελειώσω κύριε Πρόεδρε και παραλείπω οτιδήποτε άλλο ήθελα να πω. Υπάρχει ένα πολύ σημαντικό θέμα επίσης για την δικονομική αναδρομικότητα του νόμου ως προς τα εγκλήματα τα οποία δικάζετε σήμερα εσείς.
Για να θεωρηθεί ένας νόμος αν επιφέρει χειροτέρευση της θέσης του κατηγορουμένου και επομένως ως δικονομικός κανόνας μπορεί να εφαρμοστεί αναδρομικά, δηλαδή να καταλάβει και πράξεις προ της θέσεως αυτού σε ισχύ, θα πρέπει να υπάρχει κατηγορούμενος. Μόνο τότε μπορούμε να κρίνουμε την χειροτέρευση.
Εδώ όπως είπαν όλοι οι συνάδελφοι της υπερασπίσεως πολύ σωστά, έχουμε άσκηση ποινικής διώξεως in rem. Ιn persona έγινε πολύ αργότερα. ¶ρα δεν μπορούμε να μιλήσουμε για χειροτέρευση της θέσεως, αφού δεν είχαμε πρόσωπα για να καταλάβουμε, να προσωποποιηθεί η ποινική αξίωση της πολιτείας σε κάποιον συγκεκριμένο και να πούμε τότε πράγματι αυτού του συγκεκριμένου κατηγορουμένου χειροτερεύει η θέση.
Θα ήθελα να τελειώσω με μία προσωπική τοποθέτηση κύριε Πρόεδρε. Είμαι σ’ αυτό το δικαστήριο επειδή γνώρισα προσωπικά τον Θάνο Αξαρλιάν. Ήταν φίλος μου και η ημέρα της κηδείας του ήταν πολύ σημαντική για μένα. Έφυγα απ’ την εκκλησία και πήγα επίτηδες, δεν πήρα ταξί, πήγα να πάρω τον ηλεκτρικό και έβλεπα στα περίπτερα ανηρτημένη την προκήρυξη στην οποία λέγονταν διάφορα πράγματα.
Δεν μπόρεσα ποτέ κύριε Πρόεδρε παρόλο που ανέλαβα αυτά τα καθήκοντα εδώ, να αγοράσω αυτό το βιβλίο με τις προκηρύξεις και να κάτσω να το διαβάσω. Δεν ξέρω αν θα ασκήσω καλά τα καθήκοντά μου εδώ, επειδή δεν έχω διαβάσει τις προκηρύξεις και αν δεν θα το κάνω μέχρι τέλους.
Αλλά αυτή η εμπειρία εκείνη την ημέρα είπε πολλά πράγματα για μένα. Αν ίσχυαν τα όσα μας είπε η υπεράσπιση για το πολιτικό έγκλημα, θα έπρεπε αυτό να ήταν ένας ξεσηκωμός χαράς. Όμως για μένα πρωτίστως για την οικογένεια του Αξαρλιάν, αλλά και για τον Κίλη που έχασε τα μάτι του και άλλα πράγματα, ήταν μια κατάσταση άφατου πένθους. Είναι αυτό το πολιτικό έγκλημα; Σας ευχαριστώ.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Κατόπιν τούτου διακόπτουμε για αύριο το πρωί στις 9.00 και καλή σας όρεξη.
